Vua Lê Thái Tổ trọng thưởng công thần
như thế nào ?
Lê Anh Chí
__________________________________________
Dàn Bài :
Dẫn nhập : Đại
Việt Sử Kư Toàn Thư là quốc
sử của nhà Trịnh, chẳng
phải của nhà Lê
Dẫn nhập : Đời Vua Lê Thái
Tổ , Lê Thái Tông là thời Nghiêu Thuấn
Dẫn nhập : Trần Nguyên Hăn
là kẻ tử thù của nhà Hậu Trần và là kẻ phản nghịch
I) Tước
hầu, Tước chữ công
thần, Tước chữ Trí tự
II) Là công
thần nếu có Tước hầu
hoặc Tước chữ công
thần hoặc Tước chữ Trí tự
III) Có 10 Tước hầu chớ chẳng phải là 9 Tước
hầu
IV) Cấp ruộng đất cho công thần và dân chúng, Cấp
đất làm dinh thự
V) Ḍng dơi khai
quốc công thần được đời đời
tập ấm làm quan
VI) Luật bát nghị : khoan
miễn tội cho công thần
VII) Nguyễn nhữ Lăm có tội
với Vua Lê Thái Tổ !
__________________________________________
Bài này tổng kết những bài số 56, 57,
và 145 , nói về Tước hầu, Tước
chữ công thần, Tước chữ
Trí tự phong cho công thần đời Vua Lê Thái
Tổ. V́ là bài tổng kết , nên có nhiều chi tiết
đă được bàn luận trong các bài trước
(số 56, 57 và 145) ; nhưng vẫn có vài chi tiết mới,
đặc biệt là Tước
hầu phong cho ông Lưu Nhân
Chú : Thông thượng
hầu tức Triệt thượng hầu (Tước
hầu cao nhất !), xác định rằng Vua Lê Thái Tổ dùng 10 tước hầu để phong cho các công thần , 10 tước hầu chớ
chẳng phải là 9 Tước hầu ...
Những bài
trước :
( Chữ X-Trí-tự, chỗ lầm lẫn
trong Việt Nam Sử Lược Thượng
tướng quân và thượng tướng, chỗ
lầm lẫn trong Lịch triều hiến chương
loại chí )
( Hầu
tước , Chữ Công thần : chỗ thiếu sót trong
Việt Nam Sử Lược . Nhận ra thứ bực
Công thần theo tước Hầu , theo số Chữ Công
thần. )
145) Sử gia Trần Trọng
Kim không hiểu không biết vua Lê Thái Tổ phong
thưởng công thần như thế nào
(Sử gia Trần Trọng Kim đă hoàn toàn sai
lầm về việc phong thưởng công thần của
vua Lê Thái Tổ. Ông lầm tưởng rằng vua phân chia
xếp hạng tất cả các công-thần theo ba
chữ Thượng-trí-tự, Đại-trí-tự,và
Trí-tự (là tước chữ phong cho quân nhân Thiết
Đột). Ông lại bỏ sót hầu tước
trong việc phong thưởng công thần của vua Lê Thái
Tổ, một bỏ sót lớn lao và quái dị ! Ngoài ra, ông
không nói ǵ đến ‘chữ công thần’ (Suy trung, Tán
trị, Hiệp mưu, vv) ...)
ĐVSKTT = Đại Việt Sử Kư Toàn
Thư
VNSL = Việt Nam Sử Lược ( Trần
Trọng Kim )
LTHCLC = Lịch triều hiến chương
loại chí (Phan Huy Chú)
LSTL = Lam Sơn Thực Lục
LNC = Ông Lưu Nhân Chú
NT = Nguyễn Trăi
TNH = Trần Nguyên Hăn
TTK = Trần Trọng Kim
PHC = Phan Huy Chú
PVX = Phạm văn Xảo = Phạm văn
Sảo
Dẫn
nhập : Đại Việt Sử Kư Toàn Thư là quốc sử của nhà
Trịnh, chẳng phải của nhà Lê
Đại Việt Sử Kư Toàn Thư
được (bị) xuất bản năm 1697,
dưới thời Trịnh Căn, do nhóm Lê Hi ‘biên
soạn’, là quốc sử
của nhà Trịnh, chẳng phải của nhà Lê (ngoài ra,
nhóm Lê Hi ,13 người, chẳng có người nào là
sử thần ...)
Mục Lục ‘Đại Việt Sử Kư Toàn Thư là quốc sử nhà
Trịnh’
Dẫn
nhập : Đời Vua Lê Thái Tổ , Lê Thái Tông là thời
Nghiêu Thuấn
Vua Lê Thái Tổ là bậc Đại anh hùng , bậc Đại
trượng phu, bậc thánh vương ...
Dẫn nhập : Trần Nguyên Hăn là kẻ
tử thù của nhà Hậu Trần
Xem :
105) Trần
Nguyên Hăn là kẻ tử thù của nhà Hậu Trần, Lư do
và Hậu quả
Trần Nguyên Hăn là kẻ tử
thù của nhà Hậu Trần, do đó không được
người đương thời trọng vọng
I) Tước hầu, Tước chữ công
thần, Tước chữ Trí tự
Tước hầu, Tước
chữ công thần, Tước chữ
Trí tự (Thượng Trí tự, Đại Trí tự và
Trí tự) là những
tước được dùng để phong cho công
thần , đời Vua Lê Thái Tổ
a) Tước hầu, phong cho công
thần là chuyện thường t́nh ở mọi triều
đại. Nhưng Tước
chữ công thần , Tước chữ
Trí tự là đặc điểm nhà Lê.
Tuy nhiên, đặc điểm
của Tước hầu của
Vua Lê Thái Tổ là có thể căn cứ vào (tên
gọi) Tước hầu mà xác định cấp bậc công thần :
Tước hầu có chữ Thượng
là Đại công thần
Phục hầu (Quan Phục hầu và Trước
Phục hầu) là Tước hầu
thấp nhất , v́ Phục hầu có nghĩa là hầu tước áo
măo _-chưa phải là hầu tước thật
sự, mà tập sự làm hầu tước !
b) ‘chữ công thần’
là những chữ vinh phong cho công thần
như Suy trung, Tán trị, Hiệp mưu, Đồng
Đức, Dương vũ, Bảo chính vv.
Chữ công thần là đặc điểm ‘đáng
yêu’ của nhà Lê ; đời Lê Trung hưng, vẫn c̣n dùng
để vinh phong cho công thần. Vua Lê Thái Tổ phát minh ra
‘chữ công thần’, chứng tỏ ḷng ưu ái của vua
đối với công thần.
_-Cái vinh hạnh của Chữ công thần là : Người nào được
phong làm ‘xx công thần’ th́ được tự xưng là
‘xx công thần’ .
Như vậy,
Ông Lưu Nhân Chú có thể tự xưng là Suy
Trung, Tán Trị, Hiệp Mưu, Dương Vũ công
thần
Ông Phạm Vấn có thể tự xưng là
Suy Trung, Tán Trị, Hiệp Mưu, Bảo Chính công thần
_-Có thể căn cứ vào số chữ công
thần mà xác định cấp bậc công thần
Ví dụ:
Trong Đại hội các quan văn vơ ,
chỉ có hai ông Phạm Vấn và Lưu Nhân Chú
được đến 8 chữ công thần, (hơn Lê
Sát hai chữ)
_-ông Phạm Vấn là Suy trung, Tán trị,
Hiệp mưu, Bảo chính công thần
_-ông Lưu Nhân Chú là Suy trung, Tán trị,
Hiệp mưu, Dương vũ công thần
Đây là hai vị đệ nhất công
thần, cũng là hai vị tể tướng. (Lê Sát là tể
tướng thứ ba, có thể xem là phó tể
tướng)
c) chữ Trí tự (Thượng Trí tự,
Đại Trí tự và Trí tự)
Thượng-trí-tự, Đại-trí-tự,và
Trí-tự là tước chữ phong cho quân nhân Thiết
Đột có mặt từ lúc đầu khởi nghĩa.
Thượng-trí-tự là
Đại công thần
II) Là công thần nếu có Tước hầu
hoặc Tước chữ công thần hoặc Tước chữ Trí tự
Nếu
có Tước hầu
hoặc Tước chữ công
thần hoặc Tước chữ Trí tự th́ là công thần
Nếu
không có Tước hầu
cũng không có Tước chữ
công thần, cũng không có Tước
chữ Trí tự th́ chẳng
phải là công thần
Vd
Trần
Nguyên Hăn và Phạm văn
Xảo chẳng phải là công thần v́ họ không có Tước hầu cũng không có Tước
chữ công thần, cũng không có Tước chữ Trí tự, vào năm Thuận thiên
thứ nhất (1428) , nơi Đại hội các quan văn vơ ‘để
định công, ban thưởng, xét công cao thấp mà
định thứ bậc’ .
Chú Thích, Nhận xét :
Tôi đă viết nhiều về
Trần Nguyên Hăn , Phạm văn Xảo
Xem
260) Tổng kết về vụ án Phạm
văn Xảo
( Bài này,
tiếp theo bài Phạm văn Xảo là ai ? _-Không ai biết ! ,xác định thêm
rằng
Phạm văn Xảo chẳng phải là người Kinh
Lộ, chẳng
phải là người Kinh , chẳng
phải là công thần và bàn về :
_-Phạm văn Xảo được
phong chức ǵ ?
_-Phạm văn Xảo cùng với Đèo Cát Hăn làm phản
,cuối năm 1431
_-Phạm văn Xảo chết nơi
chiến trường
_-Giặc Đèo Cát Hăn là giặc Phạm văn
Xảo )
III) Có 10 Tước hầu chớ chẳng
phải là 9 Tước hầu
Vua Lê Thái Tổ dùng 10 tước hầu để phong cho các
công thần , 10 tước
hầu chớ chẳng phải là 9 Tước hầu Các tước hầu mà vua Lê Thái
Tổ phong cho các công thần là :
1) Thông thượng hầu tức Triệt
thượng hầu (ông Lưu Nhân Chú)
2) Huyện thượng hầu (Phạm
Vấn, Lê Sát)
3) Á thượng hầu (Lê Ngân)
4) Hương thượng hầu (Nguyễn Lư, Lê Văn Linh, Bùi Quốc Hưng)
5) Đ́nh thượng hầu
6) Huyện hầu
7) Á hầu
8) Quan nội hầu
9) Quan phục hầu
10) Trước phục hầu
Chú Thích,
Nhận xét :
a)
Sự khác biệt giữa danh sách hầu tước này với danh sách
vẫn dùng xưa nay là ở tước hầu cao
nhất : Thông thượng hầu tức Triệt
thượng hầu
(Thông hầu hay Triệt hầu ? _-Chính
ra là Triệt hầu ! v́ kiêng húy Hán Vơ Đế, nên
gọi là Thông hầu (Hán Vơ Đế húy là Lưu Triệt) ;
Ta nên dùng chữ Triệt hầu cho rơ nghĩa : Triệt
= Triệt để, quán triệt ; Triệt
hầu = tước hầu cao nhất ! vả
lại, chúng ta không cần kiêng húy Hán Vơ Đế )
b)ông Lưu Nhân Chú
được phong làm Triệt thượng hầu ;
rất có lư :
_-Triệt hầu là tước
hầu cao nhất
_-Năm 1425, sau khi đánh
thành Tây Đô, ông Lưu Nhân Chú đă được phong làm
Triệt hầu
_-Năm 1428, Vua Lê Thái
Tổ chỉ thêm chữ ‘thượng’, vào tước Triệt
hầu của ông. Nếu Vua Lê Thái Tổ không thêm chữ ‘thượng’,
th́ Triệt hầu vẫn là tước hầu cao nhất
_-nhà Mạc, nhà Trịnh đă đục
bỏ tên ông Lưu Nhân Chú trong biển ngạch công thần và đục bỏ luôn tước hầu của ông. Họ làm như vậy
v́ :
_-họ rất muốn cho
hậu thế nghĩ rằng Trần Nguyên Hăn là
Tướng quốc, do đó họ giấu tên ông Lưu
Nhân Chú _-v́ ông Lưu Nhân Chú là Tể
tướng (Tướng quốc) và Nguyên soái
_-họ
vu khống rằng Vua Lê Thái Tổ kỳ thị
người Kinh Lộ, mà ông Lưu Nhân Chú là người
Kinh Lộ, lại là Nguyên soái và
Tể tướng, lại là đệ nhất công thần
d) Có
thể căn cứ vào tước hầu để xác
định cấp bậc Công Thần :
Tước hầu có chữ Thượng
là Đại công thần
Phục hầu (Quan Phục hầu và Trước
Phục hầu) là Tước hầu
thấp nhất
e) Các Tước hầu được phong vào năm Thuận thiên
thứ nhất (1428) , nơi Đại hội các quan văn vơ ‘để
định công, ban thưởng, xét công cao thấp mà
định thứ bậc’
Tháng năm, năm Thuận
thiên thứ hai (1429) , chỉ khắc biển ngạch
công thần.
248)
Nguyên soái và Tể tướng Lưu Nhân Chú triều Lê Thái
Tổ 5
( Nguyên soái và
Tể tướng Lưu Nhân Chú là Quyền cao chức
trọng nhất triều Lê Thái Tổ ;
trước nay, tôi vẫn nghĩ rằng Nguyên soái Lưu Nhân Chú là công thần thứ nhất,
nhưng không cả quyết được v́ ông Phạm
Vấn có chế văn của Vua Lê Thái Tổ khẳng định là tể tướng và tể
phụ . Bài này trước tiên giải thích tại sao
ông Phạm Vấn được gọi là tể phụ ; và từ
đó , ta có thể yên tâm mà nói rằng nguyên soái Lưu Nhân Chú là đệ nhất công thần
. Sau đó , bài
này giải thích thêm vài công nghiệp của ông Lưu Nhân Chú
... )
IV) Cấp ruộng đất cho công thần và
dân chúng, Cấp đất làm dinh thự
Ngoài Tước hầu, Tước chữ
công thần, Tước chữ Trí tự, Vua Lê Thái Tổ c̣n cấp ruộng đất cho
công thần. Số ruộng đất cấp cho công thần rất lớn, Đại công
thần có thể có đến 1000 mẫu ruộng
Vua Lê Thái Tổ c̣n cấp đất làm dinh thự cho công thần
Quan trọng hơn nữa :
Vua Lê Thái Tổ cấp ruộng đất cho dân chúng
Hai công tŕnh chánh trị:
_-Vua
Lê Thái Tổ (là vị vua đầu tiên ở nước
ta), đă chia đất
cấp ruộng cho dân chúng
_-Vua
Lê Thái Tổ dùng đức nhân mà trị thiên hạ
Là 2 chánh sách chính yếu đă tạo
nên
thời
thái
b́nh thịnh trị, giầu có, hoan lạc âu ca . Và Vua Lê Thái Tổ đă ban hành nền chính trị
vững chăi , sáng suốt, nhân ḥa ; luật pháp lưu
truyền cho hậu thế...
V) Ḍng dơi khai quốc công thần được
đời đời tập ấm làm quan
Được
cấp ruộng là một quyền lợi của công
thần ; một quyền lợi khác là : ḍng dơi khai quốc
công thần được đời đời tập ấm
làm quan ...
VI) Luật bát nghị : khoan miễn tội cho công thần
Vua Lê Thái Tổ có đặt Luật
bát nghị để khoan miễn tội cho công thần
VII) Nguyễn nhữ Lăm có tội với Vua Lê Thái
Tổ !
==== ==== Đại Việt Sử Kư Toàn
Thư :
Kỷ Tỵ, [Thái Ḥa] năm thứ 7 [1449],
(Minh Chính Thống năm thứ 4). Mùa xuân, tháng giêng, ban
yến cho các quan. Múa nhạc "B́nh Ngô phá trận".
...
Tháng 2, miếu điện ở Lam Kinh làm xong. Sai Hàn lâm
thị độc Hoàng Thanh thay Nguyễn Lăm làm lễ
tấu cáo. V́ Lăm trước đó có tội với Thái
Tổ. ====
====
Chú Thích, Nhận xét :
a) Bỗng dưng ta thấy : Nguyễn
nhữ Lăm đă có tội với Vua Lê Thái Tổ !
b) Nguyễn nhữ Lăm đă có tội
với Vua Lê Thái Tổ , thế mà chẳng sao hết !
măi đến Thái Ḥa năm thứ 7 [1449], vẫn giữ
chức vụ cũ. Bởi thế phải làm lễ
tấu cáo (thời Vua Lê Thái Tổ, chức Nguyễn nhữ Lăm là Hữu Bộc Xạ, chỉ
kém chức Lê Văn Linh, Bùi Quốc Hưng trong hàng các quan
văn) ; nhưng bị triều đ́nh không cho làm
lễ tấu cáo, v́ đă có tội
với Vua Lê Thái Tổ.
(thời Vua Lê Nhân Tông : Lê Văn Linh làm
Thái Phó, Bùi Quốc Hưng có lẽ đă về hưu
hoặc chết già, Nguyễn nhữ Lăm làm
thượng thư lệnh ; thượng thư
lệnh tương đương với Văn
thừa tướng, nhưng vẫn dưới Thái Phó )
c) Sự việc này (Nguyễn nhữ
Lăm đă có tội với Vua Lê Thái Tổ ) là thêm bằng
chứng rơ ràng rằng Vua Lê Thái Tổ rất trọng
đăi công thần, không hề giết ai, không hề
hại ai, mà trái lại t́m
đủ mọi cách để xá tội cho các công thần
_-ngược lại với lời vu khống của
Trần Trọng Kim trong VNSL
Trần Trọng Kim đă sai lầm
rất nhiều, nhiều vô kể trong Việt Nam Sử Lược . Cái sai lầm lớn nhất, th́ không phải là sai
lầm , mà là một tội lỗi lớn lao, đó là
Trần Trọng Kim đă vu khống rằng Vua Lê Thái
Tổ ‘‘hay đa nghi chém
giết công thần’’. Tôi sẽ có bài viết về vụ vu
khống này ; trước đó, sẽ có thêm một bài
trong đề mục ‘‘Vua
Lê Thái Tổ là Nghiêu Thuấn Vũ
Thang’’
Xem
180) Nguyễn Trăi không
hề bị thất sủng , đời Vua Lê Thái Tổ , mà ngược lại ...
187) Lời chú thích ác ôn của Trần Trọng Kim trong Việt Nam Sử Lược
191) Nguyễn Trăi không
được gặp mặt Vua Lê
Thái Tổ lúc mới bị bắt (vụ án Trần Nguyên Hăn), Tại
sao ?
250)
Nguyễn
Trăi thường diễn tả đương thời là
thời Nghiêu Thuấn 2
( ...và ca
tụng Vua Lê Thái Tổ là Nghiêu Thuấn Vũ Thang 2)
248) Nguyên soái và Tể tướng Lưu
Nhân Chú triều Lê Thái Tổ 5
243) Vua Lê Thái Tổ là Nghiêu Thuấn Vũ Thang 2
188) Vua Lê Thái Tổ là Thánh vương ! ngay các sử quan triều
Nguyễn cũng biết vậy ; Bằng chứng
255) Bế Khắc Thiệu cùng Trần Nguyên Hăn làm
phản ở Thái Nguyên, cuối năm 1430
( Đ́nh thượng hầu
Lê Khôi chém
Trần
Nguyên Hăn ở Cao Bằng, đầu năm 1431 )
Mục Lục Vua Lê Thái
Tổ là thánh vương
260) Tổng kết về vụ án Phạm
văn Xảo
( Bài này,
tiếp theo bài Phạm văn Xảo là ai ? _-Không ai biết ! , xác định
thêm rằng
Phạm văn Xảo chẳng phải là người Kinh
Lộ, chẳng
phải là người Kinh , chẳng
phải là công thần và bàn về :
_-Phạm văn Xảo được
phong chức ǵ ?
_-Phạm văn Xảo cùng với Đèo Cát Hăn làm phản
,cuối năm 1431
_-Phạm văn Xảo chết nơi
chiến trường
_-Giặc Đèo Cát Hăn là giặc Phạm văn
Xảo )
Mục Lục Những
sai lầm của Trần Trọng Kim trong VNSL
*
*
*
* Lê Anh Chí *.
_____________
Sách tham khảo :
Đại
Việt Sử Kư Toàn Thư, Sử quan đời Trần
và Lê (bị sửa đổi bởi nhà Mạc, nhà
Trịnh)
Đại
Việt Thông Sử, Lê Quí Đôn
Lam
Sơn Thực Lục, Nguyễn Trăi viết theo lời
kể của vua Lê Thái Tổ (bị sửa đổi
bởi nhà Mạc, nhà Trịnh)
B́nh Ngô
Đại Cáo, vua Lê Thái Tổ (Nguyễn Trăi soạn
văn) (có thể bị sửa đổi)
Việt Giám Thông
Khảo Tổng Luận, Lê Tung (tóm tắt Việt Giám Thông
Khảo của Vũ Quỳnh)
Việt sử Tiêu án, Ngô Th́ Sĩ
Dư
Địa Chí, Nguyễn Trăi (bị sửa đổi)
Đại
Việt Sử Lựơc, tác giả khuyết danh
(thời Trần Phế Đế)
Khâm Định Việt Sử Thông Giám
Cương Mục, sử quan triều Nguyễn, bị
kiểm duyệt
Lịch
triều hiến chương loại chí, Phan Huy Chú, có
thể bị kiểm duyệt
An Nam Chí Lược,
Lê Tắc (Nguyễn Tắc)
Sử
Kư , Tư Mă Thiên
Sử Trung Quốc, Nguyễn Hiến Lê
Việt
Nam Sử Lược, Trần Trọng Kim
Các nhà khoa bảng Việt nam, Ngô Đức
Thọ (chủ biên), Nguyễn Thúy Nga, Nguyễn Hữu Mùi
Việt Nam Văn Học Sử Yếu,
Dương Quảng Hàm
Nguyễn Trăi Toàn Tập, Mai Quốc Liên,
Nguyễn Quảng Tuân, Nguyễn Khuê, Kiều Thu Hoạch
Tôn Tử Binh Pháp, Tôn Tử
Ngô Tử Binh Pháp, Ngô
Khởi
Thái Công Binh Pháp
Điểm
Huyệt và Giải Huyệt, Lư Bảo Sơn
Bí Pháp
Tu Luyện Nội Công (Thiếu Lâm Công Phu), Trần Tiến
Nội
Đan, Lê Thành biên dịch
Tiểu thuyết lịch sử
Đông
Châu Liệt Quốc
Hán
Sở Tranh Hùng
Hoàng Lê nhất thống chí , Ngô gia văn phái
Tam Quốc Chí Diễn Nghĩa, La Quán Trung,
dịch giả Tử Vi Lang
Tiểu thuyết kiếm hiệp :
Anh Hùng Xạ Điêu, Kim Dung
Thần Điêu Hiệp Lữ, Kim Dung
Ỷ Thiên Đồ Long Kư, Kim Dung
Tiểu Lư Phi Đao, Cổ Long
Huyết Tâm Lệnh, Cổ Long
Long Hổ Phong Vân, Cổ Long
Bạch hổ Tinh quân, Ưu Đàm Hoa
Giang Hồ Mộng Kư, Ưu Đàm Hoa
Tần Nhương Thư, Ưu Đàm Hoa
*
TrangNhà LêAnhChí www.LeAnhChi.com
Mục Lục Vua Lê Thái
Tổ là thánh vương
Mục
Lục ‘Đại Việt Sử Kư Toàn Thư là quốc sử nhà Trịnh’
Mục Lục Vua Lê Thái
Tổ giỏi hơn Gia Cát Lượng
Mục Lục Vua Lê Thái Tổ không hề giết hại công
thần
Mục
Lục Danh Tướng của vua Lê
Thái Tổ
Mục Lục Những
sai lầm của Trần Trọng Kim trong VNSL
------------------------------------------------------------------------
* ViệtSử, Văn 1 * ViệtSử,
Văn 2 * ViệtSử, Văn 3 * ViệtSử, Văn 4 * Thơ *
------------------------------------------------------------------------
* Trang Chính * Bài
mới LêAnhChí * Bài
mới Kiến Tánh * ML_ViệtSử,Văn *
--------------------------------------------------------------------------
* Mục Lục * Nối kết Phật Pháp * Lê Gia * Nối
kết Văn Học * Bài Xưa * Hộp
Thư *
------------------------------------------------------------------------------------------
*
Liên Kết
TrangNhà
Kiến Tánh:
*
Trang Chính
* M
ụ c L ụ c * Luận
1 * Luận 2 * Thơ
1 * Thơ 2