Nguyễn Trăi thường diễn tả
đương thời là thời Nghiêu Thuấn và ca tụng Vua Lê Thái Tổ là Nghiêu Thuấn
Vũ Thang
Lê Anh Chí
__________________________________________
Dàn Bài :
Dẫn nhập : Đại
Việt Sử Kư Toàn Thư là quốc
sử của nhà Trịnh, chẳng
phải của nhà Lê
Dẫn nhập : Đời Vua Lê Thái
Tổ , Lê Thái Tông là thời Nghiêu Thuấn
Dẫn nhập : Trần Nguyên Hăn
là kẻ tử thù của nhà Hậu Trần và là
kẻ phản nghịch
I) Chí Linh Sơn
Phú :
Vua Lê Thái Tổ là Thần Long , là Nghiêu
Thuấn Vũ Thang
II)
Đề Kiếm : Vua Lê Thái Tổ là Ngọa Thần
Long, Vua Lê Thái Tổ chỉnh đốn càn khôn
III) Bài Ngôn Chí XIV, Mạn Thuật II, Mạn Thuật VIII
IV) Bài Trần T́nh I, Trần T́nh III,
Trần T́nh VII
V) Bài Thuật Hứng VIII, Thuật Hứng IX, Thuật Hứng
XIII
(C̣n
tiếp)
__________________________________________
Các
sử gia , nhà b́nh luận sử, nhà b́nh luận văn
học sử , khi bàn về Nguyễn Trăi , đă giấu
giếm rất nhiều về văn thơ của Nguyễn Trăi. Những điều ǵ bị bưng bít về văn
thơ của Nguyễn Trăi ? _-Chính
yếu là những điều hay đẹp về Vua Lê Thái
Tổ, Vua Lê Thái Tông :
Nguyễn Trăi gán danh hiệu Ngoạ Thần Long cho Vua Lê Thái Tổ (ư nói
rằng Vua Lê Thái
Tổ dụng binh giỏi
hơn Gia Cát Lượng
nhiều, nhiều lắm
)
Nguyễn Trăi gọi Vua Lê Thái Tổ là Thần
Long , là Nghiêu Thuấn Vũ Thang
Nguyễn Trăi
diễn tả đương
thời là thời Nghiêu Thuấn
Nguyễn Trăi nói rằng ông chưa đền đáp
được ơn vua ...
Xem
173) Những điều bị bưng bít
về văn thơ của Nguyễn Trăi
Tr n = trang n tập 3 , trong Nguyễn Trăi Toàn
Tập (Mai Quốc Liên, Nguyễn Quảng Tuân, Nguyễn
Khuê, Kiều Thu Hoạch)
NTr = Nguyễn Trăi
Dẫn
nhập : Đại Việt Sử Kư Toàn Thư là quốc sử của nhà
Trịnh, chẳng phải của nhà Lê
Đại Việt Sử Kư Toàn Thư
được (bị) xuất bản năm 1697, do nhóm Lê
Hi ‘biên soạn’ dưới sự điều động
của Trịnh Căn, đương nhiên, dĩ nhiên là quốc sử của nhà
Trịnh, chẳng phải của nhà Lê : nhóm Lê Hi , 13
người, chẳng có người nào là sử thần ,
chỉ ‘viết sử’ theo ư Trịnh Căn và chép lại sử của
bọn Tống Lệnh Vọng nhà Mạc
Mục Lục ‘Đại Việt Sử Kư Toàn
Thư là quốc sử nhà Trịnh’
Đại Việt Sử Kư Toàn Thư,
do đó, chứa đựng nhiều lời vu khống Vua Lê
Thái Tổ , Lê Thái Tông, Lê Tương Tông và các vua Lê khác ...
Dẫn
nhập : Đời Vua Lê Thái Tổ , Lê Thái Tông là thời
Nghiêu Thuấn
Vua Lê Thái Tổ là bậc Đại anh hùng , bậc Đại
trượng phu, bậc thánh vương ...
Dẫn nhập : Trần Nguyên Hăn là kẻ
tử thù của nhà Hậu Trần và là kẻ phản
nghịch
Xem :
105) Trần Nguyên Hăn là kẻ tử thù của
nhà Hậu Trần, Lư do và Hậu quả
Trần Nguyên Hăn là kẻ tử
thù của nhà Hậu Trần, do đó không được
người đương thời trọng vọng, không
những thế
211) Trần Nguyên Hăn là kẻ phản
nghịch
I) Chí Linh Sơn Phú : Vua Lê Thái Tổ là Thần Long , là Nghiêu Thuấn Vũ Thang
a) Vua Lê
Thái Tổ là Thần
Long
Nguyễn Trăi , trong Chí Linh Sơn
Phú, gọi
Vua Lê Thái Tổ là Thần Long
_-Long
là rồng, là biểu tượng của vua
_-Thần
Long là vua thần
b) Vua Lê
Thái Tổ là
Nghiêu Thuấn Vũ Thang
Nguyễn
Trăi so sánh Vua Lê
Thái Tổ với
năm vị thánh
vương, Nguyễn Trăi viết trong Chí
Linh Sơn Phú :
===
=== C̣n như Câu Tiễn,ngoài
chí phục thù
là đáng kể,th́
trong muôn phần không
so được với
vua ta
... Như thế th́
thịnh đức của
vua ta Cao tổ nhà Hán
sao sánh kịp
Vua ta phải sánh ngang hàng
với hai đế ba vương lừng danh thuở
trước === ===
Thường
người ta nói đến
Tam hoàng Ngũ đế,
Nguyễn Trăi lại
nói ‘‘hai đế ba vương’’. Vậy,
‘hai đế ba vương’ là ai ?
a)
Giải đáp 1 :
_Ba
vương th́ chắc
chắn là Nghiêu
, Thuấn , Vũ
_Hai
đế là hai trong ba vị
đế : Phục Hi, Thần
Nông, Hoàng Đế
Vậy,
Nguyễn Trăi
ví Vua Lê Thái Tổ với các
thánh vương :
_-Phục
Hi,
_-Thần
Nông ,
_-Nghiêu
,
_-Thuấn
,
_-Vũ
b)
Giải đáp 2 :
Người ta cũng dùng chữ
‘đế’, để gọi vua Nghiêu , vua Thuấn ;
vậy hai đế là đế Nghiêu
, đế Thuấn và ba vương
là Hạ Vũ, Thành Thang, Vũ
vương
Vậy,
Nguyễn Trăi
ví Vua Lê Thái Tổ với các
thánh vương : Nghiêu, Thuấn,
Hạ Vũ, Thành Thang, Vũ-vương.
Tức là,
Vua Lê Thái Tổ là
Nghiêu Thuấn Vũ Thang
Chú thích :
Vua Lê Thái Tổ là
Nghiêu Thuấn Vũ Thang
Chữ ‘Vũ’ có thể
được dùng để chỉ hai vua : 1) Vua
Hạ Vũ, nhà Hạ 2)
Vũ-vương nhà Chu, vua sáng nghiệp nhà Chu.
II) Đề Kiếm : Vua Lê
Thái Tổ là Ngọa Thần Long, Vua Lê Thái Tổ chỉnh đốn
càn khôn
Trong
bài thơ Đề Kiếm :
a)
Nguyễn Trăi gán
danh hiệu Ngoạ Thần
Long cho Vua Lê Thái Tổ :
Lam Sơn tự
tích Ngoạ Thần
Long . . .
Lời
bàn :
_-Nguyễn
Trăi gán danh hiệu
Ngoạ Thần Long cho Vua Lê
Thái Tổ : ông
có ư nói rằng
Vua Lê Thái Tổ
dụng binh giỏi hơn
Gia Cát Lượng nhiều,
nhiều lắm (hiệu
của Gia Cát Lượng là Ngoạ
Long)
Xem
Vua Lê Thái Tổ dụng binh như thần giỏi hơn và đức độ hơn Gia Cát
Lượng 8
_-Nguyễn
Trăi c̣n có ư nói rằng
Vua Lê Thái Tổ
là vua thần, v́ Thần Long là vua thần
b) Vua Lê Thái Tổ chỉnh
đốn càn khôn
Nguyễn
Trăi xem việc kiến thiết quốc gia
của Vua Lê Thái Tổ là công tŕnh chỉnh đốn càn
khôn, trong bài thơ ‘Đề Kiếm’:
Chỉnh đốn càn khôn ṭng
thử liễu
III) Bài Ngôn Chí XIV, Mạn Thuật II, Mạn Thuật VIII
Ngôn Chí XIV, Tr 669 , T3 : nhờ ơn
xă tắc, đội đức Đường Ngu (Nghiêu Thuấn)
Bát cơm xoa
nhờ ơn xă tắc,
Căn
lều cỏ, đội đức Đường Ngu
Mạn Thuật II, Tr 688 : Nơi sơn lâm đến
triều đ́nh đều là đất Nghiêu
Ngẫm
ngọt sơn lâm lẫn thị triều
Nào đâu là
chẳng đất Đường Nghiêu
Mạn Thuật VIII, Tr 701 : ơn Vua Lê Thái Tổ cực
nặng mà chưa báo được tơ hào
Bui một quân thân, ơn cực nặng
Tơ hào chưa báo, hăy c̣n âu
Chú thích, Lời bàn :
a) Đường Ngu = Nghiêu Thuấn
Đường = Đường Nghiêu, vua Nghiêu
Ngu = Ngu
Thuấn, vua Thuấn
b) ơn Vua Lê Thái Tổ cực
nặng mà chưa báo được tơ hào
Nguyễn Trăi thường nói rằng
ông chưa đền đáp được ơn vua ; ơn Vua Lê Thái
Tổ cực nặng là lẽ dĩ nhiên , bởi v́
Trần Nguyên Hăn mưu phản rành rành, thế mà Nguyễn
Trăi vẫn được trọng dụng. Xem
180) Nguyễn Trăi không hề bị thất
sủng , đời Vua Lê Thái Tổ
, mà ngược lại ...
IV) Bài Trần T́nh I, Trần T́nh III, Trần T́nh VII
Ba bài này nói rằng
đương thời là thời Nghiêu Thuấn, đất Nghiêu Thuấn và ông là tôi thần của Nghiêu
Thuấn
Trần T́nh I, Tr 719 : Ước ao
trả ơn được minh chúa, Hết sức pḥ
đạo Thánh Nhân
Ước
bề trả ơn minh chúa
Hết
khỏe phù đạo Thánh Nhân
Trần T́nh III, Tr 725 : Mừng đương thời là thời Nghiêu
Thuấn , là thuở thái b́nh thịnh trị
Mừng
thuở thái b́nh yêu hết tấc
No ḷng tự
tại quản chi là
Trần T́nh VII, Tr 736 : Cày ruộng
cuốc vườn, hết sức ; Tôi là tôi thần Nghiêu
Thuấn ở đất Nghiêu Thuấn
Cày ruộng
cuốc vườn dầu hết khỏe
Tôi
Đường Ngu ở đất Đường Ngu
Chú thích, Lời bàn :
Đường Ngu = Nghiêu Thuấn
Đường = Đường Nghiêu, vua Nghiêu
Ngu = Ngu
Thuấn, vua Thuấn
V) Bài Thuật Hứng
VIII, Thuật Hứng IX, Thuật Hứng
XIII
Thuật Hứng VIII, Tr 763 : Chí cũ công danh đă phỉ nguyền, về hưu
hoặc ở lại triều đ́nh đều ơn chúa,
Thân xưa hương hỏa
chăng c̣n ước
Chí cũ công danh đă phỉ
nguyền
...
Cho về cho ở đều ơn
chúa
Lọ phải xun xoăn đến
cửa quyền
Thuật Hứng IX, Tr 765 : (Nguyễn Trăi) về hưu, hái thuốc, gieo câu, c̣n
băn khoăn măi nỗi nợ ơn chúa cùng ơn cha
Thiên Thai hái thuốc duyên gặp
Vị Thủy gieo câu tuổi già
Cốt lạnh hồn thanh chăng
khứng hóa
Âu c̣n nợ chúa cùng cha
Thuật Hứng XIII, Tr 775 : đời
có vua Nghiêu Thuấn, vui thay, vui thay !
Khó miễn vui, chăng thửa trách,
V́ chưng đời có chúa
Đường Ngu.
Chú thích, Lời bàn :
a) Đường Ngu = Nghiêu Thuấn
Đường = Đường Nghiêu, vua Nghiêu
Ngu = Ngu
Thuấn, vua Thuấn
b) đời có vua Nghiêu Thuấn (Vua Lê Thái Tổ )
c) Bài thơ Thuật
Hứng VIII có lẽ làm vào năm 1439, lúc Nguyễn Trăi
về hưu: Nguyễn Trăi làm quan liên tục suốt hai
đời vua Vua Lê Thái Tổ, Lê Thái Tông , về hưu được
một năm th́ Lê Thái Tông nhân đi duyệt binh vùng duyên
hải, trở về , ghé Côn Sơn , thăm Nguyễn Trăi
th́nh ĺnh, đ̣i Nguyễn Trăi ra làm quan lại ; cuôc tao
ngộ năm 1440 này c̣n dấu tích ở hai bài thơ: bài
thơ xướng của vua Lê Thái Tông , bài thơ họa
của Nguyễn Trăi , bài thơ xướng của vua Lê
Thái Tông đại ư nói rằng : ’Trẫm nhớ hiền khanh,
khanh hăy về triều, vẽ lâu đài trên đất
Trẫm’ ...
(Tôi sẽ có bài
viết về ư nghĩa lịch sử của hai bài thơ
này, về t́nh quân thần tương đắc giữa
vua Lê Thái Tông và Nguyễn Trăi...)
d) nợ ơn chúa
Xem Chú thích, Lời bàn (b), ở trên
(phần III)
(C̣n
tiếp)
*
*
* Lê Anh Chí *.
_____________
Sách tham khảo :
Đại
Việt Sử Kư Toàn Thư, Sử quan đời Trần
và Lê (bị sửa đổi bởi nhà Mạc, nhà
Trịnh)
Đại
Việt Thông Sử, Lê Quí Đôn
Lam
Sơn Thực Lục, Nguyễn Trăi viết theo lời
kể của vua Lê Thái Tổ (bị sửa đổi
bởi nhà Mạc, nhà Trịnh)
B́nh Ngô
Đại Cáo, vua Lê Thái Tổ (Nguyễn Trăi soạn
văn) (có thể bị sửa đổi)
Việt Giám Thông
Khảo Tổng Luận, Lê Tung
Việt sử Tiêu án, Ngô Th́ Sĩ
Chí
Linh Sơn Phú, Nguyễn
Trăi
Dư
Địa Chí, Nguyễn Trăi (bị sửa đổi)
Đại
Việt Sử Lựơc, tác giả khuyết danh
(thời Trần Phế Đế)
Khâm Định Việt Sử Thông Giám
Cương Mục, sử quan triều Nguyễn
Hoàng Lê nhất thống chí , Ngô gia văn phái
Lịch
triều hiến chương loại chí, Phan Huy Chú
An Nam Chí Lược,
Lê Tắc (Nguyễn Tắc)
Sử
Kư , Tư Mă Thiên
Sử Trung Quốc, Nguyễn Hiến Lê
Việt
Nam Sử Lược, Trần Trọng Kim
Nho-giáo,
Trần Trọng Kim
Các nhà khoa bảng Việt nam, Ngô Đức
Thọ (chủ biên), Nguyễn Thúy Nga, Nguyễn Hữu Mùi
Việt Nam Văn Học Sử Yếu,
Dương Quảng Hàm
Nguyễn Trăi Toàn Tập, Mai Quốc Liên, Nguyễn
Quảng Tuân, Nguyễn Khuê, Kiều Thu Hoạch
Đông
Châu Liệt Quốc
Hán
Sở Tranh Hùng
Tam Quốc Chí Diễn Nghĩa, La Quán Trung,
dịch giả Tử Vi Lang
Tôn Tử Binh Pháp, Tôn Tử
Ngô Tử Binh Pháp, Ngô
Khởi
Thái Công Binh Pháp
Điểm
Huyệt và Giải Huyệt, Lư Bảo Sơn
Bí Pháp
Tu Luyện Nội Công (Thiếu Lâm Công Phu), Trần Tiến
Nội
Đan, Lê Thành biên dịch
Tiểu thuyết kiếm hiệp :
Anh Hùng Xạ Điêu, Kim Dung
Thần Điêu Hiệp Lữ, Kim Dung
Ỷ Thiên Đồ Long Kư, Kim Dung
Tiểu Lư Phi Đao, Cổ Long
Huyết Tâm Lệnh, Cổ Long
Long Hổ Phong Vân, Cổ Long
Bạch hổ Tinh quân, Ưu Đàm Hoa
Giang Hồ Mộng Kư, Ưu Đàm Hoa
Tần Nhương Thư, Ưu Đàm Hoa
*
*
TrangNhà LêAnhChí www.LeAnhChi.com
Mục Lục Vua Lê Thái
Tổ là thánh vương
Mục
Lục ‘Đại Việt Sử Kư Toàn Thư là quốc sử nhà Trịnh’
Mục Lục Vua Lê Thái Tổ giỏi
hơn Gia Cát Lượng
Mục Lục Vua Lê Thái Tổ không hề giết hại công
thần
Mục
Lục Danh Tướng của vua Lê
Thái Tổ
Mục Lục Những
sai lầm của Trần Trọng Kim trong VNSL
------------------------------------------------------------------------
* ViệtSử, Văn 1 * ViệtSử,
Văn 2 * ViệtSử, Văn 3 * ViệtSử, Văn 4 * Thơ *
------------------------------------------------------------------------
* Trang Chính * Bài
mới LêAnhChí * Bài
mới Kiến Tánh * ML_ViệtSử,Văn *
--------------------------------------------------------------------------
* Mục Lục * Nối kết Phật Pháp * Lê Gia * Nối
kết Văn Học * Bài Xưa *
-----------------------------------------------------------------------------
*
Liên Kết
TrangNhà
Kiến Tánh:
*
Trang Chính
* M
ụ c L ụ c * Luận
1 * Luận 2 * Thơ
1 * Thơ 2