Vua Lê Thái Tông là bậc minh quân 2
Lê Anh Chí
__________________________________________
Dàn Bài :
VII) Tóm lược bài trước
VIII) Vua Lê Thái Tông bị can ngăn
nhiều nhất trong lịch sử == > minh quân, minh
quân, minh quân !
IX) Vua Lê Thái Tông có hùng tài đại
lược => vua không hề hoang dâm
X) Vua Lê Thái Tông luyện vơ bị can
ngăn và đành ngậm miệng
XI) Phan Thiên Tước
có tài can gián
(C̣n
Tiếp)
__________________________________________
Bài thứ 2 này, của loạt bài "Vua Lê Thái Tông là bậc minh quân",
trưng thêm những bằng chứng của sự anh minh
của Vua Lê Thái Tông, vị vua được nhân dân
Đại Việt yêu thương thứ nh́ trong lịch
sử (chỉ sau Vua Lê Thái Tổ) . Bằng chứng
đầu tiên, của bài này, là : Vua Lê Thái Tông bị can
ngăn nhiều nhất trong lịch sử, và chính v́ Vua Lê
Thái Tông bị can ngăn nhiều nhất trong lịch
sử, mà Vua Lê Thái Tông là minh quân, minh quân, minh quân !
""
VNSL = Việt
Nam Sử Lược (Trần Trọng Kim)
TQCDN =
Tam Quốc Chí Diễn Nghĩa( La Quán Trung, dịch giả Tử Vi Lang)
ĐVSKTT = Đại Việt Sử Kư Toàn Thư
ĐVTS = Đại Việt
Thông Sử (Lê Quí Đôn)
gnđp
= Gián nghị Đại phu
PTT = Phan Thiên
Tước
TNT = Trần Nghệ Tông
HQL = Hồ Quí Ly
LQT = La
Quán Trung
TTK = Trần
Trọng Kim
Vd = Ví
dụ = Thí dụ
VII) Tóm lược bài trước
Bài trước đă bàn :
I) Vua Lê Thái Tông không hề đam mê
tửu sắc : ‘tửu’ th́ chắc chắn không có
II) Vua Lê Thái Tông chỉ háo sắc
một cách b́nh thường, c̣n dưới mức trung b́nh
_-đối với một v́ vua !
III) Sử gia Vũ Quỳnh ca tụng Vua Lê Thái Tông
IV) Lời ca tụng
của Sử gia Vũ Quỳnh đủ
để kết luận rằng Vua Lê Thái Tông là bậc
minh quân
V) Vua Lê Thái Tông là
bậc minh quân, không hề phong cho cậu ruột (Phạm
Tri Vận) làm tể tướng !
VI) Vua Lê Thái Tông là
bậc minh quân, rất dễ thấy : chỉ cần
so sánh với Cảnh Thịnh nhà Tây Sơn
VIII) Vua Lê Thái Tông bị can ngăn nhiều nhất
trong lịch sử == > minh quân, minh quân, minh quân !
Đọc Đại Việt Sử
Kư Toàn Thư, ta thấy rằng Vua Lê Thái Tông là vị vua
bị can ngăn nhiều nhất trong lịch sử. Chính
v́ Vua Lê Thái Tông bị can ngăn nhiều nhất trong
lịch sử, mà Vua Lê Thái Tông là minh quân, minh quân, minh
quân !
Tại sao vậy ?_-Bởi v́ :
Dễ ǵ can ngăn một ông vua ?
Không dễ tí nào ! Vd :
a) Hồ Quí Ly chém đầu
Ngụy Thức.
Năm 1407, vua Minh sai Trương Phụ đem 80
vạn quân theo hai đường sang đánh nước
ta. Biết dân Đại Việt rất ghét họ Hồ,
Trương Phụ tuyên truyền rằng sẽ diệt
nhà Hồ và lập lại nhà Trần. Quân nhà Hồ không
đánh mà tan. Hồ Quí Ly phải chạy vào Thanh Hóa và
ẩn náu ở thành Tây Đô
T́nh thế đă nguy cấp lắm, Ngụy
Thức bảo Hồ Quí Ly ‘Làm một ông vua không nên
để bị bắt, xin bệ hạ tự đốt
ḿnh mà chết’
Hồ Quí Ly liền chém đầu Ngụy
Thức
Chú Thích, Nhận
xét :
_-HQL ban cho Ngụy Thức họ Ngụy v́ ông
cương trực như Ngụy Trưng đời
Đường, tỏ vẻ yêu mến người
cương trực, thế mà chém đầu Ngụy
Thức ngay lập tức !
_-trong khi ư kiến của Ngụy Thức
rất đúng : Làm một ông vua không nên để bị
bắt
b) Vua Trụ và cột đồng :
Dễ ǵ can ngăn Vua Trụ ? Sẽ bị Vua Trụ thẩy
vào cột đồng thiêu cháy thảm thương !
c) Thời Cảnh Thịnh nhà Tây Sơn, lúc Bùi
Đắc Tuyên c̣n sống, ngoài Trần Quang Diệu và Bùi
Thị Xuân ra, ai dám can ngăn vua Cảnh Thịnh ?
(Bùi Thị Xuân gọi Bùi Đắc Tuyên là chú
và là chị em họ với vua Cảnh Thịnh)
Thế mà, ngày lại ngày, các gnđp, ngự
sử can ngăn Vua Lê Thái Tông
dài dài ; Thế mà, chẳng có ai bị giết,
chẳng có ai bị đánh đập, chẳng có ai bị
cách chức, chẳng có ai bị đi đày (Bùi Ư
Đài bị đi đày, nhưng không phải v́ can
ngăn Vua Lê Thái Tông mà v́ đàn hặc Lê Sát, bị Lê Sát
đày, nhà vua lúc ấy mới lên ngôi, c̣n nhỏ tuổi
quá, không thể chống lại Lê Sát ;
khoảng một hai năm sau, Vua Lê Thái Tông gọi Bùi Ư
Đài về triều)
IX) Vua Lê Thái Tông có hùng tài đại lược =>
vua không hề hoang dâm
Vua Lê Thái Tông có hùng tài đại
lược : khi c̣n niên thiếu, đă đánh đông
dẹp bắc, đánh đâu thắng đó
Vua Lê Thái Tông có hùng tài đại
lược, đương thời được
mệnh danh là vua anh hùng. Ngay ĐVSKTT, quốc sử
của nhà Trịnh, cũng nói rằng Vua Lê Thái Tông "xứng đáng là vua anh hùng". Nói rằng Vua Lê Thái Tông "xứng đáng là vua anh hùng" có
nghĩa là đương thời Vua Lê Thái Tông được mệnh danh là vua
anh hùng
Vua Lê Thái Tông không hề hoang dâm bởi v́ Vua Lê Thái Tông có hùng tài đại
lược.
Như đă nhận xét trong bài số 181 :
[ 181) Vua Lê Tương Tông rất khôi ngô tuấn
tú không hề có tướng lợn 2 } ]
Một ông Vua hoang dâm th́ chẳng thể nào có
hùng tài đại lược.
Một ông vua có hùng tài đại lược
th́ chẳng thể nào hoang dâm.
Hai việc ‘vua hoang dâm’ và ‘vua có hùng tài
đại lược’ chẳng thể nào cùng chung
sống.
Tại sao vậy ?
_-‘vua hoang dâm’ th́ chỉ thích có một việc
lăn lóc trên long sàng cùng mỹ nữ, chẳng thể nào
có th́ giờ để ‘vua có hùng tài đại lược’
_-‘vua hoang dâm’ th́ chỉ thích có một việc
lăn lóc trên long sàng cùng mỹ nữ, nên chỉ mong
sống măi không già, măi măi c̣n xuân
sống măi không chết, măi măi
thụ hưởng
măi măi không sứt mẻ châu thân,
để có thể măi măi vui cùng mỹ nữ
do đó, ‘vua hoang dâm’ nào dám cỡi voi ra
chiến trường, cầm kiếm ấn chỉ huy
trận thế (nguy hiểm cho long thể xiết bao !)
do đó, ‘vua hoang dâm’ làm sao có thể có hùng tài
đại lược !!!
X) Vua Lê Thái Tông luyện vơ bị can ngăn và đành
ngậm miệng
=== === Đại Việt
Sử Kư Toàn Thư :
Ất Măo, [Thiệu B́nh] năm thứ 2
[1435],
... Ngày 21, Ngôn quan là bọn Phan Thiên
Tước, Lương Thiên Phúc, Nguyễn Chiêu Phủ dâng
sớ nói: "Tiên đế dầm mưa dăi gió, ḿnh mang
giáp trụ, lao thân khổ trí, hơn mười năm
trời mới dẹp yên thiên hạ. Bệ hạ kế
thừa cơ nghiệp đă có sẵn rồi, nên lưu ư
tới học thuật, năng t́m nhân tài để lo
trị nước thành công.
Nay
đại thần tiến cử Thiếu bảo hữu
bật vào hầu giảng sách, bệ hạ đứng
dậy bỏ đi không nghe, thế là một điều
không nên. Tiên đế chọn người làm bảo
mẫu, làm thầy để vâng mệnh dạy bảo
trong cung, bệ hạ khinh rẽ, mắng chửi mà không
nghe, thế là hai điều không nên. Đến như
thần phi, huệ phi là bậc d́, vào cung răn dạy, th́
bệ hạ sai đóng cửa trước mà không cho vào,
thế là ba điều không nên. Người quản
lĩnh thị vệ thấy bệ hạ không đọc
sách mà cầm cung bắn chim,
có khi can ngăn, th́ bệ hạ không nghe, lại lấy
cung bắn người ấy, thế là bốn
điều không nên. Tiên đế lựa chọn con em công
thần sai vào hầu bệ hạ đọc sách th́ bệ
hạ đều xa lánh họ mà nô đùa với bọn
hầu hạ gần gũi ở trong cung, thế là năm
điều không nên. Người làm vua phải t́m
người tài giỏi biết nói thẳng, hết lời
can ngăn và những người có công lao mà thưởng
họ, nay bệ hạ lại vui đùa với bọn
hoạn quan nói rồi thưởng cho chúng, thế là sáu
điều không nên. !
Thần
chờ tội ở chức trách ăn nói, dám đâu không
tŕnh bày, xin bệ hạ trong khi coi chầu, hoặc
tiếp xúc với các vị đại thần, hoặc
nghe các quan tâu việc, phải ngay ngắn, trang nghiêm,
lấy dung nghi cung kính của Thiên tử mà kính trọng
bậc đại thần, úy lạo người có công,
nghe lời nói thẳng, mở đường cho
người nói thẳng để thấu hiểu t́nh h́nh
bên dưới, th́ lời khen "bậc đại
hiếu biết nối chí kế nghiệp" không chỉ
chuyên để khen Thành Vương, Thái Giáp mà thôi".
Vua
xem sớ giận lắm, vặn hỏi. Bọn tả
hữu học Lê Cảnh Xước và hoạn quan Đinh
Hối đi khắp nhà bọn Thiên Tước chất
vấn, bắt nói tên người tố ra các việc nói
trong sớ và trách mắng bọn họ.
Thiên
Tước trả lời: "Những điều đó
do Đồng tổng quản Bắc Giang hạ vệ Lê
Lănh nói với thần đấy. Bọn thần cốt
sao yêu vua, làm hết chức trách mà thôi, dù chết cũng
không sợ". Bọn Cảnh Xước mới thôi.
Hôm
sau, Thiên Tước vào chầu, tâu rằng:
"Ngu
Thuấn là bậc thánh nhân mà Bá Ích c̣n lấy sự chơi
bời lười biếng để khuyên răn,
Đường Thái Tông là bậc vua hiền, mà Ngụy
Trưng vẫn đem mười điều thấm
dần mà pḥng giữ. Bọn thần tủi nhục
giữ chức ăn nói, chỉ sợ nhà vua có lỗi
lầm, nên hết ḷng ngu dại khuyên can. Bệ hạ
nhận cho th́ dẫu kẻ kiếm củi làm nghề,
cũng đều trổ hết khả năng mà thánh
đức của bệ hạ càng thêm ngời sáng
vậy". Vua nguôi giận bọn Thiên Tước lại
giữ chức cũ.
...
Vua tập cưỡi voi
ở hậu điện, cho voi chạy
đuổi nhau. Gặp lúc có người dâng sơn
dương sống, vua cho voi đấu với sơn
dương. Con sơn dương thế cùng, buộc
phải dương sừng ra húc. Voi sợ hăi lùi lại,
bị rơi xuống giếng chết. Phan Thiên
Tước cùng Lê Sát, Lê Ngân can ngăn. Vua im lặng. === ===
Chú Thích, Nhận xét :
Ở
đây, chỉ bàn việc Vua Lê Thái Tông luyện vơ : ‘cầm
cung bắn chim’ và ‘tập
cưỡi voi ở hậu điện’
a) "Vua xem sớ giận
lắm, vặn hỏi" : "vặn hỏi" chuyện ǵ vậy ? _-hỏi tại sao
việc trong cung mà lại bị tiết lộ ra ngoài
Việc điều tra, "vặn
hỏi" này là chuyện thường
t́nh ! Ngay thời nay, khi Tổng Thống một
nước dân chủ họp nội các bàn việc ; khi
có việc c̣n giữ kín chưa công bố, mà nếu báo chí
biết được đăng tin rùm lên, là thế nào
cũng phải điều tra, phải t́m ra cho
được kẻ nào đă nằm vùng, bán tin tức cho
kư giả ! Xưa hay nay, bao giờ cũng
vậy thôi !
b) Vua Lê Thái Tông luyện vơ, ‘cầm
cung bắn chim’, bắn vào bia đă nhiều, ‘bắn chim’ bắn vật
sống cho kỹ thuật tinh vi hơn. Sao vua không biện
hộ cho hành động của ḿnh, mà chỉ điều tra, "vặn hỏi" (vặn hỏi để
biết ai đă tiết lộ việc trong cung) ?
_-Bởi v́ vua đă phạm một lỗi
lầm : cầm cung bắn người
can ngăn ! Mặc
dù đây chỉ là bắn
đùa, bắn không trúng, đùa chơi vậy thôi ! nhưng cũng là lỗi
lầm :
bậc nhân quân, minh quân không bao giờ làm thế,
nhỡ sẩy tay, bắn trúng người th́ sao ?
Vua biết ḿnh có lỗi nên không nói
"Trẫm chỉ luyện vơ thôi", và đành ngậm
miệng
c) Vua Lê Thái Tông "tập
cưỡi voi ở hậu điện,
cho voi chạy đuổi nhau. Gặp lúc có người dâng
sơn dương sống, vua cho voi đấu với
sơn dương. Con sơn dương thế cùng,
buộc phải dương sừng ra húc. Voi sợ hăi lùi
lại, bị rơi xuống giếng chết. Phan Thiên
Tước cùng Lê Sát, Lê Ngân can ngăn. Vua im lặng."
Nơi đây, Vua Lê Thái Tông im
lặng, khi các quan can ngăn ; chính ra, vua đau ḷng v́ con voi bị chết (xem
như là lỗi của nhà vua), nên
đành ngậm miệng.
d) Hai việc Vua Lê Thái Tông luyện vơ bị can ngăn và đành ngậm
miệng này, cho thấy rằng, mặc dù mới 13
tuổi (tuổi ta), nhà vua sáng suốt biết phân biệt
phải trái, biết cách cư xử của
bậc nhân quân, minh quân, chẳng hề đánh
đập, giết hại các quan can ngăn . (Vua có tư cách nhân
quân, minh quân từ nhỏ, lại được Vua Lê Thái Tổ
dạy dỗ rất kỹ)
XI) Phan
Thiên Tước có tài can gián
Trong đoạn văn Đại
Việt Sử Kư Toàn Thư kể trên :
Phan Thiên Tước
cùng 2 ngôn quan Lương Thiên Phúc, Nguyễn Chiêu Phủ dâng
sớ can vua 6 điều, trong đó có những sự
việc xảy ra ở trong cung, Vua Lê Thái Tông bèn sai
người điều tra xem ai đă tiết lộ
những sự việc này. Phan Thiên Tước nói cứng
rằng "Bọn tôi cốt sao yêu vua, làm hết chức trách
mà thôi, dù chết cũng không sợ" . Nói cứng như
thế nhưng hôm sau, PTT vào chầu lại mềm mỏng
tâu vua, đại ư nói rằng bọn họ chỉ
muốn vua làm nên Nghiêu Thuấn, nên mới hết lời
can gián mà thôi. Được lời như cởi tấm
ḷng (Vua Lê Thái Tông, noi gương vua cha, muốn làm nên Nghiêu
Thuấn), nhà vua rất đẹp dạ và không trách
phạt ai cả.
Phan Thiên Tước có tài can gián ! Trong 3 gnđp, ông là
người nói cứng nhất, và cũng là người
mềm mỏng nhất, khéo léo nói đúng vào điều
mong mỏi của vị vua trẻ tuổi (làm nên Nghiêu
Thuấn).
Chú
Thích, Nhận xét :
a)ĐVSKTT nói "Vua nguôi giận". Tôi
nghĩ rằng nói "Vua vui ḷng" th́ đúng hơn
b)ĐVSKTT nói "bọn Thiên Tước
lại giữ chức cũ" Không đúng lắm ! V́ sự điều tra không
phải là để quyết định xem nhóm PTT có
thể c̣n giữ chức hay không.
(C̣n
Tiếp)
*
*
* Lê Anh Chí *.
_____________
Sách tham khảo :
Đại
Việt Sử Kư Toàn Thư, Sử quan đời Trần
và Lê (bị sửa đổi bởi nhà Mạc, nhà
Trịnh)
Đại
Việt Thông Sử, Lê Quí Đôn
Lam
Sơn Thực Lục, Nguyễn Trăi viết theo lời
kể của vua Lê Thái Tổ (bị sửa đổi
bởi nhà Mạc, nhà Trịnh)
B́nh Ngô
Đại Cáo, vua Lê Thái Tổ (Nguyễn Trăi soạn
văn) (có thể bị sửa đổi)
Việt Giám Thông
Khảo Tổng Luận, Lê Tung (tóm tắt Việt Giám Thông
Khảo của Vũ Quỳnh)
Việt sử Tiêu án, Ngô Th́ Sĩ
Dư
Địa Chí, Nguyễn Trăi (bị sửa đổi)
Đại
Việt Sử Lựơc, tác giả khuyết danh
(thời Trần Phế Đế)
Khâm Định Việt Sử Thông Giám
Cương Mục, sử quan triều Nguyễn, bị
kiểm duyệt
Lịch
triều hiến chương loại chí, Phan Huy Chú, có
thể bị kiểm duyệt
An Nam Chí Lược,
Lê Tắc (Nguyễn Tắc)
Sử
Kư , Tư Mă Thiên
Sử Trung Quốc, Nguyễn Hiến Lê
Việt
Nam Sử Lược, Trần Trọng Kim
Các nhà khoa bảng Việt nam, Ngô Đức
Thọ (chủ biên), Nguyễn Thúy Nga, Nguyễn Hữu Mùi
Việt Nam Văn Học Sử Yếu,
Dương Quảng Hàm
Nguyễn Trăi Toàn Tập, Mai Quốc Liên,
Nguyễn Quảng Tuân, Nguyễn Khuê, Kiều Thu Hoạch
Tôn Tử Binh Pháp, Tôn Tử
Ngô Tử Binh Pháp, Ngô
Khởi
Thái Công Binh Pháp
Điểm
Huyệt và Giải Huyệt, Lư Bảo Sơn
Bí Pháp
Tu Luyện Nội Công (Thiếu Lâm Công Phu), Trần Tiến
Nội
Đan, Lê Thành biên dịch
Tiểu thuyết lịch sử
Đông
Châu Liệt Quốc
Hán
Sở Tranh Hùng
Hoàng Lê nhất thống chí , Ngô gia văn phái
Tam Quốc Chí Diễn Nghĩa, La Quán Trung,
dịch giả Tử Vi Lang
Tiểu thuyết kiếm hiệp :
Anh Hùng Xạ Điêu, Kim Dung
Thần Điêu Hiệp Lữ, Kim Dung
Ỷ Thiên Đồ Long Kư, Kim Dung
Tiểu Lư Phi Đao, Cổ Long
Huyết Tâm Lệnh, Cổ Long
Long Hổ Phong Vân, Cổ Long
Bạch hổ Tinh quân, Ưu Đàm Hoa
Giang Hồ Mộng Kư, Ưu Đàm Hoa
Tần Nhương Thư, Ưu Đàm Hoa
*
*
TrangNhà LêAnhChí www.LeAnhChi.com
Mục Lục Vua Lê Thái
Tổ là thánh vương
Mục
Lục ‘Đại Việt Sử Kư Toàn Thư là quốc sử nhà Trịnh’
Mục Lục Vua Lê Thái
Tổ giỏi hơn Gia Cát Lượng
Mục Lục Vua Lê Thái Tổ không hề giết hại công
thần
Mục
Lục Danh Tướng của vua Lê
Thái Tổ
Mục
Lục Đông Châu Liệt
Quốc--Hán Sở Tranh Hùng
Mục Lục Những
sai lầm của Trần Trọng Kim trong VNSL
------------------------------------------------------------------------
* ViệtSử, Văn 1 * ViệtSử,
Văn 2 * ViệtSử, Văn 3 * ViệtSử, Văn 4 * Thơ *
------------------------------------------------------------------------
* Trang Chính * Bài
mới LêAnhChí * Bài
mới Kiến Tánh * ML_ViệtSử,Văn *
--------------------------------------------------------------------------
* Mục Lục * Nối kết Phật Pháp * Lê Gia * Nối
kết Văn Học * Bài Xưa * Hộp
Thư *
------------------------------------------------------------------------------------------
*
Liên Kết
TrangNhà
Kiến Tánh:
*
Trang Chính
* M
ụ c L ụ c * Luận
1 * Luận 2 * Thơ
1 * Thơ 2