Vua Lê Thái Tổ không hề giết hại công thần mà ngược lại nhà vua là đại thiện nhân là bậc thánh vương 5

Vua Lê Thái Tổ không hề giết hại công thần mà ngược lại, nhà vua là đại thiện nhân, là bậc thánh vương 5

( Thời ‘đại định’ (1428-1433) : Vua Lê Thái Tổ phong thưởng công thần, vỗ về trấn át bốn phương, đồng thời ban hành một nền chánh trị nhân bản nhất , rực rỡ về văn học võ học , đem lại hạnh phúc cho toàn dân 5 )

Lê Anh Chí

__________________________________________

Dàn Bài :

Dẫn nhập : Đại Việt Sử Ký Toàn Thư là quốc sử của nhà Trịnh, chẳng phải của nhà Lê

Dẫn nhập 2: Triều Vua Lê Thái Tổ và Vua Lê Thái Tông là thời Nghiêu Thuấn

D) Thời ‘đại định’: Vua Lê Thái Tổ phong thưởng công thần (tiếp theo)

XXXVIII) Nguyễn Trãi rất vinh hạnh vì được liệt vào hàng Công thần Khai quốc

XXXIX) Các đại thần rất vui lòng vì được phong thưởng trọng đãi

XXXX)) Dòng dõi Công thần Khai quốc được đời đời tập ấm làm quan

XXXXI) Vua Lê Thái Tổ phong thưởng lộc điền

XXXXII) Vua Lê Thái Tổ phong đất làm nhà, làm dinh thự ở kinh thành

XXXXIII) Có thể khiếu nại với Thiếu phó Lê văn Linh

XXXXIV) Vua Lê Thái Tổ phong bổng lộc: Công thần ăn lộc một quận, một ấp . . .

(Còn Tiếp)

__________________________________________

ĐVSKTT = Đại Việt Sử Ký Toàn Thư

ĐVTS = Đại Việt Thông Sử, Lê Quí Đôn

LNC = Lưu Nhân Chú

PV = Phạm Vấn

TL = Trần Lựu

LvL = Thiếu phó Lê văn Linh

NCD = Nguyễn Công Duẫn

TNH = Trần Nguyên Hãn

NT = Nguyễn Trãi

PVX = Phạm Văn Xảo

LB = Lưu Huyền Đức (Lưu Bị)

LQĐ = Lê Quí Đôn

----------------------------

Dàn Bài của bài 1:

79) Vua Lê Thái Tổ không hề giết hại công thần mà ngược lại, nhà vua là đại thiện nhân, là bậc . . . thánh vương 1

Dẫn nhập : Đại Việt Sử Ký Toàn Thư là quốc sử của nhà Trịnh, chẳng phải của nhà Lê

A) Vụ án Trần Nguyên Hãn

12 tiểu đề

Dàn Bài của bài 2:

81) Vua Lê Thái Tổ không hề giết hại công thần mà ngược lại, nhà vua là đại thiện nhân, là bậc . . . thánh vương 2

( Trong vụ án Trần Nguyên Hãn, thực ra, Nguyễn Trãi rất đáng bị nghi ngờ , nhưng vẫn được trọng dụng , đến năm 1431, còn được thăng làm Vinh lộc Đại phu )

A) Vụ án Trần Nguyên Hãn (tiếp theo)

9 tiểu đề

B) Vụ án Phạm Văn Xảo

2 tiểu đề

Dàn Bài của bài 3:

85) Vua Lê Thái Tổ không hề giết hại công thần mà ngược lại, nhà vua là đại thiện nhân, là bậc . . . thánh vương 3

( Liên hệ đến 2 vụ án Trần Nguyên Hãn và Phạm Văn Xảo là 2 việc đánh dẹp Bế Khắc Thiệu và Đèo Cát Hãn. Vua Lê Thái Tổ đánh dẹp Đèo Cát Hãn, đại thắng, sát nhập Phục Lễ vào bản đồ Đại Việt )

B) Vụ án Phạm Văn Xảo (tiếp theo)

5 tiểu đề

C) Nguyễn Trãi, Trần Nguyên Hãn và Phạm Văn Xảo

3 tiểu đề

D) Vua Lê Thái Tổ phong thưởng công thần

XXXII) Vua Lê Thái Tổ phong ngay Nguyên soái và Tể tướng : Lưu Nhân Chú, Phạm Vấn . . .

XXXIII) Vua Lê Thái Tổ phong ngay Hầu tước, chữ Công thần, chữ Trí tự . . .

Dàn Bài của bài 4:

97) Vua Lê Thái Tổ không hề giết hại công thần mà ngược lại, nhà vua là đại thiện nhân, là bậc . . . thánh vương 4

Dẫn nhập : Đại Việt Sử Ký Toàn Thư là quốc sử của nhà Trịnh, chẳng phải của nhà Lê

D) Thời ‘đại định’: Vua Lê Thái Tổ phong thưởng công thần (tiếp theo)

XXXIV) Vua Lê Thái Tổ đã dụng công rất nhiều khi chế đặt Hầu tước, chữ Công thần, chữ Trí tự, danh chức Đại phu, danh chức . . .

XXXV) Danh chức nhà Lê rất nhiều , đọc lên nghe rất kêu

XXXVI) Vua Lê Thái Tổ phong thưởng hậu hĩnh hơn Lưu Huyền Đức nhiều, nhiều lắm

XXXVII) Vua Lê Thái Tổ bổ nhiệm 90 võ tướng Công thần, chấp chưởng trong triều và trấn thủ 15 đạo

----------------------------

Một khi ta biết rằng Đại Việt Sử Ký Toàn Thư là quốc sử của nhà Trịnh, chẳng phải của nhà Lê, thì rất dễ thấy rằng Vua Lê Thái Tổ là bậc thánh vương . . .

Dẫn nhập : Đại Việt Sử Ký Toàn Thư là quốc sử của nhà Trịnh, chẳng phải của nhà Lê

Xem

Mục Lục ‘Đại Việt Sử Ký Toàn Thư quốc sử nhà Trịnh’

Dẫn nhập 2: Triều Vua Lê Thái Tổ và Vua Lê Thái Tông là thời Nghiêu Thuấn

Xem

89) Thời thịnh trị hoan lạc ở nước ta là triều Vua Lê Thái Tổ và Vua Lê . . . Thái Tông. Thái Tông chớ chẳng phải Thánh Tông

D) Thời ‘đại định’: Vua Lê Thái Tổ phong thưởng công thần (tiếp theo)

XXXVIII) Nguyễn Trãi rất vinh hạnh vì được liệt vào hàng Công thần Khai quốc

Trong thơ văn, NT xem cuộc gặp gỡ với Vua Lê Thái Tổ là hội phong vân, Nguyễn Trãi rất vinh hạnh vì đã được phong hầu. Ta có thể nói rằng NT đã rất ngạc nhiên vì được liệt vào hàng Công thần Khai quốc !

Chắc là trong những người đầu quân năm 1423, chỉ có Nguyễn Trãi là được phong hầu, được liệt vào hàng Công thần Khai quốc. Cùng với tước hầu, NT cũng nói rằng NT được phong ‘thái ấp’. NT rất vui lòng với tước vị cũa mình và ca tụng Vua Lê Thái Tổ là bậc thánh vương !

XXXIX) Các đại thần rất vui lòng vì được phong thưởng trọng đãi

Các đại thầnrất vui lòng vì được phong thưởng trọng đãi, ta biết được điều này, nhờ lời dụ của Vua Lê Thái Tông, liền sau khi Vua Lê Thái Tổ băng hà. Lời dụ này bàn về công nghiệp củaVua Lê Thái Tổ , tiếng là của Vua Lê Thái Tông, nhưng chắc chắn là do các đại thần soạn ; bởi vì Vua Lê Thái Tông lúc ấy mới 11 tuổi, dẫu rất thông minh, nhưng cũng không dám tự mình bàn về công nghiệp của vua cha.

Do Lời dụ này , ta biết được nhận địnhcủa các đại thần về công nghiệp của Vua Lê Thái Tổ . Lời dụ này bị đục bỏ trong ĐVSKTT, được sưu tập trong Đại Việt Thông Sử của Lê Quí Đôn

Việc đầu tiên được nhắc đến trong Lời dụ này , về sự nghiệp chánh trị của Vua Lê Thái Tổ, là sự phong thưởng công thần. Do đó, ta biết được rằng các đại thần rất vui lòng vì được phong thưởng trọng đãi

XXXX)) Dòng dõi Công thần Khai quốc được đời đời tập ấm làm quan

Luật nhà Lê: Dòng dõi Công thần Khai quốc được đời đời tập ấm làm quan. Luật này có từ lúc nào ? _-Luật này do chính Vua Lê Thái Tổ ban hành, bởi lẽ đọc ĐVSKTT , ta chẳng thấy các vua Lê Thái, Nhân, Thánh Tông ban hành luật này.

(Riêng về Lê Thánh Tông, vua lý tưởng của sử gia đời nay, thì vua lại hạn chế quyền lợi các Công thần

Người phong thưởng lớn, khoan hậu với các Công thần là Vua Lê Thái Tổ

Sau đó là vua Lê Thái Tông và Lê Nhân Tông

(vua Thái Tông có giết Lê Sát và Lê Ngân, nhưng

_Lê Sát có tội, và theo hầu hết các đại thần thời đó, đáng tội chết

_Lê Ngân có tội, và theo một số các đại thần thời Lê Nhân Tông, không đáng tội chết) )

Ngoài ra , Luật này tương tự như lời thề cất trong rương vàng của Vua Lê Thái Tổ , lời thề với nghĩa sĩ Lê Lai.

Vua Lê Thái Tổ có

_-lời thề với nghĩa sĩ Lê Lai, bó buộc các vua Lê sau này phải trọng đãi dòng dõi của nghĩa sĩ

_-ban hành luật: Dòng dõi Công thần Khai quốc được đời đời tập ấm làm quan. (Cũng có thể luật này chỉ là lời hứa của vua, nhưng các vua Lê sau đều thi hành nghiêm chỉnh luật này)

(Lưu ý: ‘tập ấm làm quan’ khác với ‘thế nghiệp làm Lạc tướng’ của nhà Hùng :

‘thế nghiệp làm Lạc tướng’ : cha làm Lạc tướng thì người con trưởng được làm Lạc tướng

‘tập ấm làm quan’ : mới đầu phải làm quan nhỏ, rồi nếu có tài thì được cất nhắc lên.)

XXXXI) Vua Lê Thái Tổ phong thưởng lộc điền

Vua Lê Thái Tổ đã phong thưởng lộc điền_-ruộng thế nghiệp cho công thần, ấn định theo thứ bực khác nhau. Đại Việt Sử Ký Toàn Thư , quốc sử của nhà Trịnh, chỉ chép chiếu chỉ của vua ra lịnh cho đại thần qui định số lượng lộc điền. Còn những xác định sau đó thì bị đục bỏ. Ngược lại sau này, Lê Thánh Tông có phong thưởng ruộng thế nghiệp cho vài công thần(ít hơn số công thần thời Vua Lê Thái Tổ nhiều), thì ĐVSKTT lại ghi tường tận. Mục đích của ĐVSKTT là dè bĩu Vua Lê Thái Tổ, làm cho mọi người có cảm giác là chính trị của vua khá sơ sài, trong khi vua có qui mô chính trị rộng lớn và tường tận

=== ĐVSKTT :

Như người đi đánh giặc thì nghèo, kẻ rong chơi thì giàu. Người đi chiến đấu thì không có một thước, một tất đất mà còn ở những kẻ du thủ du thực, không có ích gì cho nước lại có quá thừa ruộng đất, hoặc đi làm nghề trộm cướp. Thành ra không có ai chịu hết lòng với nước, chỉ ham nghĩa phú quý mà thôi. Nay ra lệnh chỉ cho các đại thần bàn định số ruộng cấp cho quan lại, quân nhân và dân chúng, trong từ đại thần trở xuống, dưới đến người già yếu, mồ côi, góa chồng, đàn ông, đàn bà trở lên, loại nào được cấp bao nhiêu thì tâu lên. ====

Nhận xét :

a)Đoạn văn trên, vua ra lịnh cho đại thần qui định số lượng ruộng cấp cho mọi người : từ quan lại, đến dân chúng, kể cả đến người già yếu, mồ côi, góa chồng

b)Nhờ công trình nghiên cứu của LQĐ (kiểm chứng sắc phong còn giữ lại của dòng dõi công thần) , ta biết rằng NCD, khai quốc công thần, có mặt từ lúc đầu khởi nghĩa, và là một văn nhân, được đến 470 mẫu ruộng.

Do đó, ta có thể đoán rằng các võ tướng đại công thần có hơn 500 mẫu ruộng.

NT (đầu quân năm 1423) được bao nhiêu ? _-có thể ông được khoảng 300, 350 mẫu ruộng.

Còn được 100 mẫu thì chẳng phải là khai quốc công thần.

c) Sau này, Lê Thánh Tông có phong thưởng ruộng thế nghiệp cho công thần :

- công thần cao cấp nhất được 300 mẫu ruộng

- công thần thấp nhất được 100 mẫu ruộng

Lê Thánh Tông phong thưởng kém hơn Vua Lê Thái Tổ nhiều (Nói chung nếu đọc kỹ sử, ta có thể thấy rằng vua Lê Thánh Tông có xu hướng giảm quyền lợi của các công thần)

Còn Vua Lê Thái Tổ phong thưởng công thần rất hậu hĩnh.

XXXXII) Vua Lê Thái Tổ phong đất làm nhà, làm dinh thự ở kinh thành

Vua Lê Thái Tổ có phong đất cho công thần, cho quân nhân Thiết Đột để làm nhà, làm dinh thự ở kinh thành

XXXXIII) Có thể khiếu nại với Thiếu phó Lê văn Linh

Vua Lê Thái Tổ có ra chiếu chỉ rằng những ai nghĩ rằng c

_-có công lao mà bị bỏ sót

_-có công lao nhiều mà được thưởng ít

thì có thể khiếu nại với Thiếu phó Lê văn Linh

XXXXIV) Vua Lê Thái Tổ phong bổng lộc: Công thần ăn lộc một quận, một ấp . . .

Từ năm 1427, Vua Lê Thái Tổ đã định lệ cho Công thần ăn lộc: Công thần ăn lộc một quận, một ấp . . ., tùy theo công lao.

Đây là Vua Lê Thái Tổ phong bổng lộc, khác với việc phong ruộng thế nghiệp cho công thần (các ruộng thế nghiệp này trở thành sở hữu của các công thần)

(Còn Tiếp)

* Lê Anh Chí *.

_____________

Sách tham khảo

Đại Việt Sử Ký Toàn Thư, Sử quan đời Trần và Lê (bị sửa đổi bởi nhà Mạc, nhà Trịnh)

Đại Việt Thông Sử, Lê Quí Đôn

Lam Sơn Thực Lục, Nguyễn Trãi viết theo lời kể của vua Lê Thái Tổ (bị sửa đổi)

Việt Giám Thông Khảo Tổng Luận, Lê Tung

Khâm Định Việt Sử Thông Giám Cương Mục, sử quan triều Nguyễn