Những điều bị bưng bít về
văn thơ của Nguyễn Trăi
Lê Anh Chí
__________________________________________
Dàn Bài :
Dẫn nhập : Đại Việt
Sử Kư Toàn Thư là quốc sử của nhà Trịnh, chẳng phải của nhà Lê
Dẫn nhập : Đời Vua Lê Thái
Tổ , Lê Thái Tông là thời Nghiêu Thuấn
I) Nguyễn Trăi gán danh hiệu Ngoạ Thần
Long cho Vua Lê Thái Tổ
II) Nguyễn Trăi ca tụng Vua Lê Thái
Tổ là thánh vương
III) Nguyễn Trăi ca tụng
đương thời là thời Nghiêu Thuấn
IV) Nguyễn Trăi nói rằng ông chưa
đền đáp được ơn vua
(C̣n
tiếp)
__________________________________________
Các sử gia , nhà b́nh luận sử,
nhà b́nh luận văn học sử , khi bàn về Nguyễn
Trăi , đă giấu giếm rất nhiều về văn
thơ của Nguyễn Trăi. Những điều ǵ bị bưng bít về văn
thơ của Nguyễn Trăi ? _-Chính yếu là những điều
hay về Vua Lê Thái Tổ, Vua Lê Thái Tông :
Nguyễn Trăi gán danh hiệu Ngoạ Thần
Long cho Vua Lê Thái Tổ
Nguyễn Trăi ca tụng Vua Lê Thái
Tổ là thánh vương
Nguyễn Trăi ca tụng
đương thời là thời Nghiêu Thuấn
Nguyễn Trăi nói rằng ông chưa
đền đáp được ơn vua ...
Dẫn nhập : Đại Việt
Sử Kư Toàn Thư là quốc sử của nhà Trịnh,
chẳng phải của nhà Lê
Mục Lục ‘Đại Việt Sử Kư Toàn Thư
là quốc sử nhà Trịnh’
Dẫn nhập : Đời Vua Lê Thái
Tổ , Lê Thái Tông là thời Nghiêu Thuấn
I) Nguyễn Trăi gán danh hiệu Ngoạ Thần
Long cho Vua Lê Thái Tổ
Gia Cát Lượng là Ngoạ Long ,
Vua Lê Thái Tổ là Ngoạ
Thần Long
Ngoạ
Thần Long là danh hiệu Nguyễn Trăi gán cho
vua ta, trong bài thơ ‘Đề Kiếm’:
Lam Sơn tự tích
Ngoạ Thần Long . . .
Lời bàn :
a) Nguyễn Trăi gán danh hiệu Ngoạ Thần
Long cho Vua Lê Thái Tổ : ông có ư nói rằng Vua Lê Thái
Tổ dụng binh giỏi
hơn Gia Cát
Lượng nhiều, nhiều lắm
b) Xem
Vua Lê Thái Tổ dụng binh như thần
giỏi hơn và đức độ hơn Gia Cát
Lượng 8
II) Nguyễn Trăi ca tụng Vua Lê Thái
Tổ là thánh vương
Nguyễn Trăi đă từng so sánh Vua Lê
Thái Tổ với năm vị
thánh vương
Nguyễn Trăi
viết trong Chí Linh Sơn Phú :
{{ C̣n như Câu
Tiễn,ngoài chí phục thù là đáng kể,th́ trong
muôn phần không so được với vua ta
. . .
Như thế th́
thịnh đức
của vua ta Cao tổ nhà Hán
sao sánh kịp
Vua ta phải
sánh ngang hàng với hai đế ba vương lừng danh thuở trước }}
Thường người ta nói
đến Tam hoàng Ngũ đế, NT lại nói ‘‘hai đế ba vương’’.
Vậy, ‘hai đế ba
vương’ là ai ?
_Ba vương th́ chắc chắn là
Nghiêu , Thuấn , Vũ
_Hai đế là hai trong ba vị
đế : Phục Hi, Thần Nông, Hoàng Đế
Vậy, Nguyễn Trăi
ví Vua Lê Thái Tổ với các thánh vương :
_-Phục Hi,
_-Thần Nông ,
_-Nghiêu ,
_-Thuấn ,
_-Vũ
III) Nguyễn Trăi ca tụng
đương thời là thời Nghiêu Thuấn
Trong thơ văn, Nguyễn Trăi
thường ca tụng đương thời là thời
Nghiêu Thuấn. Chép ra đây ba bài :
Thuật
hứng bài 13
Buồng văn đắp cửa lọn ngày thu,
Đèn sách nhàn làm
thong thả nhu.
Thua được toan chi cơ Hán Sở,
Nên chăng
đành lẽ chuyện Thương Chu.
Say mùi đạo, chè ba chén,
Tả ḷng phiền, thơ bốn câu.
Khó miễn
vui, chăng thửa trách,
V́ chưng đời có chúa Đường Ngu.
Thuật
hứng bài 20
Non Phú Xuân cao,
nước Vị thanh,
Mây quen nguyệt, khách vô
t́nh.
Đất thiên tử
dưỡng tôi thiên tử,
Đời thái b́nh ca
khúc thái b́nh.
Cơm áo khôn đền
Nghiêu Thuấn trị,
Tóc tơ chưa báo
mẹ cha sinh.
Rầy mừng thiên
hạ hai của:
Tể tướng
hiền tài, chúa thánh minh.
(Rày mừng thiên hạ hai của
Tể Tướng hiền tài, chúa
thánh minh
Tể Tướng hiền tài = Lưu
Nhân Chú và Phạm Vấn
Chúa thánh minh = Vua Lê Thái Tổ)
Tự
thán bài 4
Non nước cùng ta
đă có duyên,
Được nhàn sá
dưỡng tính tự nhiên.
Trường canh
hỏi nguyệt tay dừng chén,
Pha lăo chơi thu khách
nổi thuyền.
Ḷng chẳng mắc tham
là của báu,
Người mà hết
luỵ ấy thân tiên.
Vua Nghiêu Thuấn, dân
Nghiêu Thuấn,
Dường ấy ta
đà phi sở nguyền.
Lời bàn :
a) Nguyễn Trăi thường ca
tụng đương thời là thời Nghiêu
Thuấn ; một khi Nguyễn Trăi ca tụng
đương thời là thời Nghiêu Thuấn, th́ dĩ
nhiên ông ca tụng vua ta là Nghiêu Thuấn
Vd :
Vua Nghiêu Thuấn,
dân Nghiêu Thuấn,
Dường ấy ta
đà phi sở nguyền.
hay
Khó miễn vui, chăng
thửa trách,
V́ chưng đời có chúa Đường Ngu.
b) Vua đă là Nghiêu Thuấn, th́ dân
cũng là dân đời Nghiêu Thuấn : sống đời
hạnh phúc và biết cư xử tốt đẹp :
Vua Nghiêu Thuấn,
dân Nghiêu Thuấn,
Dường ấy ta
đà phi sở nguyền.
...
Đất thiên tử
dưỡng tôi thiên tử,
Đời thái b́nh ca
khúc thái b́nh.
Cơm áo khôn đền
Nghiêu Thuấn trị,
Tóc tơ chưa báo
mẹ cha sinh.
...
c) Và hễ có chúa thánh th́ có tôi hiền:
Rầy mừng thiên
hạ hai của:
Tể tướng
hiền tài, chúa thánh minh.
(Tể Tướng hiền tài =
Lưu Nhân Chú và Phạm Vấn
Chúa thánh minh = Vua Lê Thái Tổ)
(Thật ra, thời Vua Lê Thái Tổ,
nhân tài đầy rẫy :
_-Các vơ tướng công thần của
Vua Lê Thái Tổ đă cứu
nước, giữ nước, xây dựng đất
nước suốt 40 năm sau khi Vua Lê Thái Tổ băng
hà
Xem
32) Vua Lê Thái Tổ dụng binh như thần,
giỏi hơn và đức độ hơn Gia Cát
Lượng 2
( Vua Lê Thái Tổ và các vơ tướng cứu
nước, giữ nước suốt 55 năm (1416-1471)
)
Cần nói là : triều Lê Nhân
Tông các vơ tướng công
thần của Vua Lê Thái Tổ đă đánh chiếm
được Chiêm Thành ...
_-C̣n văn nhân, cũng rất
nhiều hiền tài
đại
công thần Lê văn Linh, Bùi Quốc Hưng ...
văn
nhânmới đậu tiến sĩ cũng là hiền tài. Ví
dụ lưỡng quốc tiến sĩ Triệu Thái
(kỳ thi tiến sĩ năm 1442, Triệu Thái làm giám thí,
c̣n NT làm độc quyển) )
d) Đời thái b́nh ca khúc thái b́nh
Cần bàn một chút về hai chữ
‘thái b́nh’ :
Chữ
‘thái b́nh’, trước năm 1960, được dùng
với nghĩa ‘ḥa b́nh hạnh phúc âu ca’
Từ
khoảng năm 1962, trên báo chí, tôi thấy nhiều
người dùng chữ ‘thái b́nh’với nghĩa ‘ḥa
b́nh’ và nhiều người thời nay cũng chữ ‘thái
b́nh’ như vậy. Dùng như vậy là sai : ‘thái b́nh’ chẳng phải
‘ḥa b́nh’. ‘Thái b́nh’ có nghĩa là ‘thái b́nh thịnh
trị’
Như vậy, Nguyễn Trăi ca tụng
đương thời là thời Nghiêu Thuấn, thời‘thái
b́nh thịnh trị’
IV) Nguyễn Trăi nói rằng ông chưa
đền đáp được ơn vua
Nguyễn Trăi thường nói rằng
ông chưa đền đáp được ơn vua và mong
mỏi đáp ơn vua
Ước
bề trả ơn minh chúa,
Hết
khỏe phù đạo thánh nhân
(Trần
T́nh)
...
Cơm áo khôn
đền Nghiêu Thuấn trị,
Tóc tơ chưa báo
mẹ cha sinh.
...
Lời bàn :
a) Nguyễn Trăi nói rằng ông chưa
đền đáp được ơn vua, cũng là
dịp để Nguyễn Trăi nói rằng vua ta là minh chúa,
là Nghiêu Thuấn:
Ước
bề trả ơn minh chúa, ...
... khôn đền
Nghiêu Thuấn trị,
b) Nguyễn Trăi mong mỏi có thể
đáp ơn vua
Ước
bề trả ơn minh chúa,
c) Ta thấy rằng Nguyễn Trăi
một ḷng kính ngưỡng Vua Lê Thái Tổ và đạo
quân thần của vua tôi nhà Lê thời Vua Lê Thái Tổ
rất là tốt đẹp ...
(C̣n
tiếp)
*
*
* Lê Anh Chí *.
_____________
Sách tham khảo
Đại
Việt Sử Kư Toàn Thư, Sử quan đời Trần
và Lê (bị sửa đổi bởi nhà Mạc, nhà
Trịnh)
Đại
Việt Thông Sử, Lê Quí Đôn
Lam
Sơn Thực Lục, Nguyễn Trăi viết theo lời
kể của vua Lê Thái Tổ (bị sửa đổi)
B́nh
Ngô Đại Cáo, vua Lê Thái Tổ
Việt
Giám Thông Khảo Tổng Luận, Lê Tung
Việt
sử Tiêu án, Ngô Th́ Sĩ
Dư
Địa Chí, Nguyễn Trăi(bị sửa đổi)
Đại
Việt Sử Lựơc, tác giả khuyết danh
(thời Trần Phế Đế)
Khâm Định Việt Sử Thông Giám Cương
Mục, sử quan triều Nguyễn
Hoàng
Lê nhất thống chí , Ngô gia văn phái
Lịch
triều hiến chương loại chí, Phan Huy Chú
An Nam
Chí Lược, Lê Tắc (Nguyễn Tắc)
Việt
Nam Sử Lược, Trần Trọng Kim
Các nhà
khoa bảng Việt nam, Ngô Đức Thọ (chủ biên),
Nguyễn Thúy Nga, Nguyễn Hữu Mùi
Việt
Nam Văn Học Sử Yếu, Dương Quảng Hàm
Nguyễn
Trăi Toàn Tập, Mai Quốc Liên, Nguyễn Quảng Tuân,
Nguyễn Khuê, Kiều Thu Hoạch
Đông Châu Liệt Quốc
Hán Sở
Tranh Hùng
Sử
Kư , Tư Mă Thiên
Tam
Quốc Chí Diễn Nghĩa, La Quán Trung, dịch giả
Tử Vi Lang
Tôn
Tử Binh Pháp, Tôn Tử
Ngô
Tử Binh Pháp, Ngô Khởi
Thái
Công Binh Pháp
*
*
TrangNhà LêAnhChí www.LeAnhChi.com
Mục Lục Vua Lê Thái
Tổ là thánh vương
Mục Lục Vua Lê Thái
Tổ giỏi hơn Gia Cát Lượng
Mục Lục Vua Lê Thái Tổ không hề giết hại công
thần
Mục
Lục Danh Tướng của vua Lê
Thái Tổ
Mục
Lục ‘Đại Việt
Sử Kư Toàn Thư là quốc sử nhà Trịnh’
Mục Lục Những
sai lầm của Trần Trọng Kim trong VNSL
------------------------------------------------------------------
* ML_ViệtSử,Văn * ViệtSử, Văn 3 * ViệtSử, Văn 4 * Thơ
*
---------------------------------------------------------------
* Trang Chính * Bài
mới LêAnhChí * Bài mới Kiến Tánh *
--------------------------------------------------------------------------
* Mục Lục * Nối kết
Phật Pháp * Lê
Gia * Nối kết
Văn Học * Bài Xưa *
--------------------------------------------------------------------------
*
Liên Kết
TrangNhà Kiến Tánh:
* Trang Chính
* M
ụ c L ụ c * Luận
1 * Luận 2 * Thơ
1 * Thơ 2