Chữ Công thần, Chữ Trí tự, Danh chức Thượng Đại tướng quân, Danh chức Đại phu, Hầu tước vinh phong cho công thần triều Lê Thái Tổ 1

( Chữ X-Trí-tự, chỗ lầm lẫn trong Việt Nam Sử Lược )

( Thượng tướng quân và thượng tướng, chỗ lầm lẫn trong Lịch triều hiến chương loại chí )

Lê Anh Chí

__________________________________________

Dàn Bài :

Dẫn nhập 1 : Trước hết, ban thưởng quân nhân Thiết đột

Dẫn nhập 2 : Sau đó, Đại hội các quan văn võ để định công, ban thưởng

I) Tước chữ Trí tự: Thượng trí tự, Đại trí tự, Trí tự

II) Danh chức: thượng tướng quân, đại tướng quân , tướng quân

III) Danh chức đại phu : Vinh lộc đại phu, Trung lượng đại phu, Trung vũ đại phu, Triều liệt đại phu

( Còn tiếp)

__________________________________________

ĐVSKTT = Đại Việt Sử Ký Toàn Thư

VNSL = Việt Nam Sử Lược ( Trần Trọng Kim )

LTHCLC = Lịch triều hiến chương loại chí (Phan Huy Chú)

LSTL = Lam Sơn Thực Lục

LNC = Ông Lưu Nhân Chú

NT = Ông Nguyễn Trãi

TNH = Ông Trần Nguyên Hãn

TTK = Ông Trần Trọng Kim

PHC = Ông Phan Huy Chú

Vua Lê Thái Tổ rất trọng đãi công thần, nhà vua đã nghĩ ra nhiều cách để vinh phong công thần : Chữ Công thần, Chữ Trí tự, Danh chức Thượng Đại tướng quân, Danh chức Đại phu, Hầu tước. Vì công thần khá nhiều mà tài nguyên quốc gia có hạn, phải có chữ sắc phong để công thần được vinh hiển. Những chữ Trí Tự (Thượng, Đại Trí Tự , Trí Tự), đến Chữ Công thần (Suy Trung, Đồng Đức, Hiệp Mưu, Bảo Chính vv ) là đặc biêt triều Lê . . .

Danh chức Thượng Đại tướng quân, Danh chức Đại phu, được phong cho quân nhân, võ tướng ; Danh chức Đại phu cũng được phong cho cả quan văn . . .

Dẫn nhập : Trước hết, ban thưởng quân nhân Thiết đột

Trước khi lên ngôi, vua Lê Thái Tổ ban thưởng các công thần. Trước hết, ban thưởng quân nhân Thiết đột có công lao khó nhọc từ lúc đầu khởi nghĩa.

{{ Đại Việt Sử Ký Toàn Thư :

[Năm Thuận thiên thứ nhất (1428) ] Tháng 2, định các mức khen thưởng cho những hỏa thủ và quân nhân của quân Thiết đột có công lao siêng năng khó nhọc ở Lũng Nhai gồm 121 người

Công hạng nhất, được ban quốc tính là bọn Lê Vấn, Lê Quy, Lê Dịch, Lê Ê 52 người làm Vinh lộc đại phu, tả Kim ngô vệ đại tướng quân, tước Thượng trí tự

Công hạng hai, được ban quốc tính là bọn Lê Bồ, Lê Liệt, Lê Khảo 72 người, làm Trung lượng đại phu, tả Phụng thần vệ tướng quân, tước Đại trí tự.

Công hạng ba, được ban quốc tính là bọn Lê Lễ, Lê..94 người, làm Trung vũ đại phu Câu kiềm vệ tướng quân, tước Trí tự.

Hành khiển Lê Cảnh phụng mệnh làm biểu ngạch.

}}

Sự thực thì có : 52+72+94=218 người được phong chữ X-Trí tự. ĐVSKTT đã làm tính sai.

Dẫn nhập 2 : Sau đó, Đại hội các quan văn võ để định công, ban thưởng

Sau đó khoảng một tháng, có Đại hội các quan văn võ để định công, ban thưởng

Tôi có dịp nói rằng đoạn văn ‘Đại hội các quan văn võ để định công, ban thưởng’ của ĐVSKTT rất là vô lý:

====ĐVSKTT :

Đại hội các tướng và các quan văn võ để định công, ban thưởng, xét công cao thấp mà định thứ bậc.

Lấy thừa chỉ Nguyễn Trãi làm Quan phục hầu; tư đồ Trần Hãn làm Tả tướng quốc; Khu mật đại sứ Phạm Văn Xảo làm Thái Bảo; đều được ban quốc tính. =====

:

_Đại hội các tướng và các quan văn võ để định công, ban thưởng ; vậy mà chỉ nói đến 3 người mà 3 người này chẳng phải là đệ nhất công thần, và cũng chẳng theo vua Lê từ lúc đầu. Không những thế, đó là 3 người chết bất đắc kỳ tử sau này.

_Tính ra, Đại hội các tướng và các quan văn võ thì phải có hơn 300 vị quan

_vv và vv

Ta có thể quả quyết rằng đoạn văn ‘Đại hội các quan văn võ để định công, ban thưởng’ của ĐVSKTT đã bị sửa đổi và đục khoét gần hết

Xem bài

Ông Trần Nguyên Hãn không hề được vua Lê phong làm Tướng Quốc !

( Tướng Quốc là ông Phạm Vấn và Lưu Nhân Chú ! )

Sau hai đợt phong thưởng cho công thần và các quan văn võ, vào ngày rằm tháng tư, vua lên ngôi.

I) Tước chữ Trí tự:Thượng trí tự, Đại trí tự, Trí tự

Năm Thuận thiên thứ nhất (1428), những Tước chữ Trí tự được dùng để vinh phong cho Quân nhân Thiết Đột

Công hạng nhất: Thượng trí tự

Công hạng nhì: Đại trí tự

Công hạng ba: Trí tự

Những tước chữ Thượng trí tự, Đại trí tự, Trí tự này không thấy ban cho các văn thần. TTK trong VNSL, đã lầm lẫn khi cho rằng các công thần được xếp hạng theo tước chữ trí-tự. Năm 1428, X-trí-tự chỉ ban cho Quân nhân Thiết Đột .

Còn chỗ thiết yếu để nhận ra công thần là :

_Hầu tước

_Chữ công thần

II) Danh chức: thượng tướng quân, đại tướng quân , tướng quân

Danh chức: thượng tướng quân, đại tướng quân , tướng quân khác với chức thượng tướng, đại tướng. Các ‘‘tướng quân’’ là danh chức , chẳng phải thực chức ; đây là đặc biệt triều Lê. Các triều khác, Đại tướng quân , là thực chức , là nguyên soái. Vua Lê Thái Tổ lại dùng làm danh chức, phong cho nhiều võ tướng và cả quân nhân.

A) Các ‘‘tướng quân’’ là danh chức , chẳng phải thực chức

Trong LTHCLC, ông Phan Huy Chú cũng lầm lẫn điều này, ông nói : đầu triều Lê, Đại tướng quân , Thượng tướng quân vv là thực chức , bắt đầu từ đời Hồng Đức mới trở thành danh chức ( tản quan). Đó là do ông nhầm

Đại tướng quân với Đại tướng

Thượng tướng quân với Thượng tướng

Dưới triều Vua Lê Thái Tổ

_Thượng tướng quân

_Đại tướng quân

_Tướng quân

(có chữ ‘quân’ ở sau) đều là danh chức , chẳng phải thực chức

Còn

_Thượng tướng

_Đại tướng

(không có chữ ‘quân’ ở sau) đều là thực chức

1) Ví dụ : Phạm Vấn và 51 quân nhân Thiết Đột có danh chức Đại tướng quân, tuy nhiên chẳng phải ai cũng là Đại tướng , phần đông chẳng phải là Đại tướng. Riêng Phạm Vấn là tư mã . Và tư mã cao hơn thiếu úy, cao hơn Thượng tướng, cao hơn Đại tướng. (Khoảng một tháng sau khi có danh chức Đại tướng quân, Phạm Vấn được phong làm tướng quốc)

2) Nhiều công thần danh tướng có danh chức Đại tướng quân như Đinh Liệt, Phạm Vấn

3) Các ông Lê Khôi, Trịnh Khả, Nguyễn Xí có danh chức Thượng tướng quân. Thượng tướng quân cao hơn Đại tướng quân. Các ông tướng trẻ này chỉ có danh chức Thượng tướng quân là cao hơn ông Phạm Vấn mà thôi, còn các tước hiệu khác, chức vị thì thấp hơn. Có lẽ các vị này có danh chức Thượng tướng quân, vì có võ nghệ cao cường hơn hết ???

4) Những quân nhân được chữ x-TríTự, thì :

_Những người được chữ Thượng trí tự có danh chức đại tướng quân

_Những người được chữ Đại trí tự, trí tự có danh chức tướng quân

5) Tướng tài thì phải có danh chức

_Thượng tướng quân

hay

_Đại tướng quân

B) Thời Tam Quốc , Đại tướng quân ,Tả tướng quân , Hữu tướng quân là thực chức.

Thời Tam Quốc , Đại tướng quân là nguyên soái tương đương với Đại đô đốc, Đại Tư Mã. Nước Ngụy, Tào Chân làm Đại tướng quân. Sau đó, khoảng 8 năm, Khương Duy làm Đại tướng quân, nhà Thục.

Thời Tào Duệ, nước Ngụy còn lại vài danh tướng cũ của Tào Tháo để lại như Từ Hoảng, Trương Cáp. Họ có chức Tả, Hữu Tướng Quân. Đây là chức lớn và là thực chức. Có thể xem hai chức này là Phó Nguyên soái. Lúc ấy, Tư Mã Ý làm Phiêu Kỵ Đại tướng quân; vì có thêm chữ Phiêu Kỵ, nên kém chừc Tào Chân ( chỉ thuần túy Đại tướng quân, thì mới là nguyên soái) . Chức Phiêu Kỵ Đại tướng quân là Phó Nguyên soái, nhưng cao hơn chức Từ Hoảng, Trương Cáp , bởi vì dầu sao cũng là một loại ‘Đại tướng quân’.

Xem bài

Trần Nguyên Hãn có chức vị thấp , còn thấp hơn cả Nguyễn Trãi 2

III) Danh chức đại phu : Vinh lộc đại phu, Trung lượng đại phu, Trung vũ đại phu, Triều liệt đại phu

Danh chức đại phu vinh phong cho võ tướng, quân nhân :

_Vinh lộc đại phu,

_Trung lượng đại phu,

_Trung vũ đại phu

Đây là Danh chức , vì nhiều quân nhân có Danh chức này và họ chẳng phải là ‘đại phu’ ( tức là, chẳng phải là trọng chức đại thần). Năm Thuận thiên thứ nhất (1428), Phạm Vấn và 51 quân nhân Thiết Đột có danh chức Vinh lộc đại phu, tuy nhiên, phần đông chẳng phải là Đại thần. Còn ông Phạm Vấn làm tướng quốc

Năm 1428, Triều liệt đại phu là Danh chức đại phu vinh phong cho văn thần, và là Danh chức thấp hơn Vinh lộc đại phu, dành cho võ tướng, quân nhân. Ông Nguyễn Trãi được phong Triều liệt đại phu .Không biết ông Lê văn Linh được vinh phong Danh chức đại phu nào ?

Trong Lịch triều hiến chương loại chí, ông Phan Huy Chú ‘có vẻ’ như có ý nói rằng : ‘Vinh lộc đại phu’ chì dành cho võ tướng, đời Hồng Đức , mới dùng phong cho văn thần. Điều này không được đúng lắm : Năm 1427 , NT là Triều liệt đại phu ; trong LSTL, viết xong năm 1432, Ông Nguyễn Trãi tự xưng là Vinh lộc đại phu ; tức là vào khoảng năm 1431, NT đã được thăng làm Vinh lộc đại phu.

Không những thế, ông Phan Huy Chú kể ‘Triều liệt đại phu’ trước ‘Vinh lộc đại phu’, hàm ý rằng ‘Triều liệt đại phu’ là cao nhất . Điều này hoàn toàn sai. Ba Danh chức đại phu vinh phong cho võ tướng, quân nhân :

_Vinh lộc đại phu,

_Trung lượng đại phu,

_Trung vũ đại phu

đều cao hơn ‘Triều liệt đại phu’. Công lao võ tướng, quân nhân hơn văn thần nhiều, vì lẽ hai năm đầu khởi nghĩa cực kỳ gian khổ, hoàn toàn nhờ vào các võ tướng, quân nhân anh dũng xông pha mà sống còn. Có lẽ PHC kể ‘Triều liệt đại phu’ trước tiên vì Nguyễn Trãi được phong danh chức này ? ( Sử gia nước ta thiên vị Nguyễn Trãi )

Như vậy là:

_Năm 1428, ‘Vinh lộc đại phu’ có thể chỉ dành cho võ tướng (không chắc lắm, rất có thể ông Lê văn Linh được vinh phong Danh chức đại phu này)

_Sau đó được vài năm, Vua Lê Thái Tổ đã dùng ‘Vinh lộc đại phu’ để gia phong cho một số quan văn. Trong khoảng thời gian 1428-1432, Nguyễn Trãi đã được thăng 3 cấp bậc đại phu ; và đến năm 1431-1432, NT đã được làm Vinh lộc đại phu.

Đời Hồng Đức, năm 1471, có thay đổi sau :

_Vinh lộc đại phu là danh chức của quan văn nhất phẩm, ‘Triều liệt đại phu’ là danh chức của quan văn tứ phẩm

_Quan võ nhất phẩm được phong Thượng tướng quân và lục phẩm là Quả cảm tướng quân.

( Còn tiếp)

*

*

*

* Lê Anh Chí *.

_____________

Sách tham khảo

Đại Việt Sử Ký Toàn Thư, Sử quan đời Trần và Lê Trịnh

Đại Việt Thông Sử, Lê Quí Đôn

Lam Sơn Thực Lục, Nguyễn Trãi viết theo lời kể của vua Lê Thái Tổ (bị sửa đổi)

Khâm Định Việt Sử Thông Giám Cương Mục, sử quan triều Nguyễn

Hoàng Lê nhất thống chí , Ngô gia văn phái

Lịch triều hiến chương loại chí, Phan Huy Chú

Việt Nam Sử Lược, Trần Trọng Kim

Các nhà khoa bảng Việt nam, chủ biên Ngô Đức Thọ

Đinh tộc ngọc phả

Đông Châu Liệt Quốc

Hán Sở Tranh Hùng

Sử Ký , Tư Mã Thiên

Tam Quốc Chí Diễn Nghĩa, La Quán Trung, dịch giả Tử Vi Lang

Thơ văn Lý Trần, Ủy ban khoa học xã hội Việt nam

Việt Nam Văn Học Sử Yếu, Dương Quảng Hàm

*

*

Trang Nhà Lê Anh Chí

-----------------------------------------------

* Trang Chính * Việt Sử, Văn Học * Thơ *

-----------------------------------------------------------

* Mục Lục * Bài mới LêAnhChí * Bài mới Kiến Tánh *

-----------------------------------------------------------

* Nối kết Phật Pháp * Lê Gia * Nối kết Văn Học * Bài Xưa *

------------------------------------------------------------------