Do công trận nên Hầu-tước

Do công trận nên Hầu-tước !

Lê Anh Chí

__________________________________________

Dàn Bài :

Dẫn nhập : Đại Việt Sử Ký Toàn Thư là quốc sử của nhà Trịnh, chẳng phải của nhà Lê

Dẫn nhập : Đời Vua Lê Thái Tổ , Lê Thái Tông là thời Nghiêu Thuấn

Dẫn nhập : Trần Nguyên Hãn là kẻ tử thù của nhà Hậu Trần

I) Được phong Hầu-tước là công thành danh toại ! (từ thời nhà Hán)

II) Vũ Vương phong Công-tước Hầu-tước cho các công thần

III) Hạng Vũ phong Vương-tước cho công thần

IV) Văn nhân rất hiếm khi nào được phong Hầu-tước

V) Khương Duy được phong Hầu-tước, Tưởng Uyển không được

VI) Quan Vũ, Trương Phi được phong Hầu-tước, sau khi Lưu Huyền Đức chiếm Ích Châu

VII) Nhà Lê : Do công trận nên Hầu-tước !

VIII) Nhà Lê : Sự trọng đãi công thần và sự trọng đãi hiền tài

IX) Nhà Lê : có một số thế gia vọng tộc, văn võ toàn tài, được phong Hầu-tước !

__________________________________________

Bài này nói về một định luật nòng cốt ở các triều đại nước ta và Tàu (nhất là, thời nhà Lê ta), đó là :

Do công trận nên Hầu-tước !

định luật này đi đôi với sự kiện : Được phong Hầu-tước là công thành danh toại !

Có thuộc nằm lòng định luật này, thì mới hiểu cơ cấu triều chính và quyền bính, quyền chánh thời xưa ...

ĐVSKTT = Đại Việt Sử Ký Toàn Thư

ĐVTS = Đại Việt Thông Sử, Lê Quí Đôn

LTHCLC = Lịch triều hiến chương loại chí

CM = CMục = Khâm Định Việt Sử Thông Giám Cương Mục

CNKBVN = Các nhà khoa bảng Việt nam

TàoT = Tào Tháo

NT = Nguyễn Trãi

LTK = LT = Lỗ Tử Kính = Lỗ Túc

NG = Nho-giáo, Trần Trọng Kim

TTK = Trần Trọng Kim

TDTB = Tương Dương TB = Tương Dương Trường Bản

QHTB = Quan Hưng, Trương Bào

TV = TTL = TtLong = Triệu tử Long

TMY = Trọng Đạt Tư Mã Ý

QpH = Quan-phục Hầu

Dẫn nhập : Đại Việt Sử Ký Toàn Thư là quốc sử của nhà Trịnh, chẳng phải của nhà Lê

Đại Việt Sử Ký Toàn Thư được (bị) xuất bản năm 1697, dưới thời Trịnh Căn, do nhóm Lê Hi ‘biên soạn’, là quốc sử của nhà Trịnh, chẳng phải của nhà Lê (ngoài ra, nhóm Lê Hi ,13 người, chẳng có người nào là sử thần ...)

82) Bằng chứng tỏ rõ 100% là nhà Mạc đã sửa đổi thêm bớt Đại Việt Sử Ký Toàn Thư và nhà Trịnh là đồng loã của nhà Mạc

83) Người đầu tiên chưởi bới Vua Lê Thái Tổ là Tống Lệnh Vọng, Lệnh Vọng làm quan cho nhà Mạc, thế mà ‘lời bàn’ của hắn được đưa vào Đại Việt Sử Ký Toàn Thư

( Sử nhà Lê chính thống trong Đại Việt Sử Ký Toàn Thư , bản in Chính Hòa (năm 1697), là bản của Nhà Mạc (Tống Lệnh Vọng) , sửa đi vài niên hiệu và vài điểm về Mạc Đăng Dung; _Quốc sử nhà Trịnh 4 )

Mục Lục ‘Đại Việt Sử Ký Toàn Thư là quốc sử nhà Trịnh’

Dẫn nhập : Đời Vua Lê Thái Tổ , Lê Thái Tông là thời Nghiêu Thuấn

Vua Lê Thái Tổ là bậc Đại anh hùng , bậc Đại trượng phu, bậc thánh vương ...

89) Thời thịnh trị hoan lạc ở nước ta là triều Vua Lê Thái Tổ và Vua Lê Thái Tông. Thái Tông chớ chẳng phải Thánh Tông

201) Thời thịnh trị hoan lạc ở nước ta 2, là đời Vua Lê Thái Tổ, Lê Thái Tông _-Thái Tông chớ chẳng phải Thánh Tông

112) Vua Lê Thái Tông là bậc minh quân, rất nhân từ, không hề đam mê tửu sắc, ngược lại với lời vu khống của Đại Việt Sử Ký Toàn Thư, quốc sử của nhà Trịnh

Dẫn nhập : Trần Nguyên Hãn là kẻ tử thù của nhà Hậu Trần

Xem :

105) Trần Nguyên Hãn là kẻ tử thù của nhà Hậu Trần, Lý do và Hậu quả

Trần Nguyên Hãn là kẻ tử thù của nhà Hậu Trần, do đó không được người đương thời trọng vọng

I) Được phong Hầu-tước là công thành danh toại ! (từ thời nhà Hán)

Ngày xưa, ở nước ta và Tàu :

Được phong Hầu-tước là công thành danh toại !

Có nghĩa là : một người dân đi lập công danh thời xưa, tước vị tối đa là Hầu-tước .

Đây là lệ thường từ thời nhà Hán, vì Lưu Bang (Hán Cao Tổ) đã quyết định như vậy ; không những thế, Lưu Bang đã bắt các trung thần thề rằng sẽ giết bất cứ ai chẳng phải họ Lưu mà làm vương.

Các triều đại sau cũng theo lệ thường này.

Thỉnh thoảng có ngoại lệ và thường đưa đến những bình luận không đẹp :

a) TàoTháo được phong Công-tước, rồi Vương-tước, bị xem là kẻ có ý chiếm ngôi, mặc dù ông chưa hề chiếm ngôi, và chưa hề động đến chéo áo của Hiến Đế ! (ngược lại với mấy chúa Trịnh đã đại nghịch vô đạo giết vua Lê !)

b) Tư Mã Ý nhất định từ chối, không nhận tước phong Công-tước của vua Ngụy ; hai anh em Tư Mã Ý, Tư Mã Phu là trung thần của vua Ngụy , lúc nào cũng lễ phép với vua Ngụy Tào Phương, thế mà biết bao nhà bình luận nói đại rằng Tư Mã Ý cướp thiên hạ, cướp ngôi nhà Ngụy ! Quái đản thay !

c) Còn đệ nhất công thần nhà Minh là Từ Đạt, Thường Ngộ Xuân , được phong Công-tước, có lẽ vì Từ Đạt, Thường Ngộ Xuân là em kết nghĩa của Chu nguyên Chương ?

II) Vũ Vương phong Công-tước, Hầu-tước, vv cho các công thần

Vũ Vương , sau khi diệt vua Trụ, chia đất , phong Công-tước Hầu-tước bá-tước ... cho các công thần (các công thần trở thành vua chư hầu) ; nhưng đây là xa xưa, trước nhà Tần , nhà Hán

III) Hạng Vũ phong Vương-tước cho công thần

Hạng Vũ phong thưởng lớn, phong Vương-tước cho công thần như Lưu Bang (Hán Cao Tổ), Anh Bố , Bành Việt

IV) Văn nhân rất hiếm khi nào được phong Hầu-tước

Văn nhân rất hiếm khi nào được phong Hầu-tước, bởi vì Văn nhân thường không có công trận, bởi vậy :

_-Lưu Bá Ôn, công thần nhà Minh , Văn nhân, chỉ được phong Bá-tước

(trong Nho-giáo, Trần Trọng Kim ‘phong’ Lưu Bá Ôn làm đệ nhất công thần nhà Minh, hoàn toàn SAI (đệ nhất công thần nhà Minh dĩ nhiên là Từ Đạt, Thường Ngộ Xuân , được phong Công-tước))

_-Lê Tung, Lương Đắc Bằng sau khi giúp vua Lê Tương Tông đánh Vua Uy Mục, được phong Bá-tước, họ là Văn nhân không có công trận.

V) Khương Duy được phong Hầu-tước, Tưởng Uyển không được

Sau khi Gia Cát Lượng chết , Tưởng Uyển được Hậu-chúa Lưu Thiện phong làm Thừa tướng và Đại Tướng Quân, tức là Thừa tướng và nguyên soái ; nắm quyền cao như vậy, nhưng Tưởng Uyển chẳng được Hầu-tước.

Còn Khương Duy được phong làm Phụ Hán Tướng Quân ; đây là chức rất lớn, lớn nhờ vào chữ ‘Phụ Hán’ (giống như thời Lý Trần, nước ta có chức ‘Phụ Quốc’ Thái úy, là chức Thừa tướng lại nắm binh quyền), Phụ Hán Tướng Quân tương đương với nguyên soái (kém nguyên soái một chút). (Sau đó một thời gian, Khương Duy được phong làm Đại Tướng Quân tức nguyên soái).

Khương Duy dưới quyền Tưởng Uyển nhưng Khương Duy được phong Hầu-tước _-Bình Tương Hầu.

Đó là vì Khương Duy có công trận, còn Tưởng Uyển thì không.

VI) Quan Vũ, Trương Phi được phong Hầu-tước, sau khi Lưu Huyền Đức chiếm Ích Châu

Sau khi Lưu Huyền Đức chiếm Ích Châu, có hai người được phong Hầu-tước , đó là Quan Vũ, Trương Phi ; không thấy ai khác được phong Hầu-tước.

Nhận xét :

_-Quan Vũ, Trương Phi thì dĩ nhiên đã có nhiều công trận, riêng Trương Phi đi từ Kinh Châu đến Thục đã thu thập nhiều thành : có công trận lớn !

_-Còn TtLong lúc chiến đấu ở Tương Dương Trường Bản có thể vưà có công vừa có tội !

_-Gia Cát Lượng bị xem là chưa có công trận lớn !!! (tôi sẽ có bài viết về việc này )

_-Pháp Chính vừa mới góp công, mặc dù là đại thần trọng vọng, công trận nếu có cũng chưa đủ

VII) Nhà Lê : Do công trận nên Hầu-tước !

a) Nhà Lê chính thống theo nguyên tắc: Do công trận nên Hầu-tước ! Đây là luật rõ ràng nhất trong các triều đại của ta, và là điều kiện đủ : hễ có công trận lớn thì được phong Hầu-tước ;

b) Còn các triều đại khác của ta, có công trận lớn là điều kiện cần thiết để được phong Hầu-tước , nhưng không phải là điều kiện đủ :

Vd : nhà Trần, người tông thất được phong Thượng-vị-Hầu và được phong vương một cách dễ dàng, còn người dân dã muốn được phong Hầu thì ngoài công trận lớn ra còn điều kiện nào nữa ? _-Thật không rõ ! có lẽ tùy vào ông vua (Nhắc lại : nhà Trần theo chế độ phong kiến ...).

c) Các tước hầu mà vua Lê Thái Tổ phong cho các công thần là :

1) Huyện thượng hầu

2) Á thượng hầu

3) Hương thượng hầu

4) Đình thượng hầu

5) Huyện hầu

6) Á hầu

7) Quan nội hầu

8) Quan phục hầu

9) Trước phục hầu

Có thể căn cứ vào tước hầu để xác định cấp bậc Công Thần.

Như Nguyễn Trãi là Quan phục hầu , công thần bậc thấp. Nhưng Nguyễn Trãi là Văn nhân, mà Văn nhân rất hiếm khi nào được phong Hầu-tước, nên Nguyễn Trãi rất vui lòng với tước Quan phục hầu ! (Trong thơ văn, Nguyễn Trãi có diễn tả lòng hãnh diện vì được phong hầu )

VIII) Nhà Lê : Sự trọng đãi công thần và sự trọng đãi hiền tài

Luật nhà Lê: dòng dõi khai quốc công thần và trung hưng công thần được đời đời tập ấm làm quan ; Luật này của nhà Lê:

_-đảm bảo cho dòng dõi khai quốc công thần và trung hưng công thần, một cuộc mưu sinh khá hơn người dân thường

_-nhà Lê trọng đãi công thần và công thần là chỗ dựa của nhà Lê

_-‘đời đời’ là nói theo quan điểm của vua quan nhà Lê ; đối với vua quan nhà Lê thì cơ nghiệp nhà Lê sẽ được truyền đến muôn đời , mãi mãi. Mọi người đều nói như thế và đều tin chắc như vậy.

_-Nhưng ‘tập ấm làm quan’ chớ chẳng phải ‘tập ấm làm Hầu-tước’ : ‘tập ấm làm quan’ (nhà Lê) thì không được chức vị của cha ông , mà lúc đầu phải làm một chức quan nhỏ, rồi được cất nhắc dần dần lên làm đại thần, nếu có tài đức. Và phải có công trận lớn thì mới được phong Hầu-tước. Đây là sự quân bình giữa :

Sự trọng đãi công thần

và

Sự trọng đãi hiền tài

IX) Nhà Lê : có một số thế gia Vọng tộc, văn võ toàn tài, được phong Hầu-tước !

Vì Vua Lê Thái Tổ là bậc thánh văn thần võ, nên nhiều công thần nhà Lê, noi gương vua ta, tôi luyện cả võ lẫn văn. Cho nên, nhà Lê có một số thế gia vọng tộc, văn võ toàn tài, do công trận được phong Hầu-tước ! Liệt kê ra đây hai dòng họ văn võ toàn tài :

a) Họ Lê , làng Nhân Mục (Hạ-đình), huyện Thanh-trì, tỉnh Hà Đông

Họ Lê làng Nhân Mục, công thần Trung Hưng nhà Lê, là tiên chỉ trong làng, triều đại Lê Trung Hưng đời đời làm đại thần, được phong Hầu-tước ; văn võ toàn tài , làm tướng võ, tướng văn, có Tiến Sĩ võ và Tiến Sĩ văn ...

Xem :

họ Lê làng Nhân Mục (Hạ-đình)

b) Họ Nguyễn của Nguyễn Gia Thiều, làng Liễu Ngạn .

Nguyễn Gia Thiều, Tác giả ‘Cung oán ngâm khúc’, sinh năm 1741, xuất thân từ một thế gia vọng tộc, văn võ toàn tài : Ông nội của ông , Nguyễn Gia Châu, võ tướng được phong (được truy phong ( ?)) quận công. Cha của ông là Nguyễn Gia Cư, được phong Đạt vũ hầu. Ông là con của quận chúa Quỳnh Liên, con của chúa Trịnh Cương.