Nguyễn Trăi thường diễn tả
đương thời là thời Nghiêu Thuấn 2
( ...và ca tụng Vua Lê Thái
Tổ là Nghiêu Thuấn Vũ Thang 2)
Lê Anh Chí
__________________________________________
Dàn Bài :
Dẫn nhập : Đại
Việt Sử Kư Toàn Thư là quốc
sử của nhà Trịnh, chẳng
phải của nhà Lê
Dẫn nhập : Đời Vua Lê Thái
Tổ , Lê Thái Tông là thời Nghiêu Thuấn
Dẫn nhập : Trần Nguyên Hăn
là kẻ tử thù của nhà Hậu Trần và là kẻ phản nghịch
VI) Bài Thuật Hứng XX, Tự thán IV ,
Tự thán XXIV
VII) Bài Tự thán XXIX,
Tự thán XXXV
VIII) Tức
sự IV
IX) Bảo kính
cảnh giới XVI
X) Bảo kính
cảnh giới LXI
(C̣n
tiếp)
__________________________________________
Bài này tiếp tục nói về
những bài thơ mà Nguyễn Trăi diễn tả
đương thời là thời Nghiêu Thuấn và ân đức Vua Lê Thái Tổ, bậc Nghiêu
Thuấn Vũ Thang...
Dàn Bài Bài 1:
Dẫn nhập : Đại
Việt Sử Kư Toàn Thư là quốc
sử của nhà Trịnh, chẳng
phải của nhà Lê
Dẫn nhập : Đời Vua Lê Thái
Tổ , Lê Thái Tông là thời Nghiêu Thuấn
Dẫn nhập : Trần Nguyên Hăn
là kẻ tử thù của nhà Hậu Trần và là kẻ phản nghịch
I) Chí Linh Sơn
Phú :
Vua Lê Thái Tổ là Thần Long , là Nghiêu
Thuấn Vũ Thang
II)
Đề Kiếm : Vua Lê Thái Tổ là Ngọa Thần
Long, Vua Lê Thái Tổ chỉnh đốn càn khôn
III) Bài Ngôn Chí XIV, Mạn Thuật II, Mạn Thuật VIII
IV) Bài Trần T́nh I, Trần T́nh III, Trần
T́nh VII
V) Bài Thuật Hứng VIII, Thuật
Hứng IX, Thuật Hứng XIII
Tr n = trang n tập 3 , trong Nguyễn Trăi Toàn
Tập (Mai Quốc Liên, Nguyễn Quảng Tuân, Nguyễn
Khuê, Kiều Thu Hoạch)
NT = NTr = Nguyễn
Trăi
VLDP = VLĐP = Vinh Lộc Đại Phu
LSTL = Lam Sơn Thực Lục
Dẫn
nhập : Đại Việt Sử Kư Toàn Thư là quốc sử của nhà
Trịnh, chẳng phải của nhà Lê
Đại Việt Sử Kư Toàn Thư
được (bị) xuất bản năm 1697, do nhóm Lê
Hi ‘biên soạn’ dưới sự điều động
của Trịnh Căn, đương nhiên, dĩ nhiên là quốc sử của nhà
Trịnh, chẳng phải của nhà Lê : nhóm Lê Hi , 13
người, chẳng có người nào là sử thần ,
chỉ ‘viết sử’ theo ư Trịnh Căn và chép lại sử của
bọn Tống Lệnh Vọng nhà Mạc
Mục Lục ‘Đại Việt Sử Kư Toàn
Thư là quốc sử nhà Trịnh’
Đại Việt Sử Kư Toàn Thư,
do đó, chứa đựng nhiều lời vu khống Vua Lê
Thái Tổ , Lê Thái Tông, Lê Tương Tông và các vua Lê khác ...
Dẫn
nhập : Đời Vua Lê Thái Tổ , Lê Thái Tông là thời
Nghiêu Thuấn
Vua Lê Thái Tổ là bậc Đại anh hùng , bậc Đại
trượng phu, bậc thánh vương ...
Dẫn nhập : Trần Nguyên Hăn là kẻ
tử thù của nhà Hậu Trần và là kẻ phản
nghịch
Xem :
105) Trần Nguyên Hăn là kẻ tử thù của
nhà Hậu Trần, Lư do và Hậu quả
Trần Nguyên Hăn là kẻ tử
thù của nhà Hậu Trần, do đó không được
người đương thời trọng vọng, không
những thế
211) Trần Nguyên Hăn là kẻ phản
nghịch
VI) Bài Thuật Hứng XX, Tự thán IV , Tự thán XXIV
Bài Thuật Hứng XX Tr 792 và Tự thán IV , Tr 810 đă đăng ở
Thuật hứng bài 13
Buồng văn đắp cửa lọn ngày
thu,
Đèn sách nhàn làm thong thả nhu.
Thua được toan chi cơ Hán Sở,
Nên chăng đành lẽ chuyện Thương Chu.
Say mùi đạo, chè ba chén,
Tả ḷng phiền, thơ bốn câu.
Khó miễn vui, chăng thửa trách,
V́ chưng đời có chúa Đường Ngu.
Thuật hứng bài 20
Non Phú Xuân cao, nước Vị thanh,
Mây quen nguyệt, khách vô t́nh.
Đất thiên tử dưỡng tôi thiên tử,
Đời thái b́nh ca khúc thái b́nh.
Cơm áo khôn đền Nghiêu Thuấn trị,
Tóc tơ chưa báo mẹ cha sinh.
Rầy mừng thiên hạ hai của:
Tể tướng hiền tài, chúa thánh minh.
Tự thán bài 4
Non nước cùng ta đă có duyên,
Được nhàn sá dưỡng tính tự nhiên.
Trường canh hỏi nguyệt tay dừng chén,
Pha lăo chơi thu khách nổi thuyền.
Ḷng chẳng mắc tham là của báu,
Người mà hết luỵ ấy thân tiên.
Vua Nghiêu Thuấn, dân Nghiêu Thuấn,
Dường ấy ta đà phi sở nguyền.
Tự thán XXIV,
Tr 851 : ơn vua,
Nợ cũ chước nào báo bổ
Ơn thầy ơn chúa lẫn ơn cha
VII) Bài Tự
thán XXIX, Tự thán XXXV
Tự thán XXIX,
Tr 865
Phúc thay sinh gặp thuở thăng b́nh
Nấn
ná qua ngày được dưỡng ḿnh
Tự thán XXXV,
Tr 881 , ta sống tùy
thích trên đất Nghiêu :
Giàu những của tự nhiên
ấy
Khỏng khảnh dầu ḷng
ở đất Nghiêu
VIII) Tức sự IV
Tức sự
IV, Tr 934 : Đủng
đỉnh , xênh xang cùng hương trúc, kết bạn cùng
chim vượn, sách đàn _-v́ tất cả đều là
tôi của Thánh Tổ :
Bốn dân nghiệp có cao cùng thấp
Đều hết làm tôi Thánh thượng hoàng
Chú thích :
a)Từ
đời Lê Thái Tông trở đi, vua quan nhà Lê gọi
vua Lê Thái Tổ là Thánh Tổ
b)thượng
hoàng = Thái thượng hoàng
Bài Tức
sự IV này làm dưới thời Lê Thái
Tông, nên gọi vua Lê Thái Tổ là thượng hoàng, nhưng không gọi
vua ta là Thái thượng
hoàng, mà gọi là Thánh thượng hoàng; v́ :
_- vua ta chưa từng làm Thái thượng hoàng
_-xác
định rằng vua Lê Thái Tổ là Thánh Tổ , là thánh vương
_-vua Lê Thái Tổ đă băng hà
c) ư nghĩa đương nhiên :
ai ai thảy đều là tôi của vua Lê Thái Tổ
IX) Bảo kính cảnh giới XVI
Bảo kính
cảnh giới XVI, Tr 971 :
_-Vui thú
điền viên , chớ chẳng phải không có duyên quân
thần :
Bởi ḷng chẳng ở cửa quyền
Há rặng quân thần chẳng phải duyên
_-Vui thú
điền viên , và chúc vua thành Nghiêu
Thuấn như vua cha :
Chúc thánh cho tày Nghiêu
Thuấn nữa,
Được về ở thú điền viên
Chú thích :
a) Há rặng = Há
rằng
b) để ư đến
chữ ‘nữa’ trong ‘Nghiêu Thuấn nữa’. Ư nói
rằng nhà Lê đă có Nghiêu Thuấn, tức vua Lê Thái Tổ , nay mong vua Lê Thái Tông lại trở
thành Nghiêu Thuấn nữa, trở thành Nghiêu
Thuấn thứ 2 của nhà Lê
c) bài thơ này quan
trọng v́ nói lên t́nh quân
thần tương đắc giữa vua Lê Thái Tông và
Nguyễn Trăi (NTr vui thú điền viên , chớ
chẳng phải không có duyên quân thần ) Bài thơ Bảo kính cảnh giới
XVI này, có lẽ làm vào
năm 1439, lúc Nguyễn Trăi về hưu: Nguyễn Trăi làm
quan liên tục suốt hai đời vua Vua Lê Thái Tổ, Lê
Thái Tông , về hưu
được một năm th́ Lê Thái Tông nhân đi
duyệt binh vùng duyên hải, trở về , ghé Côn Sơn ,
thăm Nguyễn Trăi th́nh ĺnh, đ̣i Nguyễn Trăi ra làm quan
lại...
X) Bảo kính cảnh giới LXI
Bảo kính
cảnh giới LXI, Tr 1061 :
NTr được
thưởng tước , được ân thăng, càng
ngày càng nhiều :
Tước thưởng
càng ngày càng dơi chịu
Ân thăng một
bước một phen mừng
Giữ ḷng công chính như
Bao Chửng, như Ngụy Trưng
Ở
đài các giữ ḷng Bao Chửng
Nhậm
tướng khanh th́n thói Ngụy Trưng
Và thung dung đời thái b́nh thịnh trị và
hưng thịnh:
Khong
khảy thái b́nh đời thịnh trị
Nghiệp
khai sáng tựa nghiệp trung hưng
Chú thích :
a) bài thơ này nói
rằng NTr được
thưởng tước , được ân thăng, càng
ngày càng nhiều (và ông rất vui) ; ngược
lại với điều các sử gia , nhà b́nh luận
sử, nhà b́nh luận văn học sử , b́nh luận
về cuộc hoạn lộ của NT.
Xem
180) Nguyễn Trăi không hề bị thất
sủng , đời Vua Lê Thái Tổ
, mà ngược lại ...
(Năm 1431, Nguyễn Trăi được
thăng lên danh chức Vinh Lộc Đại Phu ; đây là
chi tiết quan trọng trong cuộc hoạn lộ của
NT và chi tiết này không hề được sử gia
nuớc ta nhắc đến , từ 100 năm nay ! Hoặc
là các sử gia nuớc ta không hiểu danh chức Vinh
Lộc Đại Phu. Hoặc là các sử gia nuớc ta
đă cố t́nh lờ đi cái danh chức Vinh Lộc
Đại Phu của NT để có thể tiếp tục
than rằng Nguyễn Trăi bị thất sủng
Xin nói cho rơ : cuối năm 1431, NT viết xong
LSTL trong lời tựa Lam Sơn
Thực Lục, NT tự xưng là Vinh Lộc
Đại Phu, Vinh Lộc Đại Phu là danh chức
Đại Phu cao nhất của nhà Lê (tương
đương với nhất phẩm)
b)Chẳng lẽ NTr
tự ví với Bao Chửng, Ngụy Trưng ?
c) nghiệp trung
hưng = nước nhà hưng thịnh
(C̣n
tiếp)
*
*
* Lê Anh Chí *.
_____________
Sách tham khảo :
Đại
Việt Sử Kư Toàn Thư, Sử quan đời Trần
và Lê (bị sửa đổi bởi nhà Mạc, nhà
Trịnh)
Đại
Việt Thông Sử, Lê Quí Đôn
Lam
Sơn Thực Lục, Nguyễn Trăi viết theo lời
kể của vua Lê Thái Tổ (bị sửa đổi
bởi nhà Mạc, nhà Trịnh)
B́nh Ngô
Đại Cáo, vua Lê Thái Tổ (Nguyễn Trăi soạn
văn) (có thể bị sửa đổi)
Việt Giám Thông
Khảo Tổng Luận, Lê Tung (tóm tắt Việt Giám Thông
Khảo của Vũ Quỳnh)
Việt sử Tiêu án, Ngô Th́ Sĩ
Dư
Địa Chí, Nguyễn Trăi (bị sửa đổi)
Đại
Việt Sử Lựơc, tác giả khuyết danh
(thời Trần Phế Đế)
Khâm Định Việt Sử Thông Giám
Cương Mục, sử quan triều Nguyễn, bị
kiểm duyệt
Lịch
triều hiến chương loại chí, Phan Huy Chú, có
thể bị kiểm duyệt
An Nam Chí Lược,
Lê Tắc (Nguyễn Tắc)
Sử
Kư , Tư Mă Thiên
Sử Trung Quốc, Nguyễn Hiến Lê
Việt
Nam Sử Lược, Trần Trọng Kim
Các nhà khoa bảng Việt nam, Ngô Đức
Thọ (chủ biên), Nguyễn Thúy Nga, Nguyễn Hữu Mùi
Việt Nam Văn Học Sử Yếu,
Dương Quảng Hàm
Nguyễn Trăi Toàn Tập, Mai Quốc Liên,
Nguyễn Quảng Tuân, Nguyễn Khuê, Kiều Thu Hoạch
Tôn Tử Binh Pháp, Tôn Tử
Ngô Tử Binh Pháp, Ngô
Khởi
Thái Công Binh Pháp
Điểm
Huyệt và Giải Huyệt, Lư Bảo Sơn
Bí Pháp
Tu Luyện Nội Công (Thiếu Lâm Công Phu), Trần Tiến
Nội
Đan, Lê Thành biên dịch
Tiểu thuyết lịch sử
Đông
Châu Liệt Quốc
Hán
Sở Tranh Hùng
Hoàng Lê nhất thống chí , Ngô gia văn phái
Tam Quốc Chí Diễn Nghĩa, La Quán Trung,
dịch giả Tử Vi Lang
Tiểu thuyết kiếm hiệp :
Anh Hùng Xạ Điêu, Kim Dung
Thần Điêu Hiệp Lữ, Kim Dung
Ỷ Thiên Đồ Long Kư, Kim Dung
Tiểu Lư Phi Đao, Cổ Long
Huyết Tâm Lệnh, Cổ Long
Long Hổ Phong Vân, Cổ Long
Bạch hổ Tinh quân, Ưu Đàm Hoa
Giang Hồ Mộng Kư, Ưu Đàm Hoa
Tần Nhương Thư, Ưu Đàm Hoa
*
*
TrangNhà LêAnhChí www.LeAnhChi.com
Mục Lục Vua Lê Thái
Tổ là thánh vương
Mục
Lục ‘Đại Việt Sử Kư Toàn Thư là quốc sử nhà Trịnh’
Mục Lục Vua Lê Thái
Tổ giỏi hơn Gia Cát Lượng
Mục Lục Vua Lê Thái Tổ không hề giết hại công
thần
Mục
Lục Danh Tướng của vua Lê
Thái Tổ
Mục Lục Những
sai lầm của Trần Trọng Kim trong VNSL
------------------------------------------------------------------------
* ViệtSử, Văn 1 * ViệtSử,
Văn 2 * ViệtSử, Văn 3 * ViệtSử, Văn 4 * Thơ *
------------------------------------------------------------------------
* Trang Chính * Bài
mới LêAnhChí * Bài
mới Kiến Tánh * ML_ViệtSử,Văn *
--------------------------------------------------------------------------
* Mục Lục * Nối kết Phật Pháp * Lê Gia * Nối
kết Văn Học * Bài Xưa * Hộp
Thư *
------------------------------------------------------------------------------------------
*
Liên Kết
TrangNhà
Kiến Tánh:
*
Trang Chính
* M
ụ c L ụ c * Luận
1 * Luận 2 * Thơ
1 * Thơ 2