Sứ Tàu khen rằng Vua Lê Hiến Tông có tướng
thánh nhân và đối sự nhanh chóng mẫn tiệp...
Lê Anh Chí
__________________________________________
Dàn Bài :
Dẫn nhập : Đại Việt
Sử Kư Toàn Thư là quốc sử của nhà Trịnh,
chẳng phải của nhà Lê
Dẫn nhập : Đời Vua Lê Thái
Tổ , Lê Thái Tông là thời Nghiêu Thuấn
I) Sơ lược về thân thế
vua Lê Hiến Tông
II) Sứ Tàu khen rằng Vua Lê Hiến
Tông có tướng thánh nhân và đối sự
nhanh chóng mẫn tiệp...
III) Tướng
trường thọ :
SAI, Tại sao
IV) Vua Lê Hiến Tông thả
vài trăm cung nữ.
V) Vua Lê Hiến Tông tra xét dân t́nh,
cứu khổn pḥ nguy, nêu gương tiết
nghĩa, liêm khiết...
VI) Vua Lê Hiến Tông
chiêu an bọn trộm cướp Nghệ An, Thuận Hoá
VII) Vua Lê Hiến Tông
để ư đến việc nông tang, trăm họ
sướng khổ ra sao
VIII) Vua Lê Hiến Tông
cho con nuôi quan được tập ấm như con
đẻ
IX) Vua Lê Hiến Tông ra lệnh chỉ
phải theo đúng kỳ hạn mà xét xử án
X) Kết
luận tạm thời về Vua Lê Hiến Tông
(C̣n
tiếp)
__________________________________________
Sứ Tàu Lương Trừ khen rằng Vua Lê Hiến Tông có tướng
thánh nhân và đối sự nhanh chóng mẫn tiệp...
Mục đích của bài này là để khảo sát xem Vua Lê Hiến Tông có phải là vua thánh hay không.
...Và tôi rất kinh ngạc, vui mừng mà nhận ra rằng
Vua Lê Hiến Tông có
thể được xem là thánh vương, hết ḷng
với việc trị nước như Vua Lê Thái Tổ , Lê Thái Tông. Vua đă làm việc nhiều,
rất nhiều, tận
tụy lo cho dân, thương dân, với chánh sách
bậc thánh vương, lại
đối xử ḥa nhă, ngọt ngào với các quan...
vVH = Vua văn hiến = Vua Lê Hiến Tông
ĐVSKTT = Đại Việt Sử Kư
Toàn Thư
NT = NTr= Nguyễn Trăi
Vd= Ví dụ
I) Sơ lược về thân thế vua Lê Hiến
Tông
===== === ĐVSKTT :
Hiến Tông Duệ Hoàng Đế Tên húy là Sanh
lại húy là Huy, là con trưởng của Thánh Tông, ở
ngôi 7 năm, thọ 44 tuổi th́ băng, táng ở Dụ
Lăng. Vua thiên tư anh minh thông tuệ, giữ vận
thịnh trị, thái b́nh, mới trong khoảng 7 năm mà
thiên hạ b́nh yên, xứng đáng là bậc vua giỏi
giữ cơ đồ, thế mà ở ngôi không lâu, đáng
tiếc thay! Mẹ ngài là Trường Lạc Thánh Từ
hoàng thái hậu họ Nguyễn, tên húy là Huyên, người
ở trang Gia Miêu Ngoại, huyện Tống Sơn, là con gái
thứ hai của tặng thái uư Trinh quốc công [Nguyễn]
Đức Trung ... Vua sinh vào ngày mồng 10 tháng 8, năm Tân
Tỵ, Quang Thuận năm thứ 2 [1461]. ... Vua sinh ra, dáng
vẻ thiên tử, mũi cao, mặt rồng, thần thái
trang nghiêm, tươi đẹp khác thường, Thánh Tông
yêu quư lắm. Năm Quang Thuận thứ 3 [1462], tháng 3, sách
lập làm hoàng thái tử. ===== ===
II) Sứ Tàu khen rằng Vua Lê Hiến Tông có tướng thánh nhân và
đối sự nhanh chóng mẫn tiệp...
===== === ĐVSKTT :
Ngày 24, Từ Ngọc đi từ Thị
Cầu đến trạm Lữ Khôi, vua ngự thuyền
Tiểu Quang đến trạm đón tiếp. Khi vua
trở về cung, Trừ ra ngoài cửa trạm đưa
tiễn, bảo Bùi Nhân rằng: "Hôm nay được
thấy quốc vương tuổi đă lớn, thực là tướng thánh nhân,
thực là tướng trường thọ, quả là phúc
lớn của sinh linh phương Nam. Sao mà học rộng và ứng tiếp mọi
việc nhanh chóng, mẫn tiệp đến thế",
cứ trầm trồ khen ngợi măi không thôi. ===== ===
III) Tướng
trường thọ :
SAI, Tại sao
Lương Trừ
cũng nói rằng Vua Lê
Hiến Tông có tướng
trường thọ ;
điều này chắc chắn là SAI. Tại sao Lương Trừ
lại coi tướng SAI
như thế ?
Thiết nghĩ đáp án của câu hỏi này
là :
có lẽ Vua Lê Hiến Tông có tai dài như tai Phật ; khi thấy người có
tai dài như tai Phật , ai
nấy đều nói ‘tướng trường
thọ’. Sự thực là : tai
dài như tai Phật là có
phúc lớn, đối với 90% thiên hạ, phúc lớn này
là trường thọ ! nhưng phúc
lớn này cũng có thể là tướng làm vua ! Vd nhiều vua họ Thác
Bạt có tai dài như tai Phật nhưng chỉ thọ ngoài 30 tuổi !
IV) Vua Lê Hiến Tông thả vài trăm cung nữ.
Sau khi an táng Thánh Tông và
dựng bia, Vua Lê Hiến Tông thả
vài trăm cung nữ :
===== === ĐVSKTT :
...Ngày Giáp Tuất, mồng 8,
quan tài của Thánh Tông Thuần Hoàng Đế rước
về đến Lam Kinh. Đến ngày Giáp Ngọ 28, an
táng vào bên tả Vĩnh Lăng ở Lam Sơn, gọi là
Chiêu Lăng. Trước đó, Lễ quan tâu xin dựng
bia, khắc minh để tỏ rơ sự nghiệp của
tiên đế cho đời sau. Vua khen lời tâu là
phải, sai Đông các đại học sĩ kiêm Quốc
tử giám tế tửu Thân Nhân Trung, Lễ bộ
thượng thư kiêm Đông các đại học sĩ
Đàm Văn Lễ, Đông các đại học [3a] sĩ
Lưu Hưng Hiếu soạn văn bia. Ngày hôm ấy, vua
sai nữ quan và nữ sử 10 người đưa linh
cữu vào an táng xong rồi ra.
Thả vài trăm cung nữ. ===== ===
Chú Thích, Nhận xét :
_-đây là hành động hiệp
nghĩa của Vua Lê Hiến Tông :
thả vài trăm cung nữ ; hành động giống như
những anh-hùng trong Tiểu thuyết kiếm hiệp
_-cũng có nghĩa là Lê Thánh Tông có nhiều phi tần (Vũ Quỳnh
nói Lê Thánh Tông có ‘nhiều
phi tần quá’), trong khi hầu hết các vua Lê chỉ có lèo
tèo vài phi tần !
_-không rơ trong những cung nữ
được thả có những cung phi không ? có lẽ có ...
V) Vua Lê Hiến Tông tra xét dân t́nh, cứu khổn pḥ
nguy, nêu gương
tiết nghĩa, liêm khiết...
===== === Đại Việt Sử Kư
Toàn Thư :
Sai
sứ đi khắp bốn phương, truy xét những
người nghèo túng, già yếu c̣n trong quân ngũ th́ cho
về, những người chịu thuế khoá và phục
dịch công tŕnh quá nặng th́ giảm nhẹ cho; tha
những kẻ lầm lỡ, xét rơ người oan
khuất, bổ dùng kẻ mất chức, khen
thưởng người có công; tha nợ thuế, nới
h́nh phạt, nêu gương người tiết nghĩa,
giúp đỡ kẻ côi cút, người đói nghèo, cất
nhắc người liêm khiết, tiến cử bậc
hiền tài, trong ngoài ai cũng
thoả ḷng.
Vua ở Đông cung 36 năm, đức
hạnh, học nghiệp ngày càng tăng tiến, tiếng
nhân hiếu nổi lên khắp trong nước, cho nên chính
sự bước đầu đă tốt đẹp,
khả quan. ===== ===
Chú Thích, Nhận xét :
_-Vua Lê Hiến Tông tra xét dân t́nh,
cứu khổn pḥ nguy, nêu gương tiết
nghĩa, liêm khiết...Lập
lại :
truy xét những người nghèo túng,
già yếu c̣n trong quân ngũ th́ cho về, những
người chịu thuế khoá và phục dịch công tŕnh
quá nặng th́ giảm nhẹ cho; tha những kẻ lầm
lỡ, xét rơ người oan khuất, bổ dùng kẻ
mất chức, khen thưởng người có công; tha
nợ thuế, nới h́nh phạt, nêu gương
người tiết nghĩa, giúp đỡ kẻ côi cút,
người đói nghèo, cất nhắc người liêm
khiết, bậc hiền tài
_-Đây cũng là những hành
động hiệp nghĩa của Vua Lê Hiến Tông ; hành
động giống như những anh-hùng trong Tiểu
thuyết kiếm hiệp
_-Đây là những hành động thánh
vương của Vua Lê Hiến Tông
_-Vua Lê Hiến Tông thiên
tư anh minh thông tuệ, lại đă trưởng thành
từ lâu, nên mới lên ngôi đă có chánh sách bậc thánh
vương !
VI) Vua Lê Hiến Tông chiêu an bọn trộm cướp Nghệ An,
Thuận Hoá
===== === ĐVSKTT :
Trong hạt Nghệ An, Thuận Hoá, bọn
trộm cướp đều nổi lên, quận bên
cạnh đánh dẹp không yên được. Vua ra sắc
lệnh cho quan có trách nhiệm, triệt bỏ hết toán
lính đi tiễu bắt, chiêu
an phủ dụ cho chúng ra thú tội trở lại
nghề nghiệp cũ . ===== ===
Chú Thích, Nhận xét :
Bậc nhân quân hễ chiêu
an được th́ chiêu an, chỉ dùng binh khi vạn
bất đắc dĩ
VII) Vua Lê Hiến Tông để ư đến việc nông tang, trăm họ sướng
khổ ra sao
===== === ĐVSKTT :
Vua xem sổ tiền thóc của Hộ tào dâng
lên và hỏi [3a] các quan tả hữu, biết
được t́nh trạng dự trữ của nhà
nước và tư nhân. Từ đấy lại càng
để ư đến việc nông tang, tự tay viết
sắc lệnh sai các quan thừa hiến, phủ, huyện
đi tuần hành khuyên bảo nhân dân đắp đê
điều, đào ng̣i lạch, khơi bờ ruộng,
để pḥng hạn, lụt. Lại sai triều thần
đi kiểm tra, xem xét
những việc đó. Mỗi xă đặt một
người xă trưởng hay thôn trưởng chuyên trông nom việc nông tang,
lại đem xă quân và nông trưởng đi đốc
thúc. Quan bên ngoài ai có việc về Kinh và sứ của
triều đ́nh từ ngoài trở về, vua đều cho
gọi vào hỏi về mùa
màng được hay mất, trăm họ sướng
khổ ra sao. C̣n lính ở thợ đến phiên th́ cứ
theo lệ trước, tháng 6, tháng 10 chia một nửa
về làm ruộng. ===== ===
Chú
Thích, Nhận xét :
_-nước nông nghiệp, cho nên vua ‘khuyên
bảo nhân dân đắp đê điều, đào ng̣i
lạch, khơi bờ ruộng, để pḥng hạn,
lụt. Lại sai triều thần đi kiểm tra, xem xét những việc đó’
_-Vua Lê Hiến Tông tận tụy lo cho
dân, nên vua ‘...hỏi
về mùa màng được hay mất, trăm họ
sướng khổ ra sao’
Vua Lê Hiến Tông, thật là : yêu
thương trăm họ, ưu ái thần dân !
VIII) Vua Lê Hiến Tông cho con nuôi quan được tập ấm
như con đẻ
===== === ĐVSKTT :
Ngày 16, có chiếu quy định rằng các
quan trong ngoài, người nào không có con mà nuôi con nuôi,
đều chiếu theo chức phẩm, cho được
tập ấm bổ quan như con đẻ===== ===
Chú
Thích, Nhận xét :
Vua Lê Hiến Tông
để ư cả đến những người không có
con phải nuôi con nuôi...
IX) Vua Lê Hiến Tông ra lệnh chỉ phải theo đúng kỳ
hạn mà xét xử án
===== === ĐVSKTT :
Tháng 8, ngày 22, ra sắc dụ cho H́nh bộ,
Đ́nh uư ty và các quan xét xử án kiện trong ngoài rằng:
Việc dùng h́nh ngục quan hệ tớI sinh mệnh của
dân, sử dụng đạo th́ dân thoả ḷng, xử trái
đạo th́ dân chịu hại. Cho nên lời Tượng của Kinh Dịch rất
răn việc chậm xử án , Kinh Thư rất xem
trọng việc xét trong tù . Thế th́, trong việc tra xét,
xử án, há có thể
được phép tŕ hoăn sao! Kể từ nay về sau,
H́nh bộ, Đ́nh uư ty và các quan xét xử án kiện trong
ngoài, hễ thấy những án nào c̣n nghi ngờ, khó xử,
cũng đều phải theo đúng kỳ hạn mà xét
xử cho xong. Nếu có ai dám để chậm trễ quá
kỳ hạn, th́ đến cuối mỗi năm, quan
phụ trách cùng H́nh bộ, Đề h́nh giám sát ngự
sử, Thanh h́nh hiến sát sứ ty phải kiểm tra tâu
hặc lên để trị tội theo pháp luật. Nếu
lấy t́nh riêng dung túng, không biết tra xét tâu lên, th́ cho người có việc kêu lên,
đường quan ngự sử đài và thể sát xá nhân
xét thực làm bản tâu lên để trị tội. Các
quan kể trên không chịu làm đúng lư th́ cho người bị hại tâu rơ thực t́nh
sẽ trị tội họ theo luật pháp===== ===
X) Kết luận tạm
thời về Vua Lê Hiến Tông
Trên đây là những việc làm
của Vua Lê Hiến Tông vào
năm Cảnh Thống thứ 1 [1498] , và không phải là
toàn bộ việc làm của Vua vào năm
ấy ! Cho thấy là Vua đă làm việc nhiều, rất nhiều, tận tụy lo cho dân, thương dân. Vua Lê
Hiến Tông có thể được xem là thánh
vương, hết ḷng với việc trị nước
như Vua Lê Thái Tổ , Lê Thái Tông.
Kết luận tạm thời về
Vua Lê Hiến Tông : vua là minh quân, bậc minh quân rất
cao cấp, gần như là thánh vương,
có thể được xem là thánh vương...
(C̣n
tiếp)
*
*
* Lê Anh Chí *.
_____________
Sách tham khảo :
Đại
Việt Sử Kư Toàn Thư, Sử quan đời Trần
và Lê (bị sửa đổi bởi nhà Mạc, nhà
Trịnh)
Đại
Việt Thông Sử, Lê Quí Đôn
Lam
Sơn Thực Lục, Nguyễn Trăi viết theo lời
kể của vua Lê Thái Tổ (bị sửa đổi
bởi nhà Mạc, nhà Trịnh)
B́nh Ngô
Đại Cáo, vua Lê Thái Tổ (Nguyễn Trăi soạn
văn) (có thể bị sửa đổi)
Việt Giám Thông
Khảo Tổng Luận, Lê Tung
Việt sử Tiêu án, Ngô Th́ Sĩ
Dư
Địa Chí, Nguyễn Trăi (bị sửa đổi)
Đại
Việt Sử Lựơc, tác giả khuyết danh
(thời Trần Phế Đế)
Khâm Định Việt Sử Thông Giám
Cương Mục, sử quan triều Nguyễn
Hoàng Lê nhất thống chí , Ngô gia văn phái
Lịch
triều hiến chương loại chí, Phan Huy Chú
An Nam Chí Lược,
Lê Tắc (Nguyễn Tắc)
Việt
Nam Sử Lược, Trần Trọng Kim
Các nhà khoa bảng Việt nam, Ngô Đức
Thọ (chủ biên), Nguyễn Thúy Nga, Nguyễn Hữu Mùi
Việt Nam Văn Học Sử Yếu,
Dương Quảng Hàm
Nguyễn Trăi Toàn Tập, Mai Quốc Liên,
Nguyễn Quảng Tuân, Nguyễn Khuê, Kiều Thu Hoạch
Đông
Châu Liệt Quốc
Hán
Sở Tranh Hùng
Sử Kư , Tư Mă Thiên
Tam Quốc Chí Diễn Nghĩa, La Quán Trung,
dịch giả Tử Vi Lang
Tôn Tử Binh Pháp, Tôn Tử
Ngô Tử Binh Pháp, Ngô
Khởi
Thái Công Binh Pháp
Điểm
Huyệt và Giải Huyệt, Lư Bảo Sơn
Bí Pháp
Tu Luyện Nội Công (Thiếu Lâm Công Phu), Trần Tiến
Nội
Đan, Lê Thành biên dịch
Đông
Châu Liệt Quốc
Hán
Sở Tranh Hùng
Sử
Kư , Tư Mă Thiên
Tam
Quốc Chí Diễn Nghĩa, La Quán Trung, dịch giả
Tử Vi Lang
Tiểu thuyết kiếm hiệp :
Anh Hùng Xạ Điêu, Kim Dung
Thần Điêu Hiệp Lữ, Kim Dung
Ỷ Thiên Đồ Long Kư, Kim Dung
Tiểu Lư Phi Đao, Cổ Long
Huyết Tâm Lệnh, Cổ Long
Long Hổ Phong Vân, Cổ Long
Bạch hổ Tinh quân, Ưu Đàm Hoa
Giang Hồ Mộng Kư, Ưu Đàm Hoa
Tần Nhương Thư, Ưu Đàm Hoa
*
*
TrangNhà LêAnhChí www.LeAnhChi.com
Mục Lục Vua Lê Thái
Tổ là thánh vương
Mục
Lục ‘Đại Việt Sử Kư Toàn Thư là quốc sử nhà Trịnh’
Mục Lục Vua Lê Thái
Tổ giỏi hơn Gia Cát Lượng
Mục Lục Vua Lê Thái Tổ không hề giết hại công
thần
Mục
Lục Danh Tướng của vua Lê
Thái Tổ
Mục Lục Những
sai lầm của Trần Trọng Kim trong VNSL
------------------------------------------------------------------------
* ViệtSử, Văn 1 * ViệtSử,
Văn 2 * ViệtSử, Văn 3 * ViệtSử, Văn 4 * Thơ *
------------------------------------------------------------------------
* Trang Chính * Bài
mới LêAnhChí * Bài
mới Kiến Tánh * ML_ViệtSử,Văn *
--------------------------------------------------------------------------
* Mục Lục * Nối kết Phật Pháp * Lê Gia * Nối
kết Văn Học * Bài Xưa * Hộp
Thư *
------------------------------------------------------------------------------------------
*
Liên Kết
TrangNhà
Kiến Tánh:
*
Trang Chính
* M
ụ c L ụ c * Luận
1 * Luận 2 * Thơ
1 * Thơ 2