Vua Lê Thái Tổ Lê Thái Tông Lê Hiến Tông phê bình Hoàng Thái tử

Vua Lê Thái Tổ Lê Thái Tông Lê Hiến Tông phê bình Hoàng Thái tử

Lê Anh Chí

__________________________________________

Dàn Bài :

Dẫn nhập : Đại Việt Sử Ký Toàn Thư là quốc sử của nhà Trịnh, chẳng phải của nhà Lê

Dẫn nhập : Đời Vua Lê Thái Tổ , Lê Thái Tông là thời Nghiêu Thuấn

Dẫn nhập : Trần Nguyên Hãn là kẻ tử thù của nhà Hậu Trần và là kẻ phản nghịch

Dẫn nhập : Những điều bị bưng bít về văn thơ của Nguyễn Trãi

I) Vua Lê Thái Tổ phê bình Hoàng Thái tử

II) Vua Lê Thái Tổ phê bình chính xác, dù Hoàng Thái tử mới 7 tuổi

III) Vua Lê Thái Tông phê bình Hoàng Thái tử

IV) Vua Lê Thái Tông phê bình chính xác, lạ thay !

V) Vua Lê Hiến Tông phê bình Hoàng Thái tử

VI) Vua Lê Hiến Tông phê bình chính xác, rõ ràng

VII) Vua Lê Nhân Tông chưa phong Hoàng Thái tử ?

VIII) Vua Lê Thánh Tông không phê bình Hoàng Thái tử

__________________________________________

Bài này tường thuật và nhận xét về những lời phê bình Hoàng Thái tử của Vua Lê Thái Tổ Lê Thái Tông Lê Hiến Tông ; những lời phê bình Hoàng Thái tử này rất chính xác, chứng tỏ rằng các Vua Lê Thái Tổ Lê Thái Tông Lê Hiến Tông chọn Thái tử với công tâm, vì thiên hạ chọn người làm vua. Riêng Vua Lê Thái Tổ còn có bài "Hậu tự huấn", chứa đựng những lời châu ngọc, để răn dạy Hoàng Thái tử _-đáng để làm mẫu mực muôn đời ...

vVH = Vua văn hiến = Vua Lê Hiến Tông

ĐVSKTT = Đại Việt Sử Ký Toàn Thư

NT = NTr= Nguyễn Trãi

Dẫn nhập : Đại Việt Sử Ký Toàn Thư là quốc sử của nhà Trịnh, chẳng phải của nhà Lê

Đại Việt Sử Ký Toàn Thư được (bị) xuất bản năm 1697, do nhóm Lê Hi ‘biên soạn’ dưới sự điều động của Trịnh Căn, đương nhiên, dĩ nhiên là quốc sử của nhà Trịnh, chẳng phải của nhà Lê : nhóm Lê Hi , 13 người, chẳng có người nào là sử thần , chỉ ‘viết sử’ theo ý Trịnh Căn và chép lại sử của bọn Tống Lệnh Vọng nhà Mạc

82) Bằng chứng tỏ rõ 100% là nhà Mạc đã sửa đổi thêm bớt Đại Việt Sử Ký Toàn Thư và nhà Trịnh là đồng loã của nhà Mạc

83) Người đầu tiên chưởi bới Vua Lê Thái Tổ là Tống Lệnh Vọng, Lệnh Vọng làm quan cho nhà Mạc, thế mà ‘lời bàn’ của hắn được đưa vào Đại Việt Sử Ký Toàn Thư

( Sử nhà Lê chính thống trong Đại Việt Sử Ký Toàn Thư , bản in Chính Hòa (năm 1697), là bản của Nhà Mạc (Tống Lệnh Vọng) , sửa đi vài niên hiệu và vài điểm về Mạc Đăng Dung; _Quốc sử nhà Trịnh 4 )

Mục Lục ‘Đại Việt Sử Ký Toàn Thư là quốc sử nhà Trịnh’

Đại Việt Sử Ký Toàn Thư, do đó, chứa đựng nhiều lời vu khống Vua Lê Thái Tổ , Lê Thái Tông, Lê Tương Tông và các vua Lê khác ...

Dẫn nhập : Đời Vua Lê Thái Tổ , Lê Thái Tông là thời Nghiêu Thuấn

Vua Lê Thái Tổ là bậc Đại anh hùng , bậc Đại trượng phu, bậc thánh vương ...

89) Thời thịnh trị hoan lạc ở nước ta là triều Vua Lê Thái Tổ và Vua Lê Thái Tông. Thái Tông chớ chẳng phải Thánh Tông

201) Thời thịnh trị hoan lạc ở nước ta 2, là đời Vua Lê Thái Tổ, Lê Thái Tông _-Thái Tông chớ chẳng phải Thánh Tông

112) Vua Lê Thái Tông là bậc minh quân, rất nhân từ, không hề đam mê tửu sắc, ngược lại với lời vu khống của Đại Việt Sử Ký Toàn Thư, quốc sử của nhà Trịnh

Dẫn nhập : Trần Nguyên Hãn là kẻ tử thù của nhà Hậu Trần và là kẻ phản nghịch

Xem :

105) Trần Nguyên Hãn là kẻ tử thù của nhà Hậu Trần, Lý do và Hậu quả

Trần Nguyên Hãn là kẻ tử thù của nhà Hậu Trần, do đó không được người đương thời trọng vọng, không những thế

185) Trần Nguyên Hãn khấn Trời xin soi xét và bị Trời quở phạt ngay lập tức !!! Những lời tuyên bố của Trần Nguyên Hãn đều SAI !

211) Trần Nguyên Hãn là kẻ phản nghịch

Dẫn nhập : Những điều bị bưng bít về văn thơ của Nguyễn Trãi

Các sử gia , nhà bình luận sử, nhà bình luận văn học sử , khi bàn về Nguyễn Trãi , đã giấu giếm rất nhiều về văn thơ của Nguyễn Trãi. Những điều gì bị bưng bít về văn thơ của Nguyễn Trãi ? _-Chính yếu là những điều hay đẹp về Vua Lê Thái Tổ, Vua Lê Thái Tông :

Nguyễn Trãi gán danh hiệu Ngoạ Thần Long cho Vua Lê Thái Tổ

Nguyễn Trãi ca tụng Vua Lê Thái Tổ là thánh vương

Nguyễn Trãi ca tụng đương thời là thời Nghiêu Thuấn

Nguyễn Trãi nói rằng ông chưa đền đáp được ơn vua ...

Xem

173) Những điều bị bưng bít về văn thơ của Nguyễn Trãi

I) Vua Lê Thái Tổ phê bình Hoàng Thái tử

=== === === Đại Việt Thông Sử :

Hoàng đế ban tờ chiếu rằng:

"Đạo kinh luân thiên hạ, phải tính ban đầu để yên lúc cuối, phải lập pháp luật để lưu về sau. Thế cho nên, cha làm con nối, đạo nhà tất hanh thông; anh truyền em tiếp, nền nước sẽ bền vững. Các bậc Đế Vương thời xưa, lo tính công việc rất sâu và xa.

Trẫm thân mặc áo giáp, dầu dãi tuyết sương đã 13 năm nay, kể cũng khó nhọc, nay trí nhớ hơi kém, tuổi cũng đã cao mà việc nước rất nhiều, khó lòng một mình liệu lý.

Xét thấy thời xưa, cũng có khi dùng quyền thay kinh, mà hợp với đạo thánh hiền, dựng anh truyền em, mà ngôi vua dài vững. Vậy châm chước tùy thời, dựng làm phép tắc.

Như Tư Tề hiện đã lớn tuổi, vào hạng thành nhân. Tuy liệu việc chưa được kín đáo tinh vi cho lắm, nhưng mắt thấy tai nghe, cũng đã từng trải qua nhiều việc. Hãy cho tạm coi việc nước, để giúp đỡ trẫm. Nguyên Long, tính tuy minh mẫn nhưng tuổi còn non, hãy nên nuôi dưỡng dự trữ trong Thanh Cung, chờ ngày đức tính đầy đủ. Khi nào Tư Tề lên ngôi chấp chánh, thì lúc ấy Nguyên Long lại coi việc nước việc quân. Đó là theo việc đã làm của thời Triệu Tống xưa. Con cháu đời sau, cũng nên theo nghĩa truyền ngôi như vầy mãi mãi. Sau đây hoặc có kẻ nào không theo lời trẫm, bàn luận trái lại, viện dẫn lời chê Triệu Phổ nhầm lẫn, để thay đổi phép nhất định trong tờ chiếu này, thì kẻ ấy chỉ là phường siểm nịnh, chực đem mưu gian tính kế, là Vương Mãng và Tào Tháo, chứ không phải là tận trung với nước, pháp luật tất không tha.

Nay ban tờ chiếu này cho quần thần văn võ, để được biết ý nghĩa truyền ngôi đã định, và giải điểm nghi hoặc về bàn luận bất nhất, Các khanh đều nên hiểu rõ. "

Hoàng đế soạn bài "Hậu tự huấn", để răn Quốc Vương (Tư Tề) và Thái tử (Nguyên Long) rằng:

"Ta thường nghe: Đế Vương nhường ngôi, tất truyền lại cả phép hay và phép trị; đời vua truyền nối, thường lưu lại cả lời dạy và lời răn. Tuy cảnh ngộ mỗi thời một khác, nhưng việc làm thẩy đều giống nhau.

Ta đích thân phát hết gai góc, bừa phẳng bạo tàn, thường lấy áo giáp làm đồ mặc, nội cỏ làm cửa nhà, trải bao nơi nguy hiểm, xông pha trước giáo gươm, mới quét sạch phong trần , dựng nên cơ nghiệp, công cuộc kinh doanh, đã từng bao vất vả.

Nay các con không có công lao như ta, mà được hưởng cơ nghiệp của ta. Vậy những yếu điểm về việc nước, việc quân, đều phải để tâm suy nghĩ, cố gắng mà làm đừng nên trễ nải. Đối với họ thân, nên hết lòng thân ái; đối với nhân chúng nên ban chánh sách khoan nhân. Đừng vì ơn riêng mà lạm thưởng; đừng vì cơn giận mà gia hình; đừng mưu sinh lợi để xa hoa; đừng gần con hát sinh dâm đãng. Đối với quần thần cần nghe can gián. Mỗi chánh lệnh mỗi việc làm, đều noi lẽ chính, để làm phép thường. Như vậy mới có thể hợp lòng trời và đủ tin cho dân chúng Quốc gia sẽ được bình yên lâu dài. Nếu tự cậy thông minh, dùng kẻ thân cận mà truất bầy tôi của ta, đổi chính sách của ta, biến cải gia pháp, sơ khoáng họ thân, xa người thẳng ngay, gần kẻ nịnh nọt, chỉ làm những việc vui đùa, chỉ ham những vật đẹp mắt, không theo thói cần kiệm, không nghĩ công gian lao. Như vậy, có khác gì cổ nhân đã nói: "Cha dựng ngôi nhà mà con không biết sửa sang; cha đã gieo mạ mà con không biết cấy gặt ". Như vậy sao có thể nối được chí ta, hưởng được nghiệp ta, để truyền ngôi lâu dài được.

Vả lại, người dân thường mến phục vua nhân đạo, mà chính người dân cũng có thể lật đổ vua. Ví như nước thường chở thuyền, mà thuyền đắm cũng vì nước; trời thường giúp người có đức, mà thay đổi bất thường cũng chính là trời vậy.

Tuy thánh như vua Thuấn Vũ Thang Văn, mà vẫn nơm nớp lo sợ, kính trời chăm dân, không phút nào ngừng, huống chi hạng tài đức kém các vua trên ru ?

Phàm những vua nối ngôi, chỉ sinh dưỡng trong cung điện, thường được yên vui, không biết lập chí. Nếu không răn dạy ngay lúc ban đầu, cho biết sợ hãi cảm kích, thì đâu có biết rõ đạo nối ngôi, mà ban phúc cho thiên hạ. Bởi thế, không thể dừng được mà ban lời răn dạy này.

Lành thay ! vua Khải vua Vũ thời xưa, đều làm trọn đạo nối ngôi, cho nên vua Khải tại vị lâu dài, vua Vũ lừng danh con hiếu.

Các con nên ghi nhớ lời ta nói đây, và theo đời thánh hiền thời trước.

Nay ban lời dạy. === === ===

Chú Thích, Nhận xét :

a) Vua Lê Thái Tổ phê bình Hoàng Thái tử, bảo rằng Hoàng Thái tử minh mẫn, dù Hoàng Thái tử mới 7 tuổi

b) Nhắc lại : Quốc Vương (Tư Tề) mới là người nối ngôi vua ta và Thái tử (Nguyên Long) là người nối ngôi Quốc Vương. Về sau Quốc Vương (Tư Tề) bị phế vì mắc bịnh điên. Xem

80) Lý do vua Lê Thái Tổ truyền ngôi cho Nguyên Long. Thật giản dị !

c) Tôi đã sửa vài chữ trong 2 đoạn văn trên (chỉ là vấn đề nhỏ nhắt về từ ngữ).

Tôi cũng sửa chữ ‘ngươi’ thành ‘khanh’ chữ ‘chúng mày’ thành ‘các con’, có thế mới xứng với tư cách của Vua Lê Thái Tổ (chúa thánh, cha hiền). Nhất là tôi bỏ chữ ‘Ôi !’ : người Việt ta thường dịch ‘Ô hô !’ của Tàu thành ‘Ôi !’, ‘Than Ôi !’, dịch như thế không đúng vì với tiếng ta, phải tùy trường hợp mà dịch ‘Ô hô !’ của Tàu. Ở đây, tôi dịch là ‘Lành thay !’ ("Lành thay ! vua Khải vua Vũ thời xưa, đều làm trọn đạo nối ngôi, cho nên vua Khải tại vị lâu dài, vua Vũ lừng danh con hiếu. ")

d) Hai chiếu chỉ của Vua Lê Thái Tổ , trên đây, chứa đựng những lời châu ngọc về :

_-Đạo kinh luân của thánh vương : "Đạo kinh luân thiên hạ, phải tính ban đầu để yên lúc cuối, phải lập pháp luật để lưu về sau..."

_-Đạo truyền nối của thánh vương : "Đế Vương nhường ngôi, tất truyền lại cả phép hay và phép trị; đời vua truyền nối, thường lưu lại cả lời dạy và lời răn..." Toàn bài "Hậu tự huấn" đáng để làm mẫu mực muôn đời để răn dạy Hoàng Thái tử !

Toàn bài "Hậu tự huấn" này hay quá ! hay hơn bài chiếu răn dạy Thái tử Lưu Thiện của Lưu Huyền Đức nhiều, một phần vì lời răn dạy còn tùy thuộc vào tài đức của Thái tử và Vua Lê Thái Tổ biết Thái tử của ngài có thể trở thành thánh vương !

III) Vua Lê Thái Tông phê bình Hoàng Thái tử

=== === === ĐVSKTT :

Tháng 11, 16, lập Hoàng tử Bang cơ làm Hoàng thái tử.

Xuống chiếu rằng: "Đặt Thái tử để vững gốc rễ, lập con đích để chính danh phận. Đó là mưu xa của xã tắc, kế lớn của quốc gia. Hoàng tử Bang Cơ thể chất vàng ngọc, tư thái anh minh, vừa có uy vọng của một bậc quân vương, lại đúng danh phận là con đích tôn quý. Vậy sai Nhập nội đại đô đốc Lê Liệt mang sắc mệnh lập làm Hoàng thái tử".=== === ===

Chú Thích, Nhận xét :

a) Lê Liệt = Đinh Liệt, anh cô cậu của Vua Lê Thái Tông

b) đại đô đốc Lê Liệt : Lúc này Đinh Liệt làm nguyên soái thay chức của ông Lê Khôi, anh thúc bá của Vua Lê Thái Tông

IV) Vua Lê Thái Tông phê bình chính xác, lạ thay !

Vua Lê Thái Tông phê bình chính xác : Vua Lê Nhân Tông là minh quân, được mệnh danh là vua nhân từ, tài giỏi. Quả là : Hoàng tử Bang Cơ thể chất vàng ngọc, tư thái anh minh. Lạ thay ! Lạ vì Vua Lê Thái Tông phê bình Hoàng thái tử, lúc Hoàng thái tử 2 tuổi (tuổi ta). Vua Lê Thái Tông quả là minh mẫn, như Lê Thái Tổ đã nói ...

V) Vua Lê Hiến Tông phê bình Hoàng Thái tử

=== === === ĐVSKTT :

Tháng 2, ngày 17, có sắc chỉ dụ bọn Thái bảo Sùng Khê hầu Lê Vĩnh, Đô kiểm điểm Cống Xuyên hầu Lê Năng Nhượng rằng: Mới rồi nhận được bản tâu của các khanh, lo kế lớn cho tông miếu xã tắc, khẩn thiết xin dựng lập hoàng trừ , trẫm rất khen ngợi việc đó. Hoàng tử thứ nhất là Tuân thì thích mặc áo đàn bà, bỏ thuốc độc cả mẹ; hoàng tử thứ hai là Tuấn thì còn bé, lại không có đức, sợ không kham nổi; hoàng tử thứ ba là Thuần rất ham thích Thi, Thư , dốc lòng hiếu kính, trẫm đích thân vỗ về dạy bảo, nay đã trưởng thành, Trẫm quyết đoán từ công tâm, cho giữ ngôi thái tử, thực không phải là bỏ con trưởng lập con thứ, mà là vì thiên hạ chọn người làm vua đó ! Song điện chính Đông cung trẫm còn đang ở, nên làm cung mới bên cạnh điện, và làm sách phong thái tử, tuyên bố nghi lễ tiết văn, truyền cho Hữu ty chọn ngày cử hành việc đó=== === ===

Chú Thích, Nhận xét :

a)Trong sắc chỉ lập thái tử này,Vua Lê Hiến Tông phê bình Hoàng Thái tử và giải thích cho quần thần tại sao hoàng tử thứ ba là Thuần được lập : vì thiên hạ chọn người làm vua đó !

b)Lời giải thích ngắn gọn, rõ ràng

c)Vua cũng để thì giờ khen các quan đã ‘lo kế lớn cho tông miếu xã tắc, khẩn thiết xin dựng lập hoàng trừ’

VI) Vua Lê Hiến Tông phê bình chính xác, rõ ràng

Vua Lê Hiến Tông phê bình chính xác, rất đúng : Lê Túc Tông là nhân quân gần như là thánh vương, xứng đáng làm vua, xứng đáng để Vua Lê Hiến Tông ‘vì thiên hạ chọn người làm vua đó !’.

VII) Vua Lê Nhân Tông chưa phong Hoàng Thái tử ?

Vua Lê Nhân Tông có lẽ có con nối, vì sử không hề nói rằng vua không con trai.

Vua Lê Nhân Tông chưa phong Hoàng Thái tử , dễ hiểu : con vua còn thơ ấu. Đinh Liệt, Nguyễn Xí, Lý Lăng tôn hoàng tử Tư Thành lên ngôi, lý do chính là họ không muốn có vua thơ ấu.

VIII) Vua Lê Thánh Tông không phê bình Hoàng Thái tử

Vua Lê Thánh Tông phong con trưởng, lúc còn thơ ấu, làm Hoàng Thái tử và không phê bình gì về Hoàng Thái tử (vị Hoàng Thái tử này chính là Vua Lê Hiến Tông)

* Lê Anh Chí *.

_____________

Sách tham khảo :

Đại Việt Sử Ký Toàn Thư, Sử quan đời Trần và Lê (bị sửa đổi bởi nhà Mạc, nhà Trịnh)

Đại Việt Thông Sử, Lê Quí Đôn

Lam Sơn Thực Lục, Nguyễn Trãi viết theo lời kể của vua Lê Thái Tổ (bị sửa đổi bởi nhà Mạc, nhà Trịnh)

Bình Ngô Đại Cáo, vua Lê Thái Tổ (Nguyễn Trãi soạn văn) (có thể bị sửa đổi)

Việt Giám Thông Khảo Tổng Luận, Lê Tung

Việt sử Tiêu án, Ngô Thì Sĩ

Chí Linh Sơn Phú, Nguyễn Trãi

Dư Địa Chí, Nguyễn Trãi (bị sửa đổi)

Đại Việt Sử Lựơc, tác giả khuyết danh (thời Trần Phế Đế)