Trần Nguyên Hăn không thể tự ḿnh khởi
nghiệp
Lê Anh Chí
__________________________________________
Dàn Bài :
I) Ḍng dơi Trần Quang Khải
II) Trần nguyên Đán liên kết
với Hồ Quí Ly
III) Trần Thúc Dao làm quan cho giặc
Minh
IV) Họ Trần nhưng mất ḷng
dân
V) Không có lực lượng
VI) Trần Nguyên Hăn không thể tự
ḿnh khởi nghiệp
VII) Lưu lạc giang hồ với
Nguyễn Trăi
VIII) Yết kiến vua Lê ở Lỗi
Giang với tên giả
IX) Danh tiếng tốt hoàn toàn nhờ
vào việc pḥ tá Lê Thái Tổ
X) Độ lượng vua Lê
__________________________________________
V́ Trần Nguyên Hăn là ḍng dơi nhà
Trần, nhiều người thời nay cho rằng
Trần Nguyên Hăn pḥ tá vua Lê là một hân hạnh lớn lao
cho Lê Thái Tổ.
Sự thực th́ ngược lại,
bởi v́ :
1) Trần nguyên Đán liên kết
với Hồ Quí Ly
2) Trần Thúc Dao làm quan cho giặc Minh
Trần Nguyên Hăn là ḍng dơi nhà Trần
nhưng ḍng dơi nhàTrần này không tốt !
Ngược lại, Vua Lê Thái Tổ có
Độ Lượng lớn lao. . .
I) Ḍng dơi Trần Quang Khải
Trần Nguyên Hăn là ḍng dơi Trần Quang
Khải, con Trần Thái Tông.
Trần Thái Tông có ít nhất 4
người con trai : Hoảng (Thánh Tông), Quang Khải ,
Ích Tắc, Nhật Duật.
Ngoài ra , Thái Tông Trần Cảnh c̣n có
một ngưới con hờ. Số là Thái Tông cướp
vợ của anh (Trần Liễu), bà Thuận thiên lúc
đó đang có thai 3 tháng. Sau, bà sinh ra một người
con trai, Trần Cảnh nuôi làm con, với danh phận là con
cả của Trần Cảnh , nhưng lại đặt
tên là Quốc Khang để khẳng định rằng QK
là con Trần Liễu, v́ con Trần Liễu đều
lấy tên đệm là Quốc. Nhưng ngôi vua về tay
Hoảng là con thật của Trần Cảnh.
Ḍng dơi Trần Quang Khải ,
đến cuối đời Trần là Trần Nguyên
Đán. Trần Nguyên Hăn là cháu nội hay chắt của
vị này (Theo sử sách xưa nay, th́Trần Nguyên Hăn là cháu
nội , nhưng theo một gia phả trên Trang VN Gia Phả
th́ là chắt). Ông Trần Nguyên Hăn là con hay cháu nội
của Trần Thúc Dao.
II) Trần nguyên Đán liên kết
với Hồ Quí Ly
Việt Nam Sử Lược, Trần
Trọng Kim :
{{ 4. Nghệ Tông Thất Chính.
Vua Nghệ Tông tuy giữ
quyền chính trị, nhưng việc ǵ cũng
do ở Lê Quư Ly. Triều
đ́nh th́ chỉ có mặt
xu nịnh, người nào cũng
chỉ lo lấy thân mà
thôi, việc nước an nguy thế nào không
ai lo nghĩ đến. Những người tôn thất như Trần Nguyên Đán thấy quốc chính ră rời, xin
về trí sĩ. Một hôm Thượng hoàng đến thăm bàn đến hậu sự, Nguyên Đán tâu rằng: " Xin bệ hạ thờ nhà Minh như
cha, yêu nước Chiêm Thành như con, th́ quốc gia sẽ không
việc ǵ, mà lăo thần
chết cũng không hẩm !" Ấy là chỉ bàn những chuyện làm tôi
tớ mà thôi, chứ không có chí
muốn cho nước ḿnh cường thịnh. Nguyên Đán biết rằng Quư Ly sau
này tất cướp ngôi nhà
Trần, bèn kết làm thông
gia, v́ thế cho nên
sau ḍng dơi nhà Trần
chết cả, duy chỉ có
con cái nhà Nguyên Đán được phú quư
mà thôi.
Nghệ Tông Thượng Hoàng th́ cứ
mờ mịt, không biết ai trung ai nịnh, vẫn tưởng là Lê Quư Ly
hết ḷng với nhà vua,
bèn cho Lê
Quư Ly gươm
và cờ có chữ đề rằng:
"Văn Vơ Toàn Tài, Quân Thần
Đồng Đức".
Lê Quư Ly
làm thơ nôm dâng tạ.
}}
Nhận xét:
1)Trần nguyên Đán liên kết
với Hồ Quí Ly
2)Trần nguyên Đán chẳng phải
người hiền, chỉ lo cho sự an nguy của
bản thân và con cái mà thôi
III) Trần Thúc Dao làm quan cho giặc
Minh
{{
[Giản Định Đế]
Giết bọn nguỵ quan Trần
Thúc Dao, Trần Nhật Chiêu và thuộc hạ hơn 500
người. Trước đây, người Minh
lấy tôn thất họ Trần là Trần Thúc Dao (là con
Trần Nguyên Đán) giữ đất Diễn Châu, cựu
tướng quân Trần Nhật Chiêu giữ đất
Nghệ An. Đến đây, vua [Giản Định] lên
ngôi, v́ họ không đón rước trước nên bị
giết.
Sử thần Ngô Sĩ
Liên nói: Thiên hạ đại loạn, nhân dân Nghệ An,
Diễn Châu biết [9b] ai là chân chúa. Thúc Dao là con
người tôn thất, Nhật Chiêu là tướng quân
cũ, nhận quan tước của nhà Minh, giữ
đất, trị dân, dân không theo có được không? Giết
Thúc Dao và Nhật Chiêu là phải, c̣n bọn thuộc hạ
nên vỗ về mà dùng, th́ chúng không cảm kích ơn
đức đó hay sao? Thế là lại giết nhiều
như vậy, sao gọi là quân nhân nghĩa
được? Xem như Lê Tiệt và Lê Nguyên Đỉnh
nhầm họp quân ở Hát Giang, mưu đánh úp Trùng Quang
Đế, mà Trùng Quang Đế chỉ giết có Tiệt
Đế và Nguyễn Đỉnh thôi, c̣n đều tha
cả, so với Giản Định Đế th́
đằng nào hơn?
}}
Nhận xét:
1) Trần Thúc Dao làm quan cho giặc Minh
2) Giản Định Đế
giết thuộc hạ Trần Thúc Dao, Trần Nhật
Chiêu hơn 500 người.
IV) Họ Trần nhưng mất ḷng
dân
Có nhiều loại ḍng dơi nhà Trần.
Trần Nguyên Hăn ḍng dơi nhà Trần
nhưng ḍng dơi nhàTrần này không được ḷng dân.
Bởi v́ :
1)Trần nguyên Đán liên kết
với Hồ Quí Ly.
Dân ta thời đó rất ghét Hồ
Quí Ly. Nhớ rằng quân Hồ Quí Ly rất đông,
nhưng không đánh mà tan _v́ Hồ Quí Ly không
được ḷng dân. Nhà Minh đă lấy nước ta,
như lấy đồ trong túi.
2) Trần Thúc Dao làm quan cho giặc Minh
(bị Giản Định Đế giết)
Vậy th́, ḍng dơi nhà Trần này của Trần Nguyên
Hăn không được ḷng dân . Nói đúng hơn, là bị
dân ta ghét.
Trần Nguyên Hăn không thể tự ḿnh
khởi nghiệp
E rằng lúc đó, Trần Nguyên Hăn c̣n
phải giấu tung tích !
V) Không có lực lượng
Trần Nguyên Hăn không có lực
lượng
Sử chép : Giản Định
Đế giết thuộc hạ Trần Thúc Dao,
Trần Nhật Chiêu hơn 500 người.Có lẽ lúc
đó, bao nhiêu thủ hạ thân tín của Trần Thúc Dao
đều chết hết.
Chắc chắn rằng lúc đó,
Trần Nguyên Hăn c̣n phải lẩn trốn! , v́ bị nhà
Hậu Trần truy sát.
VI) Trần Nguyên Hăn không thể tự
ḿnh khởi nghiệp
Trần Nguyên Hăn không thể tự ḿnh
khởi nghiệp
_ḍng dơi nhà
Trần này của Trần Nguyên Hăn không
được ḷng dân
_Trần Nguyên Hăn không có lực
lượng
Trần Nguyên Hăn khi ấy muốn
lập công danh th́ chỉ có thể :
_làm quan với nhà Minh.
_t́m chơn chúa. Mà không chắc chân chúa
đă chấp nhận thu dùng Trần Nguyên Hăn !
VII) Lưu lạc giang hồ với
Nguyễn Trăi
Trần Nguyên Hăn mới đầu
lẩn trốn , v́ bị nhà Hậu Trần truy sát.
Sau, Trần Nguyên Hăn lưu lạc giang hồ với
Nguyễn Trăi, để t́m chơn chúa.
Hoàn cảnh của Nguyễn Trăi
cũng tương tợ :
_cha là Phi Khanh làm quan cho nhà Hồ
_bản thân là tiến sĩ nhà Hồ,
làm quan lớn cho nhà Hồ
(Nguyễn Trăi bị bắt làm tù binh,
Trương Phụ định giết ; nhưng Nguyễn
Trăi được thượng thư Hoàng Phúc cứu).
Nhưng đỡ hơn Trần Nguyên
Hăn nhiều v́ không có cái khoản ‘tiền nhân làm quan cho
giặc Minh’
Họ lưu lạc giang hồ ,
chỉ có hai người thôi, v́ bao nhiêu thủ hạ thân
tín của Trần Thúc Dao đều bị Giản
Định Đế giết hết.
VIII) Yết kiến vua Lê ở Lỗi
Giang với tên giả
Cuối cùng, họ đến yết
kiến vua Lê ở Lỗi Giang.
Theo ‘Đinh tộc ngọc phả‘
(Trang Nhà Việt Nam Gia Phả), lúc đó là vào năm 1423 và
với tên giả là Trần Văn , Trần Vơ.
Việc dùng tên giả này rất có
lư ; v́ như đă nói ở trên họ t́m chơn chúa, mà
không chắc chân chúa đă chấp nhận thu dùng
Trước khi vua Lê khởi nghĩa
binh,họ có đến Lam Sơn dọ thám, nhưng họ
bỏ đi có lẽ v́ thấy vua lực lượng quá
ít, quá yếu , không thể đánh lại nhà Minh.
IX) Danh tiếng tốt hoàn toàn nhờ
vào việc pḥ tá Lê Thái Tổ
Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn thành
công, Trần Nguyên Hăn được phong làm Tả
Tướng Quốc.
Trần Nguyên Hăn được lưu
danh hậu thế là nhờ vậy
Danh tiếng tốt của Trần
Nguyên Hăn hoàn toàn nhờ vào việc pḥ tá Lê Thái Tổ.
Tài năng Trần Nguyên Hăn
được biết đến v́ được vua Lê
phong làm Tả Tướng Quốc.
Đọc lịch sử, tôi thấy
Trần Nguyên Hăn chưa chứng tỏ tài năng ǵ
để có thể được phong làm Tướng
Quốc. Tôi đành lư luận như sau :
Xét về tài cầm quân th́ ông Hăn không
phải là tướng số 1. Thời đó ,
đệ nhất đại tướng là ông Lê Chích
(Nguyễn Chích) !
Theo ư tôi, ông Hăn c̣n kém : Đinh
Liệt, Nguyễn Xí, Trịnh Khả và nhất là ngôi sao
sáng c̣n trẻ mới nổi tiếng là ông Lê Khôi (cháu
gọi vua bằng chú).
Nhưng ông được chọn làm
tướng quốc, v́ chức này kiêm việc chánh trị.
Đọc sử, ta không thấy ông giỏi chánh
trị ; nhưng tôi tin vào tài dùng người của Lê
Thái Tổ, có lẽ ông rất giỏi _lịch sử không
biết đến, không ghi chép mà thôi !
Vả lại, lúc đó ông Lê Chích có
lỗi, không được trọng dụng. (Đại
Việt Sử Kư Toàn Thư không có ghi rơ là ông Lê Chích phạm
lỗi ǵ).
V́ vua Lê Thái Tổ lấy vơ công
định thiên hạ, cho nên chỉ cần một kế
sách đánh Nghệ An, th́ ông Lê Chích cũng đủ làm
tướng quốc. Nên nếu không phạm lỗi th́ ông
Lê Chích đă làm tướng quốc.
(Ông Lê Chích là người đức
độ, trung thành, nên không oán vọng ǵ, ông tiếp
tục phục vụ , cuối cùng được làm nguyên
soái triều Nhân Tông).
Chú Thích 10-2007
Bài này , tôi viết theo ĐVSKTT
(Đại Việt Sử Kư Toàn Thư)
Sau đó, tôi quyết định
rằng ĐVSKTT đă bị nhà Mạc, , nhà Trịnh
sửa đổi, thêm bớt :
Đại Việt Sử Kư Toàn Thư
là quốc sử của nhà Trịnh, chẳng phải của nhà Lê
và ông Trần Nguyên Hăn chẳng
được phong làm Tướng-quốc :
Ông Trần Nguyên Hăn không hề
được vua Lê phong làm
Tướng Quốc
!
( Tướng Quốc là ông Phạm Vấn và Lưu
Nhân Chú ! )
Trước khi viết hai bài này, tôi
bắt buộc phải kể các chức tước theo
ĐVSKTT.
Bây giờ có thể nói khác ĐVSKTT,
song phải đưa ra lư do.
X) Độ lượng vua Lê
Độ lượng vua Lê :
_chấp nhận thu dùng Trần Nguyên
Hăn, vào khoảng năm 1423
_năm 1429-1433, không tru diệt con cháu
nhà Trần
_năm 1429-1433, không giết Trần
Quốc Duy (con Trần Nguyên Hăn, cậu bé này đang ở
trong tay vua)
_năm 1429-1433, không hài tội Trần
Thúc Dao, Trần nguyên Đán (làm quan cho giặc Minh ,liên
kết với Hồ Quí Ly)
_vẫn tin dùng Nguyễn Trăi.
Nên nhớ rằng từ năm 1429 cho
đến khi băng hà, vua Thái Tổ vẫn nghĩ
rằng Trần Nguyên Hăn có tội mưu phản. Một
ông vua nào khác, chắc chắn sẽ :
_tru diệt con cháu nhà Trần
_cụ thể là giết ngay Trần
Quốc Duy
_hài tội Trần Thúc Dao, Trần
nguyên Đán (làm quan cho giặc Minh ,liên kết với
Hồ Quí Ly) để biện minh thêm cho hành động
của ḿnh
Vua Thái Tổ không làm thế.
V́ Vua Thái Tổ có Độ
Lượng lớn lao.
*
*
* Lê Anh Chí *.
_____________
Sách tham khảo
Đại
Việt Sử Kư Toàn Thư, Sử quan đời Trần
và Lê
Đại
Việt Thông Sử, Lê Quí Đôn
Lam
Sơn Thực Lục, Nguyễn Trăi viết theo lời
kể của vua Lê Thái Tổ
Khâm Định Việt Sử Thông Giám Cương
Mục, sử quan triều Nguyễn
Hoàng
Lê nhất thống chí , Ngô gia văn phái
Lịch
triều hiến chương loại chí, Phan Huy Chú
Việt
Nam Sử Lược, Trần Trọng Kim
Các nhà
khoa bảng Việt nam, chủ biên Ngô Đức Thọ
Đông Châu Liệt Quốc
Hán Sở
Tranh Hùng
Sử
Kư , Tư Mă Thiên
Tam
Quốc Chí Diễn Nghĩa, La Quán Trung, dịch giả
Tử Vi Lang
Thiền
Sư Việt Nam, Thích Thanh Từ
Thơ
văn Lư Trần, Ủy ban khoa học xă hội Việt nam
Việt
Nam Văn Học Sử Yếu, Dương Quảng Hàm
Trang
Nhà Việt Nam Gia Phả http://www.vietnamgiapha.com/
Trang
Nhà Lê Anh Chí
-------------------------------------
* Trang Chính * Văn
Học * Thơ *
-------------------------------------
* Bài
mới Trang LêAnhChí * Bài
mới Kiến Tánh *
----------------------------------------------------
* Nối kết Phật Pháp * Lê
Gia * Nối kết
Văn Học *
----------------------------------------------------