Quan phục hầu Nguyễn Trãi là công thần thứ 80-93 ( triều vua Lê Thái Tổ )

( Công thần bậc nhất có mặt từ năm 1418, bậc nhì 1420, bậc ba 1421, bậc thứ tư 1422 . . . )

( Nguyễn Trãi đầu quân năm 1423, đáng lẽ chẳng được phong hầu ! )

( Nguyễn Trãi có công lao là nhờ vào . . . lòng nhân của vua Lê Thái Tổ: nhà vua không muốn dụng binh . . . )

Lê Anh Chí

__________________________________________

Dàn Bài :

I) Năm 1428, Nguyễn Trãi được phong làm Quan phục hầu , do đó được xác nhận là công thần

II) Quan phục hầu là tước hầu áp chót

III) Năm 1429, khắc biển ngạch công thần, chỉ khắc thôi (công thần đều đã được phong tước năm 1428 ).

IV) Quan phục hầu Nguyễn Trãi là công thần thứ 80-93

V) Ba lần mộ binh lớn đầu tiên của vua Lê Thái Tổ: năm 1420, 1421, 1422 và những đại thắng sau đó

VI) Công thần bậc nhất có mặt từ năm 1418, bậc nhì 1420, bậc ba 1421, bậc thứ tư 1422 . . .

VII) Nguyễn Trãi đầu quân năm 1423, đáng lẽ chẳng được phong hầu

VIII) Nguyễn Trãi có công lao là nhờ vào lòng nhân của vua Lê Thái Tổ: nhà vua không muốn dụng binh . . .

__________________________________________

NT = ông Nguyễn Trãi

TNH = ông Trần Nguyên Hãn

ĐVSKTT = Đại Việt Sử Ký Toàn Thư

I) Năm 1428, Nguyễn Trãi được phong làm Quan phục hầu , do đó được xác nhận là công thần

Sau khi bình định và trước khi lên ngôi, năm 1428, Vua Lê Thái Tổ phong thưởng cho :

_quân nhân Thiết Đột

_các công thần

Nguyễn Trãi được phong làm Quan phục hầu , điều này hàm ý rằng ông được xác nhận là công thần

II) Quan phục hầu là tước hầu áp chót

Thuận Thiên năm đầu (1428), NT được phong làm Quan phục hầu . Đây là tước hầu áp chót.

Các tước hầu mà vua Lê Thái Tổ phong cho các công thần là :

1) Huyện thượng hầu

2) Á thượng hầu

3) Hương thượng hầu

4) Đình thượng hầu

5) Huyện hầu

6) Á hầu

7) Quan nội hầu

8) Quan phục hầu

9) Trước phục hầu

III) Năm 1429, khắc biển ngạch công thần, chỉ khắc thôi (công thần đều đã được phong tước năm 1428 )

Năm 1429, khắc biển ngạch công thần, mục đích là để lưu lại tên tuổi công thần cho hậu thế.

Các công thần đều đã được phong tước năm 1428 nên chỉ khắc biển ngạch thôi

IV) Quan phục hầu Nguyễn Trãi là công thần thứ 80-93

Quan phục hầu Nguyễn Trãi là công thần thứ 80-93 (từ công thần thứ 80 đến công thần thứ 93)

Trong bảng biển ngạch công thần của ĐVSKTT, Lê Trãi là công thần thứ 37. Nhưng vị công thần thứ 37 chắc là Trần Trãi. Bởi vì :

1) Nghĩa quân Lam Sơn có một người tên là Trần Trãi. Ông này đầu quân trước NT , có thể có mặt ngay từ đầu, có thể có dự hội thề Lũng Nhai . Vì lý do được mang quốc tính nên hai ông Trần Trãi, Nguyễn Trãi, đều gọi là Lê Trãi.

2) công thần thứ 37 có tước Á Hầu. Á Hầu hơn Quan Phục Hầu hai bực, và NT được phong làm Quan phục hầu.

Nhắc lại, đây chỉ là khắc bảng biển ngạch công thần, không phải là phong thưởng. Tước của công thần đều đã có sẵn từ năm trước, chỉ khắc thôi.

Ta phải tìm hạng của NT trong những người tước Quan phục hầu .

{{ ĐVSKTT :

Á hầu 26 người là bọn Lê Lạn, Lê Trãi. Quan nội hầu 16 người là bọn Lê Thiệt, Lê Chương. Quan phục hầu 16 người là bọn Lê Cuống, Lê Dao. Thượng trí tự Trước phục hầu 4 người là bọn Lê Khắc Phục, Lê Hài. }}

Vì trên Á Hầu có 35 người, cho nên

_trên Quan phục hầu là 35+26+16 = 77 người

_do đó Lê Cuống, Lê Dao là công thần thứ 78, 79

_ông NT giỏi lắm là công thần thứ 80 và tệ lắm là công thần thứ 93

V) Ba lần mộ binh lớn đầu tiên của vua Lê Thái Tổ: năm 1420, 1421, 1422 và những đại thắng sau đó

Xem bài

Năm Tý (1420): chiến thắng quan trọng nhất của Vua Lê Thái Tổ

( Từ đại thắng Thi Lang (cuối năm1420) đến đại thắng Sách Khôi (1-1423) )

1) Cuộc mộ binh đầu tiên của vua Lê Thái Tổ : năm 1420 và đại thắng Thi Lang

a) Mộ binh

Trước năm 1418, vua ta chỉ lén lút chiêu hiền đãi sĩ, chưa từng mộ binh _vì bị giặc Minh giám sát gắt gao. Từ khi dấy binh, bị 5 vạn quân Minh truy sát, vua Lê Thái Tổ cũng chẳng có cơ hội mộ binh thật sự.

Cuối năm 1419, khắp nơi trong nước ta, nghĩa quân nổi dậy đánh quân Minh, có những đạo nghĩa quân có lực lượng lớn, tiến đánh cả thành Đông Đô. Giặc Minh bận việc chinh chiến với những cuộc nổi dậy này, nhờ thế mà trong mười tháng đầu năm Tý (1420), Vua Lê Thái Tổ có thể mộ binh luyện binh

Vua ta chỉ cần mộ binh 10 tháng, đã có lực lượng đáng kể có thể khai triển địa bàn hoạt động.

b) Đại thắng : Vua Lê Thái Tổ phục kích và đại thắng hơn 10 vạn quân Minh, ở Thi Lang

Đây là lần đầu tiên ta thắng 10 vạn quân địch. 10 vạn quân là một lực lượng rất đáng kể _ngay với địa bàn hoạt động ở bên Tàu

_Vẫn dùng phục kích, nhưng chiến thắng này khác hẳn : hai năm đầu, vua ta mai phục thắng hoài, nhưng thắng rồi , phải lẫn trốn vì quá ít quân (mấy trăm quân) ; lần này quân ta truy sát địch. Quân địch tan tác chạy dài.

Chiến thắng Thi Lang này là biến đổi lớn, bước ngoặc trong cuộc khởi nghĩa. Trước kia, tướng sĩ quân lính theo vua vì tin rằng nhà vua sẽ thành công. Từ lúc này mọi người trong quân Lam Sơn đều nghĩ rằng nhà vua sẽ thành công. (Vì lúc đó đã đại thắng hơn 10 vạn quân Minh , thì với quân số càng ngày càng nhiều , trong tương lai chắc chắn sẽ thành công)

c) Chính ra, vua ta chỉ có cơ hội độc nhất này để mộ binh luyện binh và chỉ có 10 tháng ; vì tháng 10 năm đó (Canh Tý, 1420), Lý Bân đã đem hơn 10 vạn binh đến đánh. Trong khi chinh chiến với những cuộc nổi dậy, Lý Bân thừa biết là vua ta đang mộ binh , do đó vừa rảnh tay, hắn đã đem hơn 10 vạn binh đến đánh _và cho rằng với quân ô hợp kia, Vua Lê Thái Tổ chẳng thể nào chống lại.

d) Lý Bân là tướng tài, vừa mới đánh tan tác chạy dài tất cả những đạo nghĩa quân của dân Việt ta, nhưng khi đánh nhau với Vua Lê Thái Tổ thì bị thua tơi bời hoa lá

Vua Lê Thái Tổ phục kích và đại thắng hơn 10 vạn quân Minh của Lý Bân, ở Thi Lang ; (Vua Lê Thái Tổ là bậc kỳ tài trong thiên hạ, với quân ô hợp mới mộ kia đã có thể đại thắng hơn 10 vạn quân Minh)

e) Vua ta lại thừa thắng xông lên, thiết lập đồn binh ở Ba Lẫm, tức là chiến tuyến ở Lỗi Giang.

g) Cuộc mộ binh đầu tiên của vua Lê Thái Tổ năm 1420 này là cuộc mộ binh quan trọng nhất của ta và đại thắng Thi Lang là chiến thắng quan trọng nhất. Nếu ta không có đại thắng Thi Lang này, thì Lý Bân đã tiêu diệt được nghĩa quân Lam Sơn.

Tôi ước lượng số quân vua dùng để đánh trận Thi Lang là 2 vạn, tổng số quân ta lúc ấy là 2 vạn rưởi. Vua ta để 5000 quân giữ các căn cứ

_Mường Thôi , Mường Nanh

_Lam Sơn

_Lư Sơn

_Chí Linh

2) Cuộc mộ binh năm 1421 và đại thắng hơn 10 vạn binh Trần Trí ( hai lần). Liền sau đó, Vua Lê Thái Tổ đại thắng 3 vạn quân Ai Lao dù bị đánh úp thình lình (Ai Lao bội nghĩa đồng minh)

3) Cuộc mộ binh năm 1422 và đại thắng Sách Khôi vào cuối năm Nhâm Dần (đầu năm 1423).

Vua Lê Thái Tổ dùng mưu ‘‘đặt mình vào tử địa’’ đại thắng liên quân Minh-Lào ở Sách Khôi (mưu ‘‘đặt mình vào tử địa’’ chớ chẳng phải là vua ta vị vây khốn, như các các sử gia Việt xưa nay hiểu lầm)

VI) Công thần bậc nhất có mặt từ năm 1418, bậc nhì 1420, bậc ba 1421, bậc thứ tư 1422 . . .

Rất dễ thấy thứ bực Công thần, trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn

1) Công thần bậc nhất có mặt từ lúc đầu khởi nghĩa (năm 1418 )

Các võ tướng Lam Sơn phải dày công gian khổ, anh dũng chiến đấu. Nhất là hai năm đầu, mỗi trận đánh là cả một tranh đấu vĩ đại : vua Lê chỉ có mấy trăm quân lính, mà giặc Minh đem 5 vạn quân đến đánh. Mặc dầu vua Lê mưu mẹo mai phục thần kỳ, nhưng với số quân ít ỏi, các tướng phải bản thân võ nghệ cao cường và anh dũng tuyệt luân, ở mỗi trận đánh.

Ngoài ra, các võ tướng theo vua từ lúc đầu là những kẻ có khí phách anh hùng : dám theo vua Lê, với lực lượng vỏn vẹn có mấy trăm quân lính, để chống lại đế quốc hùng mạnh nhất thế giới thời bấy giờ (nhà Minh khi đó là đang hồi cường thịnh nhất).

Công lao bậc nhất về tay các võ tướng Lam Sơn có mặt từ lúc đầu khởi nghĩa (năm 1418 )

Các văn nhân như Lê Văn Linh cũng được kể là Công thần bậc nhất dù công lao phải nói là kém hơn các võ tướng (Triều vua Vua Lê Thái Tổ, các võ tướng làm quan to hơn văn thần thì đúng quá rồi : họ phải chiến đấu cực kỳ gian khổ ). Các văn nhân cũng chứng tỏ Khí phách anh hùng: văn nhân trói gà không chặt mà dấn thân, thật nguy hiểm hơn các võ tướng nhiều.

Các Công thần bậc nhất này có công khoảng hai mươi lần nhiều hơn những người đến đầu quân năm 1423

2) Công thần bậc nhì có mặt từ năm 1420 và trước đại thắng Thi Lang

_Cuộc mộ binh đầu tiên của vua Lê Thái Tổ năm 1420 này là cuộc mộ binh quan trọng nhất của ta ( từ số quân mấy trăm lên số quân khoảng 2 vạn rưởi.)

_đại thắng Thi Lang là chiến thắng quan trọng nhất (đại thắng hơn 10 vạn quân Minh của Lý Bân).

Do vì đại thắng Thi Lang là chiến thắng quan trọng nhất nên những người đầu quân trước đại thắng Thi Lang là có công to.

Sau đại thắng Thi Lang, vua Lê Thái Tổ tiếp tục chiến đấu với giặc ở Lỗi Giang và tiếp tục mộ binh luyện binh. Những chiến thắng trong hai năm sau đó cũng rất quan trọng và do đó công thần được xếp hạng theo thời điểm trước các chiến thắng quan trọng này.

3) Công thần bậc ba có mặt từ năm 1421 và trước hai lần đại thắng Trần Trí

4) Công thần bậc thứ tư có mặt từ năm 1422 và trước đại thắng Sách Khôi

VII) Nguyễn Trãi đầu quân năm 1423, đáng lẽ chẳng được phong hầu

Như phần trên đã nói, 5 năm đầu của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn :

_2 năm đầu cực kỳ gian khổ

_3 năm sau có 3 lần mộ binh quan trọng nhất tương ưng với mấy đại thắng quan trọng nhất , mỗi trận thắng hơn 10 vạn quân Minh

Các Công thần bậc nhất đến Công thần bậc thứ tư đã xuất hiện , trong 5 năm đầu của cuộc khởi nghĩa.

Nguyễn Trãi đầu quân năm 1423, năm thứ sáu, đáng lẽ chẳng được phong hầu _vì khó lòng có chút công lao, cùng dự phần vào các công thần trên.

VIII) Nguyễn Trãi có công lao là nhờ vào lòng nhân của vua Lê Thái Tổ: nhà vua không muốn dụng binh . . .

Vua Lê Thái Tổ rất nhân từ, nhà vua xem việc dụng binh là vạn bất đắc dĩ. Đây là đặc điểm ưu việt của vua ta. Vua Lê Thái Tổ là bậc kỳ tài trong thiên hạ, một thiên tài quân sự có một không hai _nhưng lại không thèm dương danh bằng chiến công.

Vua Lê Thái Tổ không muốn dụng binh, vua ta vây hãm thành mà không cố tình đánh hạ thành (trừ thành Xương Giang). (Cụ thể là nếu cố đánh hạ những thành kiên cố, tất phải chết rất nhiều chiến sĩ của quân Thiết Đột của vua).

Cho nên , vua ta sai Nguyễn Trãi viết thư dụ hàng, trong khi tiếp tục vây hãm thành, làm quân trong thành khốn đốn.

Cuối cùng các thành lần lượt ra hàng (dù vua ta phải đợi cũng khá lâu)

Vua Lê Thái Tổ tuyên dương công ‘viết thư dụ hàng’ này của NT. Cho nên, NT trở thành công thần dù đầu quân năm 1423

Cho nên,

Nguyễn Trãi được phong hầu

Do đó, có thể nói rằng NT có công lao là nhờ vào lòng nhân của vua Lê Thái Tổ: nhà vua không muốn dụng binh . . .

*

*

* Lê Anh Chí *.

_____________

Sách tham khảo

Đại Việt Sử Ký Toàn Thư, Sử quan đời Trần và Lê Trịnh

Đại Việt Thông Sử, Lê Quí Đôn

Lam Sơn Thực Lục, Nguyễn Trãi viết theo lời kể của vua Lê Thái Tổ (bị sửa đổi)

Khâm Định Việt Sử Thông Giám Cương Mục, sử quan triều Nguyễn

Hoàng Lê nhất thống chí , Ngô gia văn phái

Lịch triều hiến chương loại chí, Phan Huy Chú

Việt Nam Sử Lược, Trần Trọng Kim

Đông Châu Liệt Quốc

Hán Sở Tranh Hùng

Sử Ký , Tư Mã Thiên

Tam Quốc Chí Diễn Nghĩa, La Quán Trung, dịch giả Tử Vi Lang

Các nhà khoa bảng Việt nam, chủ biên Ngô Đức Thọ

Việt Nam Văn Học Sử Yếu, Dương Quảng Hàm

Tôn Tử Binh Pháp, Tôn Tử

Ngô Tử Binh Pháp, Ngô Khởi

Thái Công Binh Pháp

*

*

Trang Nhà Lê Anh Chí

-----------------------------------------------

* Trang Chính * Việt Sử, Văn Học * Thơ *

-----------------------------------------------------------

* Mục Lục * Bài mới LêAnhChí * Bài mới Kiến Tánh *

-----------------------------------------------------------

* Nối kết Phật Pháp * Lê Gia * Nối kết Văn Học *

-------------------------------------------------------