Danh là tiến sĩ tên là Dự

Lê Anh Chí

__________________________________________

Dàn Bài :

I) Bùi Đình Dự

II) Lê Đình Dự

III)Mạc Đình Dự

IV)Nguyễn Lệnh Dự

V) Nguyễn Dự triều Lê

VI) Nguyễn Dự triều Nguyễn

VII) Vũ Dự

VIII) Danh Dự nhất : Nguyễn Dự (triều Lê) và Lê Đình Dự.

__________________________________________

I) Bùi Đình Dự

Làng Nãi Sơn, huyện Nghi Dương, tỉnh Thái Bình

Đỗ đình nguyên, đệ nhị giáp tiến-sĩ năm 1757 , đời Hiển Tông , nhà Lê.

Hàn lâm Thị độc

II) Lê Đình Dự (1600- ?)

Làng Nhân Mục, huyện Thanh Trì , tỉnh Hà Đông

Đỗ đệ tam giáp tiến-sĩ ( đệ nhất danh) năm 1643 , đời vua Chân Tông , nhà Lê.

Hình bộ Tả thị lang, Phượng Trì nam

Thiêm đô ngự sử

Thừa Tướng (Bồi tụng)

Tháng 10, năm Ất Mùị (1655), làm đốc thị đi đánh chúa Nguyễn ; khi đại quân đến Kỳ Hoa, thì quân Nguyễn rút sạch.

Hầu tước, Kim Tử Vinh Lộc Đại Phu

Khi mất, được truy tặng chức Hình Bộ thượng thư, Tấn Quận-công.

Tướng văn, tướng võ

Vốn dòng võ tướng, lại đỗ tiến-sĩ văn, vừa làm tướng văn, vừa làm tướng võ. Chức vụ chính là ‘ Thiêm đô ngự sử ‘. Làm quan đến chức Thừa Tướng.

Đệ Nhị Tổ họ Lê làng Nhân Mục, là tổ tiên của tôi. Sẽ viết rõ hơn về vị này trong phần Liệt-truyện Lê gia.

III)Mạc Đình Dự (1524- ?)

Làng Du La, huyện Bình Hà , tỉnh Hải Hưng.

Đỗ đệ nhị giáp tiến-sĩ năm 1574 , đời Mạc Hậu Hợp.

Hiến Sát Sứ

IV)Nguyễn Lệnh Dự

Làng Văn Lâm, huyện Quảng Xương , tỉnh Thanh Hoá.

Đỗ đệ nhị giáp tiến-sĩ năm 1554 , đời Trung Tông , nhà Lê.

Hiến Sát Sứ

Thọ 70 tuổi.

V) Nguyễn Dự , triều Lê

Làng Hải Triều, huyện Ngự Thiên, tỉnh Thái Bình

Đỗ tiến-sĩ năm 1508 , đời Uy Mục , nhà Lê.

Tiên tào tả phán quan.

Thiêm đô ngự sử

Bị Mạc Đăng Dung giết.

VI) Nguyễn Dự , triều Nguyễn

Làng Đông Ngạc, huyện Từ Liêm , tỉnh Hà Đông

Đỗ tiến-sĩ năm 1879 , đời Tự Đức , nhà Nguyễn.

Tri phủ, hàm thị độc.

VII) Vũ Dự (1534- ?)

Làng Ông Mạc, huyện Đông Ngàn , tỉnh Hà Bắc

Đỗ tiến-sĩ năm 1562 , đời Mạc Phúc Nguyên.

Tham chính.

VIII) Danh Dự nhất : Nguyễn Dự (triều Lê) và Lê Đình Dự.

Trong bảy vị tiến sĩ tên Dự kể trên, danh dự nhất : ông Nguyễn Dự (triều Lê) và ông Lê Đình Dự, cũng triều Lê ( Trung Hưng ).

Hai ông đều giữ chức ‘Thiêm đô ngự sử‘ . Chức vụ này nói lên tính tình , ngày xưa, dưới mọi triều đại, các‘ ngự sử ‘ đều là người trung trực, dám nói thẳng.

Ông Nguyễn Dự bị Mạc Đăng Dung giết, là một trong những vị tiến sĩ tử tiết triều Lê. Ông đã lấy cái chết để bảo toàn danh dự.

Trong cuộc đời, thời Lê Trung Hưng, ông Lê Đình Dự có danh dự nhất . Vốn dòng võ tướng, lại đỗ tiến-sĩ văn, vừa làm tướng văn, vừa làmtướng võ. Chức vụ chính là ‘ Thiêm đô ngự sử ‘. Làm quan đến chức Thừa Tướng, tước Kim Tử Vinh Lộc Đại Phu. Khi mất, được truy tặng tước Tấn Quận-công. Ngôi nhân thần như thế là nhất !

*

*

* Lê Anh Chí *.

_____________

Sách tham khảo

Đại Việt Sử Ký Toàn Thư, Sử quan đời Trần và Lê

Khâm Định Việt Sử Thông Giám Cương Mục, sử quan triều Nguyễn

Hoàng Lê nhất thống chí , Ngô gia văn phái

Lịch triều hiến chương loại chí, Phan Huy Chú

Việt Nam Sử Lược, Trần Trọng Kim

Các nhà khoa bảng Việt nam, chủ biên Ngô Đức Thọ

Gia phả họ Lê

Đông Châu Liệt Quốc

Hán Sở Tranh Hùng

Sử Ký , Tư Mã Thiên

Tam Quốc Chí Diễn Nghĩa, La Quán Trung, dịch giả Tử Vi Lang

Thơ văn Lý Trần, Ủy ban khoa học xã hội Việt nam

Việt Nam Văn Học Sử Yếu, Dương Quảng Hàm

Trang Nhà Lê Anh Chí

-------------------------------------

* Trang Chính * Văn Học * Thơ *

-------------------------------------

* Bài mới Trang LêAnhChí * Bài mới Kiến Tánh *

----------------------------------------------------

* Nối kết Phật Pháp * Lê Gia * Nối kết Văn Học *

----------------------------------------------------