Quốc Vương Lê Tư Tề đã làm vua Đại Việt (1429-1433)

Quốc Vương Lê Tư Tề đã làm vua Đại Việt (1429-1433) !

Lê Anh Chí

__________________________________________

Dàn Bài :

I) Vua Lê Thái Tổ không xưng Hoàng Đế

II) Thuận Thiên 2, tháng giêng: Lê Tư Tề được phong làm Quốc Vương và ...

III) Quốc Vương Lê Tư Tề là vua Đại Việt từ năm 1429 ...

IV) Năm 1431, Vua Lê Thái Tổ giải thích rõ thêm việc nối ngôi

V) Thuận Thiên 6, tháng 8, phế Quốc Vương Lê Tư Tề

VI) Tháng 8 nhuận, Vua Lê Thái Tổ băng hà, Thái Tử nối ngôi

__________________________________________

Bài liên quan :

80) Lý do vua Lê Thái Tổ truyền ngôi cho Nguyên Long. Thật giản dị !

133) Vua Lê Thái Tổ lên ngôi ngày 15 tháng 4 năm Mậu Thân (1428), thật ra vua ta không lên ngôi mà chỉ đổi vương hiệu . Và đổi mục đích, mục đích của vua Lê Thái Tổ năm1428 là : làm thánh vương !

245) Vua Lê Thái Tổ Lê Thái Tông Lê Hiến Tông phê bình Hoàng Thái tử

( Bài này tường thuật và nhận xét về những lời phê bình Hoàng Thái tử của Vua Lê Thái Tổ Lê Thái Tông Lê Hiến Tông ; những lời phê bình Hoàng Thái tử này rất chính xác, chứng tỏ rằng các Vua Lê Thái Tổ Lê Thái Tông Lê Hiến Tông chọn Thái tử với công tâm, vì thiên hạ chọn người làm vua. Riêng Vua Lê Thái Tổ còn có bài "Hậu tự huấn", chứa đựng những lời châu ngọc, để răn dạy Hoàng Thái tử _-đáng để làm mẫu mực muôn đời ... )

Vua ta = Vua Lê Thái Tổ

ĐVSKTT = Đại Việt Sử Ký Toàn Thư

ĐVTS = Đại Việt Thông Sử, Lê Quí Đôn

NTTT = Nguyễn Trãi Toàn Tập

QV = Quốc Vương = Quốc Vương Lê Tư Tề

Dẫn nhập : Đại Việt Sử Ký Toàn Thư là quốc sử của nhà Trịnh, chẳng phải của nhà Lê

Đại Việt Sử Ký Toàn Thư được (bị) xuất bản năm 1697, do nhóm Lê Hi ‘biên soạn’ dưới sự điều động của Trịnh Căn, đương nhiên, dĩ nhiên là quốc sử của nhà Trịnh, chẳng phải của nhà Lê : nhóm Lê Hi , 13 người, chẳng có người nào là sử thần , chỉ ‘viết sử’ theo ý Trịnh Căn và chép lại sử của bọn Tống Lệnh Vọng nhà Mạc

82) Bằng chứng tỏ rõ 100% là nhà Mạc đã sửa đổi thêm bớt Đại Việt Sử Ký Toàn Thư và nhà Trịnh là đồng loã của nhà Mạc

83) Người đầu tiên chưởi bới Vua Lê Thái Tổ là Tống Lệnh Vọng, Lệnh Vọng làm quan cho nhà Mạc, thế mà ‘lời bàn’ của hắn được đưa vào Đại Việt Sử Ký Toàn Thư

( Sử nhà Lê chính thống trong Đại Việt Sử Ký Toàn Thư , bản in Chính Hòa (năm 1697), là bản của Nhà Mạc (Tống Lệnh Vọng) , sửa đi vài niên hiệu và vài điểm về Mạc Đăng Dung; _Quốc sử nhà Trịnh 4 )

Mục Lục ‘Đại Việt Sử Ký Toàn Thư là quốc sử nhà Trịnh’

Đại Việt Sử Ký Toàn Thư, do đó, chứa đựng nhiều lời vu khống Vua Lê Thái Tổ , Lê Thái Tông, Lê Tương Tông và các vua Lê khác ...

Dẫn nhập : Đời Vua Lê Thái Tổ , Lê Thái Tông là thời Nghiêu Thuấn

Vua Lê Thái Tổ là bậc Đại anh hùng , bậc Đại trượng phu, bậc thánh vương ...

89) Thời thịnh trị hoan lạc ở nước ta là triều Vua Lê Thái Tổ và Vua Lê Thái Tông. Thái Tông chớ chẳng phải Thánh Tông

201) Thời thịnh trị hoan lạc ở nước ta 2, là đời Vua Lê Thái Tổ, Lê Thái Tông _-Thái Tông chớ chẳng phải Thánh Tông

112) Vua Lê Thái Tông là bậc minh quân, rất nhân từ, không hề đam mê tửu sắc, ngược lại với lời vu khống của Đại Việt Sử Ký Toàn Thư, quốc sử của nhà Trịnh

Dẫn nhập : Trần Nguyên Hãn là kẻ tử thù của nhà Hậu Trần và là kẻ phản nghịch

Xem :

105) Trần Nguyên Hãn là kẻ tử thù của nhà Hậu Trần, Lý do và Hậu quả

Trần Nguyên Hãn là kẻ tử thù của nhà Hậu Trần, do đó không được người đương thời trọng vọng, không những thế

185) Trần Nguyên Hãn khấn Trời xin soi xét và bị Trời quở phạt ngay lập tức !!! Những lời tuyên bố của Trần Nguyên Hãn đều SAI !

211) Trần Nguyên Hãn là kẻ phản nghịch

Dẫn nhập : Những điều bị bưng bít về văn thơ của Nguyễn Trãi

Các sử gia , nhà bình luận sử, nhà bình luận văn học sử , khi bàn về Nguyễn Trãi , đã giấu giếm rất nhiều về văn thơ của Nguyễn Trãi. Những điều gì bị bưng bít về văn thơ của Nguyễn Trãi ? _-Chính yếu là những điều hay đẹp về Vua Lê Thái Tổ, Vua Lê Thái Tông :

Nguyễn Trãi gán danh hiệu Ngoạ Thần Long cho Vua Lê Thái Tổ

Nguyễn Trãi ca tụng Vua Lê Thái Tổ là thánh vương

Nguyễn Trãi diễn tả đương thời là thời Nghiêu Thuấn

Nguyễn Trãi nói rằng ông chưa đền đáp được ơn vua ...

Xem

173) Những điều bị bưng bít về văn thơ của Nguyễn Trãi

I) Vua Lê Thái Tổ không xưng Hoàng Đế

Năm Thuận Thiên 1(1428), sau 2 đợt phong thưởng công thần, tháng 4, ngày 15, Vua Lê Thái Tổ lên ngôi, ngài không xưng Hoàng Đế mà tự xưng là Duệ Văn Anh Vũ Đại Vương. Đây là sự kiện quan trọng, nhưng ĐVSKTT không nói rõ sự việc này.

Đại Việt Sử Ký Toàn Thư :

"Khi có chiếu lệnh đại xá đều xưng là Thuận Thiên Thừa Vận Duệ Văn Anh Vũ Đại Vương, hiệu là Lam Sơn động chủ"

Viết như vậy, thì người đọc chẳng hiểu tại sao khi có chiếu lệnh đại xá, vua ta lại xưng là Duệ Văn Anh Vũ Đại Vương !

Nhưng Đại Việt Thông Sử của Lê Quí Đôn thì lại viết rõ ràng:

=== ===ĐVTS :

Tháng 4, Hoàng thượng tới thành Đông Kinh, bèn đóng kinh đô tại đây. Quần thần dâng tờ biểu tôn ngài lên ngôi Hoàng đế, ngài khiêm nhường không nhận, ban lời dụ rằng:

"Những vị vua có công đức lớn, như các vua Vũ Thang, Văn và Võ thời Tam đại, mà cũng chỉ tước Vương thôi. Huống chi đức lượng mỏng manh như Trẫm, đâu dám nói đến hiệu Hoàng đế,

Nay chỉ xưng tước Vương cũng đã quá vậy".

Ngày 15, Hoàng thượng lên ngôi vua tại điện Kinh Thiên, xưng là "Thuận Thiên thừa vận, Duệ Văn Anh Vũ Đại Vương", đặt tên nước là Đại Việt, đổi niên hiệu đại xá thiên hạ, ban lời cáo rằng: ... === ===

Xem thế, Vua Lê Thái Tổ không xưng Hoàng đế, ngài viện cớ rằng các thánh vương như vua Đại Vũ nhà Hạ, vua Thành Thang nhà Thương, vua Vũ nhà Chu chỉ xưng vương. Ý của vua ta là ngài muốn làm thánh vương, không muốn làm Hoàng đế !

Vua Lê Thái Tổ xưng là Duệ Văn Anh Vũ Đại Vương.

Sau khi Vua Lê Thái Tổ băng hà, Vua Lê Thái Tông và triều thần truy tôn ngài làm Hoàng đế, miếu hiệu là Thái Tổ Duệ Văn Anh Vũ Hoàng đế .

(Từ đời Vua Lê Thái Tông về sau, các vua Lê đều xưng Hoàng đế )

Xem

II) Thuận Thiên 2, tháng giêng: Lê Tư Tề được phong làm Quốc Vương và ...

Thuận Thiên 2, tháng giêng: Lê Tư Tề được phong làm Quốc Vương và Lê Nguyên Long làm Thái Tử....

=== === ĐVTS :

Năm Kỷ Dậu niên hiệu Thuận Thiên thứ 2 (1429), mùa xuân, tháng giêng, ...

Ngày 7, Hoàng đế sai Nhập Nội kiểm hiệu Bình chương sự là Lê Vấn, Đại tư mã Lê Ngân và Thiếu phó Lê Văn Linh truyền tờ kim sách dựng con trưởng Hữu tướng Khai quốc quận công là Tư Tề làm Quốc vương, được tạm coi việc trong nước; lại sai Tư khấu Lê Sát, Tư không Lê Nhân Chú, Tư mã Lê Lý, và Thiếu úy Lê Quốc Hưng tuyên tờ kim sách lập con thứ Lương quận công là Nguyên Long làm Hoàng Thái Tử. === ===

Chú Thích, Nhận xét :

a) Sự việc "Lê Tư Tề được phong làm Quốc Vương và Lê Nguyên Long làm Thái Tử " cũng có chép trong Đại Việt Sử Ký Toàn Thư

b) Hoàng tử Lê Tư Tề được phong làm Quốc Vương, có nghĩa là ông được làm vua Đại Việt. Bởi vì ...

III) Quốc Vương Lê Tư Tề là vua Đại Việt từ năm 1429 ...

Hoàng tử Lê Tư Tề được phong làm Quốc Vương, có nghĩa là ông được làm vua Đại Việt. Bởi vì :

a) Quốc Vương = vua của nước (quốc gia), nước nào ? _- Đại Việt !

b) Quốc Vương là chức chớ chẳng phải là tước, nếu là tước thì phải có hiệu như Nam Bình vương, Bình nguyên vương, Kiến vương, Gia vương, Cung vương ...Còn Quốc Vương là chức làm vua của cả nước !

c) Vua Lê Thái Tổ không xưng Hoàng đế, ngài xưng vương, là Duệ Văn Anh Vũ Đại Vương.

Chính vì Vua Lê Thái Tổ không xưng Hoàng đế, chỉ xưng vương, mà Quốc Vương là vua Đại Việt !

Quốc Vương Lê Tư Tề là vua Đại Việt và vua ta là Thái Thượng Vương, nhưng Vua Lê Thái Tổ không cần đổi vương hiệu, vì ngài là Duệ Văn Anh Vũ Đại Vương : Đại Vương cao hơn Vương (của Quốc Vương).

Sử gia thời nay không để ý rằng Vua Lê Thái Tổ không xưng Hoàng đế, chỉ xưng vương ; nên không thấy rằng Quốc Vương Lê Tư Tề là vua Đại Việt !

d) Vì Quốc Vương Lê Tư Tề là vua Đại Việt nên đoạn văn trên của ĐVTS có nói " ...Khai quốc quận công là Tư Tề làm Quốc vương, được tạm coi việc trong nước"

Còn ĐVSKTT nói "...Khai quận công Tư Tề làm Quốc vương, giúp coi việc nước"

"được tạm coi việc trong nước" hay "giúp coi việc nước", đều là làm vua, tập sự làm vua.

e) Tức là từ năm 1429, Vua Lê Thái Tổ theo cách truyền thừa của nhà Trần (có vua và có Thái Thượng Hoàng cùng coi việc nước) ...

IV) Năm 1431, Vua Lê Thái Tổ giải thích rõ thêm việc nối ngôi

=== === ĐVTS :

Năm Tân Hợi, niên hiệu Thuận Thiên thứ 4 (1431), mồng 1, tháng giêng, Hoàng đế sai Lê Như Lãm và Hà Lật sang sứ nhà Minh cầu phong vương.

Hoàng đế ban tờ chiếu rằng:

"Đạo kinh luân thiên hạ, phải tính ban đầu để yên lúc cuối, phải lập pháp luật để lưu về sau. Thế cho nên, cha làm con nối, đạo nhà tất hanh thông; anh truyền em tiếp, nền nước sẽ bền vững. Các bậc Đế Vương thời xưa, lo tính công việc rất sâu và xa.

Trẫm thân mặc áo giáp, dầu dãi tuyết sương đã 13 năm nay, kể cũng khó nhọc, nay trí nhớ hơi kém, tuổi cũng đã cao mà việc nước rất nhiều, khó lòng một mình liệu lý. Xét thấy thời xưa, cũng có khi dùng quyền thay kinh, mà hợp với đạo thánh hiền, dựng anh truyền em, mà ngôi vua dài vững. Vậy châm chước tùy thời, dựng làm phép tắc. Như Tư Tề (con trưởng) hiện đã lớn tuổi, vào hạng thành nhân. Tuy liệu việc chưa được kín đáo tinh vi cho lắm, nhưng mắt thấy tai nghe, cũng đã từng trải qua nhiều việc. Hãy cho tạm coi việc nước, để giúp đỡ trẫm. Nguyên Long (con thứ), tính tuy minh mẫn nhưng tuổi còn non, hãy nên nuôi dưỡng dự trữ trong Thanh Cung, chờ ngày đức tính đầy đủ. Khi nào Tư Tề lên ngôi chấp chánh, thì lúc ấy Nguyên Long lại coi việc nước việc quân. Đó là theo việc đã làm của thời Triệu Tống xưa. Con cháu đời sau, cũng nên theo nghĩa truyền ngôi như vầy mãi mãi. Sau đây hoặc có kẻ nào không theo lời trẫm, bàn luận trái lại, viện dẫn lời chê Triệu Phổ nhầm lẫn(1), để thay đổi phép nhất định trong tờ chiếu này, thì kẻ ấy chỉ là phường siểm nịnh, chực đem mưu gian để tính kế sẽ được như Vương Mãng và Tào Tháo (2), chứ không phải tận trung với nước, pháp luật tất không tha.

Nay ban tờ chiếu này cho quần thần văn võ, để được biết ý nghĩa truyền ngôi đã định, và giải điểm nghi hoặc về bàn luận bất nhất, Các khanh đều nên hiểu rõ."

=== ===

Chú Thích của người dịch ĐVTS :

(1) Khi Đỗ Thái hậu nhà Tống bệnh nặng, vời Triệu Phổ vào nhận di mệnh, dặn vua Tống Thái Tổ sẽ truyền ngôi cho em trai là Quang Nghĩa, bảo Triệu Phổ ghi nhớ lời đó. Triệu Phổ xin tuân mệnh, bèn lập tờ ước thệ, rồi ký tên vào. Việc này Trịnh Bá Kiền chê Triệu Phổ không biết giảng giải can ngăn, đến nổi về sau sinh loạn. Như vậy không phải là bậc đại thần có tài kinh quốc.

(2) Vương Mãng là gian thần, cướp ngôi nhà Tiền Hán. Tào Tháo là gian thần nhà Hậu Hán.

Chú Thích, Nhận xét :

a) Câu "chực đem mưu gian để tính kế sẽ được như Vương Mãng và Tào Tháo" hơi tối nghĩa ; trong Nguyễn Trãi Toàn Tập, bản dịch Đào Duy Anh viết là "chực ngày sau làm như Mãng Tháo" ; "chực ngày sau làm như Mãng Tháo" rõ nghĩa hơn !

b) "Các khanh đều nên hiểu rõ.", câu này trong ĐVTS là "Các ngươi đều nên hiểu rõ.", tôi sửa "ngươi" lại là "khanh" cho hợp với cách ăn nói khoan dung nhân nghĩa của Vua Lê Thái Tổ.

c) Chuyện Quốc Vương "tạm coi việc nước, để giúp đỡ" Vua Lê Thái Tổ, đã được nói đến, lúc Lê Tư Tề được phong làm Quốc Vương và Lê Nguyên Long làm Thái Tử (1429). Bây giờ (1431), vua ta ban chiếu chỉ, giải thích rõ thêm việc nối ngôi. Mục đích là để các quan được biết "ý nghĩa truyền ngôi đã định, và giải điểm nghi hoặc về bàn luận bất nhất" (Điều đó cũng có nghĩa là hai năm qua các quan đã "bàn luận bất nhất" về sự việc nối ngôi này).

d) Chiếu chỉ này, có một số chi tiết về sức khỏe của Vua Lê Thái Tổ: sau 13 năm mặc áo giáp, dầu dãi tuyết sương (13 năm : 1418-1431 gồm 10 năm đánh giặc Minh và 3 năm (1428-1431) Vua Lê Thái Tổ vẫn thỉnh thoảng ngự giá thân chinh dẹp giặc trong nước và đánh Ai Lao), sức khỏe của Vua Lê Thái Tổ kém đi nhiều, khó lòng một mình liệu lý công việc quốc gia

(Vì thế hai năm sau, năm 1433, vua ta băng hà (lao tâm lao lực quá độ))

e) Sức khỏe của Vua Lê Thái Tổ kém đi nhiều, có nghĩa là từ ngày ban hành chiếu chỉ này, sẽ có nhiều lúc vua ta vắng mặt và Quốc Vương quyết định việc quốc gia cùng với triều thần.

Sau chiếu chỉ này, Vua Lê Thái Tổ soạn bài "Hậu tự huấn", để răn Quốc Vương (Tư Tề) và Thái tử (Nguyên Long) , chứa đựng những lời châu ngọc về :

_-Đạo kinh luân của thánh vương : "Đạo kinh luân thiên hạ, phải tính ban đầu để yên lúc cuối, phải lập pháp luật để lưu về sau..."

_-Đạo truyền nối của thánh vương : "Đế Vương nhường ngôi, tất truyền lại cả phép hay và phép trị; đời vua truyền nối, thường lưu lại cả lời dạy và lời răn..."

Toàn bài "Hậu tự huấn" đáng để làm mẫu mực muôn đời để răn dạy Hoàng Thái tử ! Xem

245) Vua Lê Thái Tổ Lê Thái Tông Lê Hiến Tông phê bình Hoàng Thái tử

V) Thuận Thiên 6, tháng 8, phế Quốc Vương Lê Tư Tề

Đến năm Thuận Thiên 6 [1433], Lê Tư Tề trở nên hoang dâm, có vẻ như bị điên, giết chết mấy người tì thiếp (tì nữ ?) Vua Lê Thái Tổ bèn phế Quốc Vương Lê Tư Tề, vào tháng 8 ta.

Vua Lê Thái Tổ rất đau lòng về việc này, trước khi phế Tư Tề, vua ta triệu ông Lê Khôi, lúc ấy đang trấn thủ Hóa Châu, về bàn luận.

Xem

80) Lý do vua Lê Thái Tổ truyền ngôi cho Nguyên Long. Thật giản dị !

VI) Tháng 8 nhuận, Vua Lê Thái Tổ băng hà, Thái Tử nối ngôi

Tháng 8 nhuận, cũng năm Thuận Thiên 6 [1433], Vua Lê Thái Tổ băng hà, Thái Tử nối ngôi tức là Lê Thái Tông.

Lê Thái Tông lên ngôi lúc mới 11 tuổi, nhưng vẫn duy trì được thời thái bình thịnh trị giàu có mà Vua Lê Thái Tổ để lại. Nhà vua trẻ tuổi này lại còn có hùng tài đại lược, đánh đông dẹp bắc, nổi tiếng Anh Hùng ...

* Lê Anh Chí *.

_____________

Sách tham khảo :

Đại Việt Sử Ký Toàn Thư, Sử quan đời Trần và Lê (bị sửa đổi bởi nhà Mạc, nhà Trịnh)

Đại Việt Thông Sử, Lê Quí Đôn

Lam Sơn Thực Lục, Nguyễn Trãi viết theo lời kể của vua Lê Thái Tổ (bị sửa đổi bởi nhà Mạc, nhà Trịnh)

Bình Ngô Đại Cáo, vua Lê Thái Tổ (Nguyễn Trãi soạn văn) (có thể bị sửa đổi)

Việt Giám Thông Khảo Tổng Luận, Lê Tung (tóm tắt Việt Giám Thông Khảo của Vũ Quỳnh)

Việt sử Tiêu án, Ngô Thì Sĩ

Dư Địa Chí, Nguyễn Trãi (bị sửa đổi)

Đại Việt Sử Lựơc, tác giả khuyết danh (thời Trần Phế Đế)

Khâm Định Việt Sử Thông Giám Cương Mục, sử quan triều Nguyễn, bị kiểm duyệt