Nguyễn Trăi không có dự hội thề
Lũng Nhai
( Nguyễn Trăi đến đầu quân năm
1423 , ở Lỗi giang )
Lê Anh Chí
__________________________________________
Dàn Bài :
I) Hội thề Lũng Nhai (1416)
II) Những người thân tín của
vua Lê dự hội thề Lũng Nhai
III) Nguyễn Trăi yết kiến vua Lê
ở hành dinh Lỗi Giang
IV) Không thể tin vào gia phả họ
Nguyễn
V) Nguyễn Trăi là công thần thứ .
. . 37, có thể thấp hơn (80)
VI) Lê Thánh Tông viết ‘ . . . Lỗi Giang . . .’
VII) Quân trung từ mệnh tập
VIII) Lam Sơn Thực Lục là do vua
Thái Tổ kể . . .
[C̣n
Tiếp]
__________________________________________
NT = ông Nguyễn Trăi
TNH = ông Trần Nguyên Hăn
ĐVSKTT = Đại Việt Sử Kư
Toàn Thư
I) Hội thề Lũng Nhai (1416)
Năm 1416, 18 người
tráng sĩ cùng dự Hội thề Lũng Nhai với vua Lê , thề cùng
nhau đánh đuổi quân Minh
xâm lược , cùng
chia sẻ gian nguy, hạnh phúc.
Theo Hoàng Xuân Hăn th́ lời thề đó
như sau:
{{
Nay ở nước
tôi, tôi phụ đạo Lê Lợi đứng đầu với 18 người từ Lê Lai đến Trương Chiến, tuy sinh
khác họ, quê quán xa
cách nhưng kết nghĩa cùng nhau, xem
nhau như cành liền chung một tổ. Tuy phần vinh hiển có khác
nhau, nhưng nguyện đem t́nh đối xử với nhau như người không khác họ.
Nếu có bè đảng nào, v́ muốn
xâm tiếm, tỏ vẻ xem chừng sắp vượt cửa vào để làm hại,
th́:Ví bằng
chúng tôi đây, Lê Lợi
với 18 người
từ Lê Lai đến Trương Chiến, có đều hiệp lực đồng tâm chống giữ địa phương để làng xóm được yên; nếu chúng tôi sống chết cùng nhau
không quên lời thề ước, th́ chúng
tôi cúi xin
Trời, Đất và các vị
thần linh chứng giám cho, ban xuống trăm
điều lành, cho từ thân
đến nhà, ḍng dơi, con cháu
đều được
yên lành để đời đời hưởng lộc Trời .Ví bằng Lê
Lợi với 18
người từ Lê Lai đến Trương Chiến lại ra ư đổi
đường, t́m
sướng hiện
thời, mập mờ sao lăng,
không chịu đồng tâm, bỏ quên lời
thề ước, th́ chúng tôi
cúi xin Trời, Đất và các vị
Thần linh phát xuống trăm tai, cho từ
thân đến nhà, ḍng dơi,
con cháu đều chịu giết sạch, đúng với luật Trời .Kính cẩn tâu tŕnh.}}
Dự hội thề Lũng Nhai,
gồm những ai ? Vấn đề hiện nay c̣n
nhiều tranh căi ; Một số người chắc
chắn có dự, như ông Lưu Nhân Chú _v́ c̣n
có chế văn của vua xác
nhận. Tiếc thay, nước ta sau cơn đại biến Mạc Đăng Dung, ngay một sự kiện quan trọng như ‘’hội thề Lũng Nhai’’,
chúng ta cũng chẳng biết được rơ ràng.
II) Những người thân tín của
vua Lê dự hội thề Lũng Nhai
Chỉ những người thân tín
của vua Lê mới được dự hội thề
Lũng Nhai mà thôi. Bởi v́ :
_việc mà lộ ra th́ là họa sát
thân cho cả 18 người
_đây là việc quốc gia
đại sự , đâu thể có người sơ giao
Thế nào gọi là thân tín ?
_ít nhất phải giao hảo với
vua được 3 năm
Theo tôi nghĩ, đây là điều
kiện tối thiểu
Điều kiện này loại Ông
Nguyễn Trăi khỏi danh sách hội thề.
III) Nguyễn Trăi yết kiến vua Lê
ở hành dinh Lỗi Giang
Ông Nguyễn Trăi yết kiến vua Lê
ở hành dinh Lỗi Giang để gia nhập nghĩa quân
Lam Sơn. Chuyện này hầu hết mọi người
đều biết, cuốn Việt Nam Sử Lược
của Trần Trọng Kim cũng có ghi. Đây là một
bằng chứng là ông không có mặt vào lúc đầu
khởi nghĩa, không có dự hội thề Lũng Nhai.
Vua Lê dựng hành dinh ở Lỗi Giang vào lúc nào ?
Tôi sẽ
trả lời câu hỏi này ở phần XI) và phần XII)
IV) Không thể tin vào gia phả họ
Nguyễn
Về việc Ông Nguyễn Trăi có
dự hội thề Lũng Nhai (1416) hay không, ta không
thể tin vào gia phả họ Nguyễn. Không phải v́
họ nói dối hay nói thật, mà v́ tấn thảm
kịch tru di : Khi NT lâm nạn, th́ Nguyễn Anh Vũ c̣n
là một bào thai. Những ǵ biên vào gia phả họ
Nguyễn sau này, đều là gom góp những ǵ người
ngoài nói lại, đâu phải là do NT nói ? Do đó, khó
ḷng mà chính xác được
V) Nguyễn Trăi là công thần thứ .
. .37, có thể thấp hơn (80)
Vua Lê Thái Tổ rất anh minh, đă
tính toán rất kỹ để xác định cấp
bậc. Đă gọi là công thần th́ phải có : công
lao nhiều, lâu và công lớn trong sự chiến thắng
Lam Sơn.
Ông Phạm Vấn là đệ
nhất công thần v́ ông mưu việc với vua ngay
từ buổi đầu , dày công gian khổ, anh dũng
xông pha.Tính tổng hợp ba điều : lâu, nhiều
và lớn th́ công ông lớn nhất.
Nguyễn Trăi là công thần thứ . .
.37, có thể thấp hơn :
Trong bảng biển ngạch công
thần của ĐVSKTT, Lê Trăi là công thần thứ 37. Và
Nghĩa quân Lam Sơn có một người tên là Trần
Trăi. Ông này đầu quân trước NT , có thể có
mặt ngay từ đầu, có thểcó dự hội
thề Lũng Nhai . V́ lư do được mang quốc tính
nên hai ông Trần Trăi, Nguyễn Trăi, đều gọi là Lê
Trăi.
Do đó, có thể Trần Trăi là công
thần thứ 37. Nguyễn Trăi có thể là công thần
thứ . . . 57, 67 , 80. . .
C̣n một lư do để nói Trần
Trăi là công thần thứ 37: bảng biển ngạch công
thần của ĐVSKTT được khăc vào năm
1429, và công thần thứ 37 được tước Á
Hầu. NT được phong làm Quan Phục Hầu năm
1428. Á Hầu hơn Quan Phục Hầu hai bực, nếu
NT là công thần thứ 37 th́ chỉ sau một năm ông
được thăng 2 bực, có vẻ vô lư. ( Vua Thái Tổ
có thói quen thăng chức tước hoặc gia phong cho các
công thần, nhưng khoảng 3 năm một lần,
nếu sau một năm mà thăng 2 bực th́ quá lẹ, e
rằng sẽ hết tước để phong).
Do đó công thần thứ 37 có lẽ
là Trần Trăi.
ĐVSKTT :
{{ Á hầu
26 người là bọn
Lê Lạn, Lê Trăi. Quan
nội hầu 16
người là bọn
Lê Thiệt, Lê Chương. Quan phục hầu 16 người là bọn Lê Cuống,
Lê Dao. Thượng trí tự Trước phục hầu 4 người là bọn Lê Khắc
Phục, Lê Hài. }}
V́ trước Á Hầu có 35
người, cho nên
_trên Quan phục
hầu là 35+26+16 = 77 người
_do đó
Lê Cuống, Lê Dao là công thần thứ 78, 79
_và ông NT giỏi lắm là công thần thứ 80
V́ ông là công thần bậc thấp, cho
nên đây là một bằng chứng là ông không có mặt vào
lúc đầu khởi nghĩa.
VI) Lê Thánh Tông viết ‘ . . . Lỗi Giang . . .’
Vua Lê Thánh Tông có làm một bài thơ
nhắc đến NT, và viết chú thích rằng :
‘‘Ức Trai tiên sinh , đương lúc Thánh Tổ mới
sáng nghiệp, theo về Lỗi Giang . . .’’
(Thánh Tổ tức là Thái Tổ)
Đây là bằng chứng Ông Nguyễn
Trăi yết kiến vua Lê ở hành dinh Lỗi Giang
để gia nhập nghĩa quân Lam Sơn. Do đó, ông
không có mặt vào lúc đầu khởi nghĩa, không có
dự hội thề Lũng Nhai.
VII) Quân trung từ mệnh tập
QTTMT (Quân trung từ mệnh tập) là
tập hợp những văn thư giao dịch, do NT
viết nhân danh vua Lê. Theo Dương Quảng Hàm, thời
điểm của QTTMT là 1423-1427.
V́ liền khi gia nhập nghĩa quân
Lam Sơn, NT phụ trách mọi văn thư giao dịch
với nhà Minh, nên đây là bằng chứng ông gia nhập
nghĩa quân Lam Sơn vào năm 1423.
VIII) Lam Sơn Thực Lục là do vua
Thái Tổ kể . . .
NT soạn Lam Sơn Thực Lục
theo lời vua Thái Tổ kể . Điều này có nghĩa
là Nguyễn Trăi không biết hết chuyện khởi
nghĩa Lam Sơn ; tức là ông không có mặt vào lúc
đầu khởi nghĩa, và không có dự hội thề
Lũng Nhai.
[C̣n
Tiếp]
*
*
* Lê Anh Chí *.
_____________
Sách tham khảo
Đại
Việt Sử Kư Toàn Thư, Sử quan đời Trần
và Lê Trịnh
Đại
Việt Thông Sử, Lê Quí Đôn
Lam
Sơn Thực Lục, Nguyễn Trăi viết theo lời
kể của vua Lê Thái Tổ (bị sửa đổi)
Khâm Định Việt Sử Thông Giám Cương
Mục, sử quan triều Nguyễn
Hoàng
Lê nhất thống chí , Ngô gia văn phái
Lịch
triều hiến chương loại chí, Phan Huy Chú
Việt
Nam Sử Lược, Trần Trọng Kim
Các nhà
khoa bảng Việt nam, chủ biên Ngô Đức Thọ
Việt
Nam Văn Học Sử Yếu, Dương Quảng Hàm
Đinh tộc
ngọc phả
Đông Châu Liệt Quốc
Hán Sở
Tranh Hùng
Sử
Kư , Tư Mă Thiên
Tam
Quốc Chí Diễn Nghĩa, La Quán Trung, dịch giả
Tử Vi Lang
*
*
Trang
Nhà Lê Anh Chí
-------------------------------------
* Trang Chính * Văn
Học * Thơ *
-------------------------------------
* Bài
mới Trang LêAnhChí * Bài
mới Kiến Tánh *
----------------------------------------------------
* Nối kết Phật Pháp * Lê
Gia * Nối kết
Văn Học *
----------------------------------------------------